زهر زنبور عسل که توسط غده تولید زهر زنبور کارگر ساخته می شود در داخل کیسه ای به نام کیسه زهر ذخیره شده و در هنگام نیش زدن زنبور، از طریق مجرای داخل نیش به بدن شخص نیش خورده وارد می گردد.
زنبور کارگر در این سن معمولا وظیفه محافظت از کلنی را عهده دار می باشد. کیسه زهر زنبورهای کارگر در بهار و تابستان حدود ۱۶ تا ۲۰ روز پس از تولد پر می شود ولی برای زنبورهای کارگر پاییزه این عمل ۴ تا ۵ روز دیرتر انجام می گردد.
زنبورهای کارگر در زمستان نیز قادر به تولید و ذخیره زهر می باشند. مقدار زهر تولید شده توسط یک زنبور کارگر حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ میکروگرم می باشد که این مقدار بستگی به سن زنبور، مقدار گرده گل موجود در کلنی، نژاد، و زمان سال دارد. بیشترین مقدار زهر توسط زنبورهای تابستانه تولید و ذخیره می شود، در صورتی که گرده گل از جیره غذایی زنبور حذف شود، زهر نیز متوقف خواهد شد.
این سلاح زهردار در قسمت انتهایی آخرین حلقه شکمی زنبور قرار داشته و شامل یک سوزن متصل به دستگاه تولید کننده زهر است که دارای دو غده اسیدی، کیسه سم و خود نیش است.
نیش شامل میله ای است به طول ۲ میلی متر و قطره ۰/۱ میلی متر است. سوزن آن دارای یک غلاف نرم و باریک است که در آن دو نیزه که دارای قلاب های تیزی (حدود ۱۰ عدد) در انتهای خود هستند وجود دارد. این میله خارهایی دارد که در پوست جای می گیرند
دستگاه نیش زنبور عسل شامل غده، مجرا، کیسه و نیش است که این اجزا باعث تولید، محافظت، ذخیره و مکانیزم تزریق زهر میشوند.
زنبورهای تازه متولد شده میزان کمی زهر دارند. با تغذیه مواد پروتئینی غنی و میزان زیاد گرده گل کیسه زهر به تدریج پر می شود. بیشترین میزان زهر در زنبورهای ۱۸ تا ۲۰ روزه مشاهده میشود. کیسه زهر زنبور ۰/۳ میلی گرم زهر را در خود جا میدهد.
زهر زنبورعسل مایعی است بی رنگ، با مزه تند، و بوی آن شبیه موز رسیده است. pH آن کمی اسیدی (۵/۵-۵) میباشد و به واسطه واکنش اسیدی باعث تغییر رنگ كاغذ تورنسل از آبی به قرمز می شود. با این وجود محلول آبی زهر زنبور این اثر را نشان نمی دهد. این پدیده به سبب فرار ترکیبات اسیدی از زهر خشک است..
هنگامی که یک زنبور نیش می زند، مجموعه این سوزن ها است که توسط قلابهای خود به پوست گیر می کند. این سوزن در قسمت خروجی دستگاه زهردار قرار گرفته است. دستگاه تولید کننده زهر دارای غده قلیایی است که نحوه تاثير ماده قلیایی که از آن ترشح می شود، به خوبی شناخته نشده است. همچنین دارای یک غده اسیدی است که به وسیله یک کانال به یک کیسه کوچک بیضی شکل به نام اتاقک زهر متصل است.
وقتی زنبورعسل تن خود را پس می کشد، نیش از شکم زنبور جدا میشود. طی این فرایند، زنبور عسل همراه با نیش فرمونهای هشدار دهنده آزاد می سازد.
زنبور از نیش زدن به پرواز در می آید و دور می شود لیکن نیش کماکان بر اثر انقباض ماهیچه های بدن به پیشروی در پوست ادامه می دهد. در نتیجه، زهر از کیسه زهر وارد محل می گردد، مدت عمل نیش زنبور ۵ تا ۲۰ دقیقه است.
اصلی ترین ترکیبات شیمیایی زهر زنبور عسل
آنزیم ها:
فسفولیپاز A2 – هیالورونیداز – اسيدفسفاتاز
پپتید:
ملیتین- پپتید MCD – سکاپین ترتیاپین – آدولا پین
آمین های بیولوژنیکی:
هیستامین – دوپامین – نوراپی نفرین – لکوترین.
فسفولیپازي A2:
فسفولیپازي A2 از ترکیبات شیمیایی زهر زنبور عسل به شمار می رود. زهر خشک حاوی ۱۰ تا ۱۲ درصد فسفولیپاز A2 است. وزن مولکولی آن بین ۱۴۰۰۰- ۱۱۰۰۰ و شامل ۱۲۹ اسید آمینه است. خصوصیات بازی زیاد با PH برابر با ۱۰ دارد. LD50 آن تقریبا ۷/۵ میلی گرم بر کیلوگرم است. فسفولیپاز A2 دارای چندین خاصیت دارویی است. این آنزیم با مشارکت مليتين اثر تشدید کنندگی خواص همولتیک زهر را سبب می شود. همچنین این آنزیم خاصیت حفاظت فعالیت های تشعشعی، آزاد کننده هیستامین، کاهش دهنده فشار خون، و خاصیت آنتی ژنی دارد.
هیالورونیداز:
این آنزیم حدود ۱ تا ۲ درصد وزن خشک زهر را تشکیل می دهد. وزن مولکولی آن حدود ۳۸۰۰۰ و دارای بیش از ۱۰۰ اسید آمینه است.
هیالورونیداز اسیدی و PH آن بین ۴ تا ۵ است.
ملیتین:
ملیتین نیز جزو ترکیبات شیمیایی زهر زنبور عسل می باشد.
پپتید MCD:
این پپتید حدود ۲ درصد وزن خشک زهر را داراست.
هیستامین:
هیستامین نیز یکی دیگر از ترکیبات شیمیایی زهر زنبور عسل می باشد.
جمع آوری زهر زنبور عسل
در حال حاضر تکنولوژی جمع آوری زهر زنبور عسل همچنان بر اساس روش ایجاد شوک الکتریکی است که بطوری گسترده در کشورهای اروپایی و شمال آمریکا بکار می رود. با این تفاوت که در این روش زنبورها بر روی یک صفحه شیشه ای بجای غشای لاستیکی نیش می زنند علاوه بر اینکه نیش شان را نیز از دست نمی دهند.
قاب های جمع آوری کننده زهر زنبور در جلوی کندو و در مجاورت دریچه ورودی روی زمین قرار می گیرند. پالس های الکتریکی از یک تبدیل کننده و مقسم به سیم ها منتقل می شوند. در این شیوه جمع آوری زهر زنبور عسل، زنبورهایی که قصد ورود به تو را دارند با سیم ها تماس پیدا کرده و شوک الکتریکی دریافت می کنند و بر روی صفحه شیشه ای نیش می زنند.
بیشتر مردم زنبورها را با احساس درد ناخوشایند نیش آنها ارتباط می دهند. آنها همچنین زنبورها را با عسل، گرده گل، بره موم و ژل رویال می شناسند. اما آیا درباره تاریخچه پزشکی زهر زنبورعسل چیزی می دانید؟ جدا از احساس درد ناشی از نیش زنبور، زهر این حشره دارای خواص سودمند درمانی است.
در سال ۱۹۳۵ دکتر بک کتابی با عنوان «همه چیز درباره زهر زنبور درمانی» نوشت و یادآور شد که زهر زنبور عسل یک فرآورده طبیعی بوده و در درمان آرتریت و روماتیسم موثر است. او بطور اختصار تاریخچه زنبور درمانی، تجارب شخصی خود و مطالعات دانشمندان تا آن زمان و تصویر واقعی از نحوه عملکرد و استفاده از زهر زنبور را در درمان بیماری ها تشریح نمود.
کتاب او منبع اصلی و قابل توجه ای برای دانش پژوهان بوده بطوری که خیلی از دست آوردهایش در مراکز مدرن علمی هنوز جایگاه ویژه دارد. در سال ۱۹۶۲ دکتر برودمن کتابی با عنوان زهر زنبور، درمانی طبیعی برای آرتریت و روماتیسم به چاپ رسانید.
مهمترین اصل در زنبور درمانی این است که باید توسط یک زنبوردرمانگر با تجربه یا یک پزشک، کسی که دانش کافی از نحوه کامل درمان و آشنایی با شرایط بیمار دارد انجام گیرد.
موارد تجویز زهر زنبور عسل
-
زهر زنبور عسل
1- بیماریهای دستگاه عصبی مانند علائم سکسکه، هواخواری (هوا بلعی)، گنگی، لکنت زبان، تیک، اسپاسم پلک چشم، لرزش، بی اختیاری ادرار شبانگاهی، بی اشتهایی عصبی
۲- بیماری دستگاه قلبی – عروقی مانند فشارخون با علت نامعلوم
۳- بیماریهای دستگاه تنفس مانند آسم نایژه ای
۴- بیماری های لوله معده مانند زخم معده و اثنی عشر
۵- بیماریهای مجاری ادراری – تناسلی مانند بیماری زنان ناباروری با اختلالات دورهی قاعدگی
۶- بیماریهای دستگاه اسکلتی – ماهیچه ای مانند آتریت همراه با تحلیل عضلات
۷- بیماری های سیستمیک مانند درماتومیوزیت
۸- بیماریهای متابولیسمی و غدد درون ریز مانند دیابت نوع دوم و نامنظمی قاعدگی و دردهای قاعدگی
۹- بیماری های پوست شامل پسوریازیس، اگزما و خارش های پوستی
۱۰- بیماریهای آلرژیک
۱۱- کم خونی ها
۱۲- بیماری های چشم، ورم ملتحمه، نزدیک بینی و نقرس
13-بیماری های ویروسی، ایدز، زگیل ها
14- بیماری های روماتیمسی شامل فیبروزیت، آراریت جوانان، التهاب و تغییرشکل مهره های ستون فقرات
15- سرطان ها شامل انواع سرطان ها
16- بیماری های سیستم ایمنی شامل لوپوس
نقاط ماشه ای و نقاط طب سوزنی در درمان با نیش زنبور عسل
در گذشته اطلاعات و مقالات محدودی در مورد چگونگی پیدا کردن نقاط ماشه ای (حساس) در نواحی آسیب دیده بدن منتشر شده ولی زنبور درمانگرها دریافته اند که بهترین نتایج درمانی، زمانی بدست می آید که محل قرار گرفتن نیش ها یا تزریقات در طول نخاع باشد.
در صورتیکه پاسخی برای این سوال که چرا این نقاط بهتر جواب می دهند وجود ندارد. ساینا (۱۹۷۶) پزشکی کانادایی بعنوان موضوعی جالب محل های نقاط ماشه ای و اثر آنها را روی درمان مطالعه کرد.
این نقاط اغلب در فاصله ای نزدیک محل آسیب دیده قرار گرفته که دانش ویژه و تجربه پزشک یا زنبور درمانگر برای تعیین و بکارگیری نیش ها را می طلبد. نیش ها ممکن است هر روز و یا هر دو روز یکبار بر اساس نیاز بیمار بکار روند.
برای انجام فرایند زبنوردرمانی با نیش زنبور عسل بدین گونه باید عمل کنیم. البته قبل از شروع کار رعایت نکاتی که در ذیل آمده ضروری می باشد.
در طول درمان نمی توانید نوشابه های الکلی بنوشید. همچنین از مصرف غذاهایی همچون شیر، نان سفيد، بستنی، برنج و شکر سفید اجتناب کنید. می توانید از عسل خام (حرارت ندیده) به عنوان شیرین کننده و همچنین ژل رویال استفاده کنید.
تغذیه خوب، مصرف مایعات به میزان زیاد، استراحت کافی و همچنین حمایت خانواده عوامل مهمی در بهبودی بیمار هستند.
زنبور درمانی باید حداقل شش ماه ادامه یابد. برنامه درمانی باید بطور متوسط (ادامه مطلب)
منبع: آیدانا
سلب مسئولیت: مجموعه «دیتاجو» در تهیه و تنظیم این مطلب که صرفا جنبه تبلیغاتی دارد نقشی نداشته و مسئولیتی راجع به صحت آن نمیپذیرد.
سلام بر دوستان طبیب، محققان دانشگاه استرالیا غربی طی بررسی هایی در آزمایشات بالینی متوجه شدن که ترکیب استخراج شده از سم نیش زنبور عسل موسوم به ملیتین ویژگی های ضدسرطانی داره و می تونه درصد بالای از سلول های سرطان سینه تهاجمی را با حداقل آسیب به سلول های عادی نابود کنه
سلام دکتر دافی عزیز
واقعا از قدیم خوب گفتن عسل درمان هر دردیه ?
مرسی از حسن نظرتون
مقاله زیر رو هم مطالعه کنید:
“لذت خرید عسل با طعم قدیمی عسل های واقعا طبیعی”
https://datajoo.com/news/news-reportage/218724/