پرستاری و اتاق عمل

پرستاری از شغل‌های پسندیده و پرطرفدار است که علاوه بر ارزش دنیوی از اجر اخروی بسیاری نیز برخوردار است. پرستاری را می‌توان هنر و مهارت مراقبت از مردم به وسیله ترویج، نگهداری و بازگرداندن سلامتی و تندرستی در تمام طول زندگی بیان کرد. ما در این مقاله در تلاش هستیم شما را با تمامی مسائلی که شما را در تصمیم گیری درست نسبت به انتخاب این رشته یاری می‌کند آشنا سازیم.

پرستاری چیست؟

همی باش پیشش پرستاروار

ببین تا چه بازی کند روزگار

لغت پرستار صفت فاعلی از پرستیدن به معناي پرستنده؛ تیماردار و غمخوار مي‌باشد. واژه پرستار (Nurse) منشا لاتینی داشته و از كلمه لاتين (Nutrix یا Nutricious) به معناي تغذيه کردن، پروردن و پرورش دادن برگرفته ‌شده‌است. پرستاری شغلی است که در آن فرد با فراگیری کامل اصول علمی و مهارت‌های حرفه‌ای دانشگاهی به پذيرش، آماده سازي، حمایت و مراقبت، آموزش و درمان بیماران و ناتوانان جسمی و روحی می‌پردازد. پرستار به عنوان عضو کلیدی از تیم درمان در مراکز درمانی تاسیس شده مانند بیمارستان، درمانگاه، کلینیک یا مطب به صورت غیرمستقل به ارائه خدمت مشغول می‌شود.

مطابق تعریف ارائه شده توسط مجمع پرستاران كانادا (C.N.A) پرستاری یعنی:

حرفه‌ای که در پاسخ به نياز جامعه بوجود آمده است و در رابطه با سلامت انسان در طول زندگي ايده آل هائي را مد نظر دارد. پرستاران در جهت پيشبرد؛ حفظ و بازگرداندن سلامت و پيشگيري از بروز بيماري؛ تسكين دردها و کاهش ناتوانی‌ها تلاش مي‌كنند.

در تعریفی دیگر پرستاري را می‌توان یاری به فرد سالم يا بيمار به منظور انجام آن دسته از فعاليت‌هايي كه سبب حفظ و ارتقاي سلامت مي‌گردد تعریف کرد. به عبارت دیگر اگر شخص توانايي، اراده يا آگاهي لازم را دارا باشد، مي‌تواند آن فعاليت‌ها را بدون كمك شخص دیگری به انجام رساند. در همين راستا پرستار وظايف خود را در قالب شش نقش درماني، مراقبتي، حمايتي، هماهنگي،‌ حفاظتي و آموزشي انجام مي‌دهد.

هرساله در 12 می به پاس قدردانی زحمات پرستاران و به مناسبت زادروز فلورانس نایتینگل پرستار انگلیسی و بنیانگذار حرفه پرستاری مدرن که در ادامه به معرفی وی و اقداماتش خواهیم پرداخت، روز جهانی پرستار نامیده‌شده است و در این روز از زحمات و تلاش‌های پرستاران در این روز تقدیر و تشکر به عمل می‌آید. علاوه برآن در تقویم ایران نیز به‌خاطر تولد حضرت زینب اسطوره صبر و مقاومت و به دلیل پرستاری در صحنه کربلا روز پرستار نامگذاری شده است.

تاریخچه پرستاری در جهان

برای بیان تاریخچه پرستاری باید به پیدایش علم پزشکی مراجعه کنیم زیرا هر درمان و مراقبت دو جز جدایی نشدنی نجات آدمی است. شواهد و آثار بسیاری که از دوران باستان وجود دارد حاکی از آنست که در مصر، یونان باستان، ایران، روم و هندوستان افرادی به پرستاری و تیمار بیماران مشغول بوده‌اند. در دوران مدرن و طی سال‌های 1600 تا 1800 میلادی بیمارستان‌های حرفه‌ای در کشورهای اروپایی که پروتستان دین و مذهب آنان بود، مشغول ارائه خدمات و رسیدگی به وضعیت درمان بیماران بودند اما پرستاری به‌صورت سازماندهی شده و منظم وجود نداشت. در آن زمان محدوده فعالیت پزشکان و پرستاران زن در این کشورها، کمک به‌ اطرافیان و همسایگان، بدون حقوق تعریف می‌شد.

در کشورهای کاتولیک نیز راهبه‌های مسیحی وظیفه مراقبت از بیماران را برعهده می‌گرفتند. در سال 1633 ونسان دوپل (Vincent de Paul) قدیس همراه با لوئیز دِ ماریلاک اقدام به تاسیس بنیاد خیریه‌ای تحت عنوان انجمن دختران محّب مسیحیت کرد. اعضای این خیریه اغلب راهبانی بودند که در بیمارستان‌ها خدمات پرستاری ارائه می‌دادند.

در سال 1706 نیز انجمن دختران روح القدس متشکل از راهبان کاتولیک شکل گرفت که در مناطق روستایی فرانسه نقش مرکزی پرستاری را برعهده گرفته‌بودند. راهبان کاتولیک دایره وظایف خود را از پرستاری مردمان فقیر گسترش داده و وظایفی همچون پزشکی، جراحی و داروسازی را انجام می‌دادند. پس از انقلاب کبیر فرانسه بنابه دستورات امورات پرستاری متوقف شد و هیچ مراقبت پرستاری سازمان یافته‌ای دیگری جایگزین آن نشد.

اما نیاز به مراقبت افراد قشر ضعیف و فقیران همچنان وجود داشت بنابراین علیرغم مخالفت دولت‌های حاکم مجددا راهبان و مذهبیون به مراقبت و پرستاری پرداختند.

نخستین مدرسه عمومی پرستاری آلمان در سال ۱۷۸۱میلادی در شهر مانهایم به وسیله‌ی فرانتس آنتوان مای تأسیس گردید. بنیان گذاران و مدیران این مدرسه در تلاش بودند یک دوره آموزشی حداقلی سه‌ماهه برای پرستاران برگزار کنند.

از قرن 19 میلادی آلمان و بریتانیا بنای پرستاری مدرن در جهان را بنانهادند. در 13 اکتبر سال 1836 پس از میلاد پزشک آلمانی به نام تئودور فلیندر به همراه همسرش فریدریکه فلیدنر  آموزشکده پرستاری بانوان پروتستان در آلمان به منظور کاهش تأثیرات مضر مراقبت های نامناسب از بیمارها توسط کادر آموزش دیده نشده را تأسیس کردند.

در بریتانیا نیز فلورانس ناینتینگل از پیشروان پرستاری مدرن به‌شمار می‌رود. فلورانس ناینتینگل از پرستاران انگلیسی بود و به عنوان بنیانگذار پرستاری نوین از وی یاد می‌شود، در مراکز مذهبی اصول و قواعد پزشکی و مراقبت‌های علمی را از پزشکان آموخت. وی بعدها در جنگ کریمه با مراقبت از زخمیان جنگی نیازها و ضروریات حرفه‌ای پرستاری و چگونگی تعامل و درک شخصی پیرامون شغل و وظایف خود را فراگرفت. این دانش و تجربه در سال 1895 میلادی منجر به نگارش کتاب «نکاتی درباره پرستاری» شد که جزو نخستین نوشته‌ی تئوری پرستاری محسوب می‌شود. این کتاب زمینه اصلاحات اساسی در آموزش پرستاری را فراهم کرد.

پس از اتمام جنگ وی در سال ۱۸۶۰ میلادی، مدرسه پرستاری در بیمارستان سنت توماس در لندن را تاسیس نمود و بدین طریق اساس پرستاری حرفه‌ای و مدرن را بنا گذاشت. مدرسه پرستاری ناینتینگل نخستین مدرسه پرستاری سکولار (دنیوی، ضددینی) در جهان بود که امروزه جزئی از کالج پادشاهی لندن به‌شمار می‌رود.

تفکرات ناینتینگل بر آنری دونان بسیار تاثیرگذار بود به نحوی که این فرد در سال ۱۸۶۴ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ  را با هدف مراقبت از سربازان زخمی جنگ ایجاد کرد.

در سال ۱۸۹۹ میلادی نیز در ایالت متحده آمریکا شورای بین‌المللی پرستاران  به منظور مرکز ثقل و مرتبط کننده پرستاران در سراسر جهان و توسعه شغلی و حرفه‌ای پرستاری در سرتاسر دنیا، پایه‌گذاری شد.

تاریخچه پرستاری در ایران

در سال 1272 خورشیدی بیمارستان پرزبترین آمریکاییان واقع در تهران به عنوان اولین موسسه‌ی آموزشی پرستاری زنان در ایران شروع به‌کار کرد. تا پیش از آن آموزش پرستاری زنان ایرانی یک ناهنجاری اجتماعی و تابوی اجتماعی به حساب می‌آمد. در سال 1303 میلادی در رشت و سپس در سال 1306 و 1310 مدارس آموزش پرستاری در همدان و کرمانشاه تاسیس شدند. دانشگاه‌های ارومیه و تبریز نیز جزو پیشگامان دانشگاهی آموزش پرستاری در ایران محسوب می‌شوند و در سال 1936 پس از میلاد (1294 هجری شمسی) این دانشگاه‌ها تربیت دانشجویان پرستاری را شروع کردند. یک سال بعد دانشگاه شیراز و تهران نیز به جرگه دانشگاه‌های آموزش دهنده پرستاری پیوستند.

وزارت آموزش عالی کشور در آن زمان مسئولیت تدوین و مدیریت دوره‌های پرستاری را به متخصصان پرستاری آمریکایی سپرد. صنف پرستاران در سال ۱۳۳۷ پذیرش داوطلبان با مدرک دیپلم در دوره ی ۳ ساله ی پرستاری را تصویب کرد و به‌دنبال آن ارزش مدرک پرستاری معادل لیسانس در نظر گرفته شد. در سال 1348 شمسی بالغ بر 14 موسسه آموزش عالی در کشور به تدریس رشته پرستاری مشغول بودند که از بین این موسسات تنها دانشگاه شیراز دوره چهارساله تربیت دانشجویان پرستاری را اجرا می‌نمود. علاوه برآن، این دانشگاه تنها مرکز آموزشی بود که آموزش پرستاری به زبان انگلیسی و همچنین پروانه‌ی حرفه‌ای ارائه می‌کرد.

وزارت علوم وقت در سال ۱۳۵۴ قانون دوره لیسانس پرستاری را  تصویب کرد که به موجب آن طول دوره تربیت دانشجوی پرستاری از 3 سال به ۴ سال افزایش یافت. در سال ۱۳۶۵ با تشکیل دانشکده ی پرستاری این رشته‌ی دانشگاهی توسعه‌ فراوان یافت. بانو فاطمه توانایی به عنوان نخستین زن فارغ التحصیل رشته‌ی پرستاری و آقای مرتضی حسن پور اولین پرستار مرد دارنده مدرک دانشگاهی پرستاری در ایران بود.

حقوق و مزایای رشته پرستاری در ایران و جهان

همانطور که می‌دانید و در نوشته‌های قبلی به تفاوت حقوق افراد در هر قشر با توجه به مدرک و نوع محل خدمت اشاره کرده بودیم، پرستاری نیز از این قاعده مستثنی نیست. پرستاران با توجه به مدرک تحصیلی و سابقه خدمتی که دارند می‌تواند در پست‌های مختلف در بیمارستان یا سایر مراکز درمانی مشغول به کار شوند. عناوینی مانند: سرپرستار، پرستار شیفت، سوپروایزر بالینی، سوپروایزر کنترل عفونت، ریاست پرستاری و سوپروایزر آموزشی از جمله سمت‌هایی است که پرستاران می‌توانند به دست بیاورند.

درآمد و حقوق یک پرستار با توجه به محل استخدام، پست های بیمارستان، ساعت شغلی، تجربه و تخصص افراد، حوزه های مختلف کاری، نوع شرکت، نوع استخدام و موقعیت جغرافیایی تعیین می‌شود. میزان حقوق و درامد رشته پرستاری با توجه به مصوبات شورای عالی کار از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین می‌گردد.

متوسط درآمدی که برای پرستاران می‌تواند بیان نمود 4 میلیون تا 10 میلیون تومان است. البته مطابق اطلاعات موجود در سال 1395 پرستاران با حقوق 400 هزارتومان نیز مشغول کار بوده‌اند. البته حقوق پرستاران با توجه به قانون کار و با لحاظ مزایا نزدیک 3 میلیون می‌باشد که با در نظر گرفتن کارانه بیمارستانی متوسط حقوق اغلب پرستاران در ایران به حدود 4 میلیون می‌رسد.

ذکر این نکته ضروریست که اغلب پرستاران شیفت‌های طولانی با حجم کاری بالا در روز‌های متعدد هفته تجربه می‌کنند. یکی از مسائلی که پرستاران و صنف پرستاران که در ایران سازمان نظام پرستاری نام دارد مطرح می‌کنند ناچیز بودن حقوق و مزایای دریافتی در قبال کاری است که پرستاران انجام می‌دهند. عمده حجم کاری بخش درمانی برعهده پرستاران می‌باشد اما همواره پزشکان دریافتی بیشتری نسبت به پرستاران دارند که این خود موجب نارضایتی قشر پرستاری و سایر کادر درمانی می‌گردد.

این نارضایتی در مراکز خصوصی مانند کلینک و پاراکلینیک‌ها نیز بیشتر به چشم می‎‌خورد چرا که با حداکثر کار و شیفت های اجباری حداقل دریافتی به پرستاران پرداخت می‌شود. به‌طور کلی در بیمارستان های خصوصی معمولا حقوق بیشتری نسبت به بیمارستان های دولتی به پرستاران داده می‌شود.

با این حال، در میان سایر رشته‌های علوم پزشکی به غیر از رشته‌های پرطرفدار مانند: پزشکی عمومی، دندانپزشکی و داروسازی رشته پرستاری از بازار کار و آینده شغلی پرستاری نسبت به سایر رشته‌ها وضعیت مناسبتری را داراست. براساس اطلاعات موجود و با مقایسه نیاز به‌کار گیری و استخدام نیروی کار پرستاری در ایران احساس می‌شود. زیرا مطابق استانداردهای بین المللی،  تعداد پرستاران به صورت استاندارد باید سه برابر تعداد پزشکان یا دو برابر تعداد تخت‌های بیمارستانی باشد یا در ازای هر هزار نفر جمعیت، سه پرستار وجود داشته باشد.علاوه بر این، براساس استانداردهای جهانی بخش داخلی و جراحی، به ازای هر ۴ تا ۶ بیمار به یک پرستار نیاز دارند که این نسبت در بیمارستان‌های ایران، به یک پرستاری در ازای هر 12 بیمار است. بنابراین با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان بیان نمود که فارغ التحصیلان پرستاری موفق به فعالیت و کسب شغل خواهند شد و انتظار می‌رود استخدامی پرستاری جهت جبران کمبود نیروی کار در سال‌های بعد نیز ادامه داشته باشد.

اطلاعاتی که از درآمد پرستاران در برخی از کشورها

در ادامه به اطلاعاتی که از درآمد پرستاران در برخی از کشورها در اختیار داریم اشاره می‌نماییم.

در سال 2010 متوسط درآمد سالانه پرستاران در کشور ایالت متحده آمریکا 64.690 دلار (برای همه مشاغل33.840 دلار) بوده است که این رقم در سال 2013، به 66.150 دلار رسیده‌است. متوسط درآمد سالانه ثبت شده پرستاران در استرالیا 57.600 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد. در انگلستان افرادی که تازه فارغ التحصیل شده اند و سابقه کاری ندارند متوسط درآمد سالانه بین32.000 تا42.000 دلار دارند. افراد با تجربه و مسئول تیم پرستاری بین39.000 تا61.000 دلار و پرستاران مشاور بین58.000 تا102.000دلاردریافت می‌کنند.

ارزش اجتماعی رشته پرستاری

اجازه بدهید تبیین ارزش اجتماعی شغل پرستاری و پرستاران را با اشاره به این آیه قرآنی شروع کنیم:« ومن احیاها فکانما احیا الناس جمیعا» هرکس انسانی را از مرگ نجات دهد گویا همه مردم را از مرگ نجات داده است (سوره مائده آیه 32). ارزش و مقامی که شغل پرستار و در حالت کلی جامعه پزشکی و درمان دارد را نمی‌توان با هیچ مزایا و پرداختی جبران نمود. پرستاران و کادر درمان با تلاش شبانه روزی در شیفت‌های گاه سنگین به نجات جان آدمیان در سرتاسر جهان کمک می‌نمایند.

بنابراین شغل پرستاری یکی از شغل‌های شریف و با ارزش در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. با این حال حرفه پرستاری در بسیاری از کشورها از جمله کشور ایران نیز به جایگاه مطلوب خود نرسیده‌است. درک بسیاری از مردم از پرستار و پرستاری مراقبت از بیمار و تزریق و پانسمان است. در حالی که ارزش اخلاقی و حرفه‌ای این رشته مسئولیت‌های دیگری مانند حمایت روانی و آموزش را نیز برعهده پرستاران قرار داده‌است.

علیرغم زحمات فراوانی که پرستاران برای بیماران و همراهان انان انجام می‌دهند با این حال گاه شاهد بد رفتاری همراهان بیمار و مراجعین به مراکز درمانی هستیم. در بسیاری از مواقع برخی از مراجعان به بیمارستان چشم بر سختی های این حرفه می‌بندند و به این نکته که اغلب پرستاران به دلیل مواجهه با افراد بیمار و غمگین از بیماری در شرایط روحی مناسبی قرار ندارند و توقعات زیادی از پرستاران دارند.

دروس رشته پرستاری

دانشجویان رشته پرستاری در مقطع کارشناسی تعداد 130 واحد درسی شامل دروس پایه، دروس تخصصی و واحد‌های کارآموزی را به مدت 4 سال و 8 ترم تحصیلی می‌گذرانند. دورس پایه‌ای که به فراگیران دانش پرستاری ارائه می‌شود را می‌توان انگل شناسی، میکروب شناسی، بیوشیمی، ایمونولوژی و فیزیولوژی تشریح، اصول و مهارت‌های پرستاری عنوان کرد.

دروس تخصصی تدریسی به دانشجویان پرستاری عبارتند از: پرستاری بهداشت، پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری بزرگسالان / سالمندان، پرستاری مادران و نوزادان، بیماری‌های داخلی، پرستاری فرد و خانواده، بیماری‌ها و پرستاری‌های مربوط، اخلاق پرستاری، پرستاری در فوریت ها و حوادث غیرمترقبه، پرستاری بهداشت روان، پرستاری کودک سالم، پرستاری بهداشت محیط، مراقبت های جامع پرستاری در بخشهای ویژه و مراقبتهای پرستاری در منزل.

این دانشجویان دروسی مانند: علوم تغذیه و تغذیه درمانی، داروشناسی، بررسی وضعیت سلامت، روانشناسی فردی و اجتماعی، اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری ها، فناوری اطلاعات در پرستاری، ژنتیک و ایمنولوژی را نیز فرامی‌گیرند. کارآموزی این رشته بالغ بر 38 واحد بود و از ترم دوم به تدریج شروع می‌گردد و دانشجویان عمده این واحدها را در ترم‌های هفت و هشت پشت سر می‌گذارند.

رشته پرستاری در مقطع کارشناسی گرایش ندارد اما دانشجویان متقاضی تحصیلات تکمیلی می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایش‌های: جراحي داخلي، پرستاری اطفال، مديريت پرستاری،  پرستاری بهداشت، روان پرستاري و پرستاري ويژه به تحصیل بپردازند. دانشجویان متقاضی تحصیلات دکتری نیز علاوه بر ادامه تحصیل در گرایش‌های فوق می‌توانند در رشته‌های اپيدميولوژي، آناتومي، فيزيولوژي و بافت شناسي نیز به کسب علم مشغول شود.

شرایط ورود به رشته پرستاری

پرستاری نیز مانند بقیه رشته‌ها از ویژگی‌هایی جهت قبولی برخوردار است. یکی از شرایطی که بسیار مهم می‌باشد کسب رتبه قبولی در این رشته می‌باشد. توجه داشته باشید که رتبه قبولی در سهمیه‌های منطقه یک، منطقه دو و سه با یکدیگر متفاوت است. ما در این مطلب رتبه‌ کنکور برخی از قبول شدگان رشته پرستاری در سهمیه‌های مختلف در کنکور سال 1398 را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

در سهمیه منطقه یک افرادی با رتبه سهمیه 2767 تا 12459 توانسته‌اند در دانشگاه‌های دولتی همچون دانشگاه علوم پزشکی تهران و پردیس خودگران دانشگاه علوم پزشکی یزد در رشته پرستاری قبول شوند. قبولین رشته پرستاری در سهمیه منطقه دو رتبه‌هایی همچون 4704 تا 22530 داشته اند. در سهمیه منطقه سه نیز رتبه 2674 تا 22893 توانسته اند کرسی قبولی در رشته پرستاری را کسب نمایند.

در کنار رتبه‌ی قبولی دانشجویان پرستاری باید از سلامت جسمی و روانی کامل نیز برخوردار باشند. این دانشجویان همچنین باید صبر و علاقه بسیاری به این رشته داشته‌باشند. بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران شغل پرستاری را در رده دوم مشاغل سخت معرفی می‌کنند شما در کنار حداقل حقوق دریافتی ساعت کاری بالا، ارتباط داشتن با بیمارهای مختلف از جمله بیماران روانی، استرس کاری بالا، در معرض بیماری‌های مختلف، همراهی با بیمار و فشارهای روحی، صدمات جسمی ناشی از کار در بیمارستان، فشار ناشی از اهمیت دقت و توجه در کار و دیده نشدن زحمات این شغل را نیز در نظر بگیرید. تحمل و پایداری در چنین شرایطی به طور قطع علاقه فراوان به این رشته را می‌طلبد.

 یک پرستار علاوه برآن که باید با صبر و بردباری از آلام و درد بیماران و همراهان وی بکاهد و آنان را از حمایت معنوی و روانی خود بهره‌مند نماید بایستی از نظم و دقت فراوانی برخوردار باشد چرا که تمام اعمالی که پرستار انجام می‌دهد با سلامتی جان آدمی در ارتباط است و کوچکترین اشتباه و بی دقتی ممکن است جان انسانی را به خطر بیندازد. همچنین پرستار باید تسلط روحی و روانی کامل روی خود داشته باشد تا بتواند در سخت ترین شرایط جسمی و روحی رفتار مناسبی با بیماران و همراهان آنها داشته باشد و شرایط و اتفاقات پیش آمده را کنترل نماید.

پرستاری بدون کنکور

پذیرش دانشجو در رشته‌‌ی پرستاری در ایران تنها از طریق قبولی در آزمون سراسری امکان‌پذیراست. به عبارت دیگر در حال حاضر هیچ یک از دانشگاه‌های ایران اجازه پذیرش دانشجو در رشته پرستاری بدون آزمون را ندارند. در سال‌های قبل برخی از دانشجویان رشته پرستاری در دانشگاه‌های خارج کشور می‌توانستند پس از گذراندن ۷۲ واحد از دروس اختصاصی به ایران بازگشته و در دانشگاه‌های کشور به ادامه تحصیل مشغول شوند و  مدرک فارغ التحصیلی خود را کسب نمایند اما پس از تغییر نظام آموزشی کشور داوطلبان رشته پرستاری بدون کنکور می‌بایست مدرک فارغ التحصیلی خود را به طور کامل از دانشگاه خارجی اخذ نموده و تنها به منظور خدمت رسانی و کار وارد کادر پزشکی ایران گردند.

تحصیل رشته پرستاری در کشور ترکیه

ترکیه به عنوان یکی از کشورهای مهاجر پذیر است که در سال‌های اخیر افراد زیادی با سرمایه‌گذاری، خرید مسکن یا کسب بورسیه‌های تحصیلی قصد مهاجرت به این کشور را دارند. یکی از رشته‌هایی که شما می‌توانید در کشور ترکیه تحصیل نمایید رشته پرستاری می‌باشد.

اولین اقدامی که متقاضیان تحصیل در دانشگاه های ترکیه بایستی انجام دهند تکمیل فرم دعوت نامه دانشجویی است. سپس متقاضیان باید اقدامات لازم جهت اخذ ویزا تحصیلی این کشور را انجام دهند. پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های ترکیه در ماه های مارس تا نوامبر صورت می‌گیرد و در این‌ ماه ها متقاضی باید جهت دریافت دعوت نامه مدارک لازم را در تاریخ تعیین شده ارسال نماید. وزارت تحصیلات عالی ترکیه پس 10 تا 15 روز  و بررسی مدارک ارسال شده، نتیجه را به داوطلب اعلام می‌نماید.

پس از دریافت دعوت نامه تحصیلی به منظور کسب ویزای تحصیلی ترکیه نیز فرد متقاضی باید مدارک: فرم تکمیل شده دریافت ویزای تحصیلی،  پاسپورت معتبر با داشتن حداقل 6 ماه اعتبار و 2 صفحه خالی، دعوت نامه تحصیلی دریافت شده، گواهی تمکن مالی جهت اثبات توانایی فرد در پرداخت هزینه های تحصیل و زندگی، پرداخت هزینه های ویزا و ارائه رسید آن، گواهی عدم سوء پیشینه تایید شده، مدارک پزشکی، رسید از بلیط برگشت از ترکیه و 2 قطعه عکس پاسپورتی را آماده و در زمان مصاحبه به سفارت خانه این کشور تحویل دهد.

 مدت زمان دوره تحصیل پرستاری که منجر به دریافت مدرک لیسانس که در این کشور  لیسانس علوم پرستاری (BSN) می‌‌گردد، 4 سال می‌باشد. دانشجویان دانشگاه‌های ترکیه بایستی به زبان ترکی استانبولی و همچنین زبان انگلیسی مسلط باشند چرا که آموزش در این کشور به این دو زبان امکان‌پذیر است. بنابراین پیش از ورود به این دانشگاه ‌ها از شما مدرک زبان معتبر در یکی از گواهی هایPTE, TOEFL, CAE و یا آزمون  IELTSتحویل خواهند گرفت.

برای دریافت این مدارک اغلب اوقات متقاضیان ملزم به ارائه نمره­ قبولی در دو آزمون SAT و YOS می‌باشند.

از بین دانشگاه‌های این کشور دانشگاه‌های Bezmialem Vakif University، Koc University، Yeditepe University، Hacettepe University از جمله‌ دانشگاه‌های معتبر هستند که به تربیت دانشجو در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد می‌پردازند.

دانشجویان فارغ التحصیل کارشناسی به منظور کسب آموزش های حرفه‌ای و تخصصی تر می‌توانند وارد دوره­ های کارشناسی ارشد شوند. دوره آموزشی کارشناسی ارشد پرستاری در دانشگاه‌های ترکیه نیز معمولاً 2 سال به طول می‌انجامد. فارغ التحصیلان پرستاری همچنین می‌توانند با داشتن شرایط عمومی در این کشور استخدام گردند. این شرایط شامل: داشتن سن بین 20 تا 45 سال، آشنای با زبان ترکی استانبولی، داشتن حداقل مدرک تحصیلی لیسانس پرستاری و حسن سابقه، سلامت جسمی و روانی می‌باشد.

حقوق و درآمد پرستاران درکشور ترکیه به طور متوسط 78.896 (لیر) می باشد، به بیانی دیگر برای هر ساعت کار پرستار مبلغ 38 (لیر) پرداخت می‌شود. همچنین شاغلین پرستاری می‌توانند از اضافه کاری و پاداش نیز بهره‌مند شوند.

تحصیل رشته پرستاری در کشور آلمان

آلمان یکی از کشورهای صنعتی دنیاست که به دلیل کمبود نیروی انسانی ولی با شرایط سختگیرانه اقدام به جذب نیروی کار و متقاضیان تحصیل در این کشور می‌کند. جذب دانشجو در دانشگاه‌های این کشور از اصول و شرایط یکسانی تبعیت می‌کند.

برای قبولی در مقطع کارشناسی ارائه: ترجمه رسمی مدرک دیپلم و ریز نمرات آن، ترجمه رسمی مدرک پیش دانشگاهی و ریز نمرات آن،  دارا بودن سن زیر ۲۴ سال و ارائه مدرک B2 زبان آلمانی و یا آیلتس با نمره ی  ۶ به بالا، پاسپورت با اعتبار بیش از ۶ ماه، توصیه نامه اساتید مقاطع تحصیلی قبلی، پروپوزال و انگیزه نامه ضروری می‌باشد.

طول مدت تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان ۴ سال می‌باشد. فرد پس از قبولی در آزمون سراسری روزانه یا شبانه باید ابتدا یک دوره یک ساله کالج را در کشور آلمان بگذراند تا اجازه ورود به دانشگاه های آلمان را پیدا کند.

متقاضیان ورود به تحصیلات تکمیلی ارشد در کشور آلمان نیز شود باید مدرک کارشناسی خود را از یکی از دانشگاه دریافت کرده باشد. طول دوره تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی ارشدهمانند بسیاری از کشورها دو سال می‌باشد.

به طور کلی در دوره کارشناسی ارشد اغلب رشته های دانشگاه های آلمان، دروس هم به زبان انگلیسی و هم به زبان آلمانی ارائه تدریس می‌گردند. برای دریافت مجوز تحصیل در بیشتر دانشگاه های آلمان در مقطع کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی مدرک آیلس ۶٫۵  به بالا و یا تافل ۹۰ را بایستی ارائه دهید. چنانچه متقاضی خواستار تحصیل به زبان آلمانی باشد مدرک B1 یا B2 دریافت می‌نمایند.

پرستاران فارغ التحصیل دوره کارشناسی واجد شرایط می توانند یک دوره تحصیلی تکمیلی به زبان المانی با نام Fachweiterbildung فرا بگیرند. این پرستاران طی برنامه ۸۰۰ ساعته دو ساله به کار مشغول می‌شوند و پس از اتمام آن می‌توانند گواهینامه ویژه را در زمینه هایی از قبیل: ICU،  بیهوشی، سرطان، مراقبت در منزل، روانپزشکی، بهداشت یا مدیریت دوره‌های تخصصی را بدست بیاورند.

درآمد و حقوق دریافتی که یک پرستار در کشور آلمان به طور متوسط دریافت می‌کند ۲۳۰۰ تا ۲۴۰۰ یورو در ماه می باشد که علاوه بر آن با دریافت مزایا و ... می‌تواند تا ۳۰۰۰ یورو در ماه باشد. 

تحصیل رشته پرستاری در کشور کانادا

کانادا از جمله کشورهای پیشرفته آمریکای شمالی است که از جمعیت کمتری نسبت به وسعتی که دارد، برخوردار است. سیاست‌های دولت این کشور در سالهای اخیر به گونه‌ای بوده است که امکان مهاجرت به این کشور را برای متقاضیان آسانتر نموده است البته در ماه‌های اخیر شاهد سختگیری های این کشور نیز بوده ایم.

بسیاری از متقاضیان رشته پرستاری به مدت 3 سال در کالج های استان‌های این کشور به تحصیل در رشته پرستاری مشغول می‌شوند. در تمامی استان‌ها به غیر از استان کبک تحصیل در دانشگاه نیز برای پرستاران از شروط اصلی آغاز به کار می‌باشد.

محصلان رشته پرستاری باید در دوران دبیرستان دروس انگلیسی، ریاضیات، زیست شناسی ، فیزیک و شیمی را با حداقل معدل C به اتمام رسانده باشند. در کشور کانادا پرستاری به یکی از گروه‌های زیر تقسیم بندی می‌شود.

• Registered Nurse -RN
• Licensed Practical Nurse – LPN
• Registered Psychiatric Nurse- RPN

RN  ها یا پرستاران دارای پروانه کار پرستارانی هستند که پس از اتمام دوره ی تحصیلی 4 ساله دانشگاهی در رشته‌ی پرستاری یا مدرک دیپلمای سه ساله ی کالج، امتحان ملی صدور مجوز را گذرانده‌اند. LPN  ها یک دوره ی تحصیلات تکمیلی معمولا دو ساله ی پرستاری را در یکی از کالج های کانادا می گذارنند. این دوره برای LPN های عمومی شامل دستورات تئوری و بالینی در بخش پزشکی و جراحی می باشد. پرستار روانپزشکی دارای پروانه کار (RPN)  نیز یک دوره‌ی دو سال و نیمه تا 4 ساله در رشته ی پرستاری روانپزشکی را در سطح کالج یا دانشگاه به اتمام می رسانند. این دوره شامل دستورات تئوری و بالینی در حوزه ی روانپزشکی و پرستاری عمومی می باشد.

در این کشور هر استان یا منطقه مقررات و استانداردهای مربوط به خود را دارد و هیچ معیار جامعی در سطح ملی، برای اخذ مجوز/ پروانه ی کار برای پرستاران در کانادا وجود ندارد. هر استان فرآیند ارزیابی و نظام پرستاری مجزایی دارد.

براساس رتبه بندی سال 2017، 9 دانشگاه این کشور در بین دانشگاه های برتر پرستاری در جهان قرار دارد. دانشگاه تورنتو با رتبه ی 6 ام جهان، دانشگاه آلبرتا با رتبه ی 16 ام جهان، دانشگاه بریتیش کلمبیا رتبه ی 20 ام جهان را دارد. دانشگاه مک مستر رتبه ی 27 ام جهان، دانشگاه مک گیل در رتبه ی 39 جهان و دانشگاه های اتاوا در رتبه 40 جهان قرار دارند.

حقوق و درآمدی که پرستاران در یافت می‌کنند در استان و شهرهای مختلف این کشور متفاوت است. بیشترین میزان دریافتی در این کشور مربوط به شهر ادمونتون، آلبرتا معادل با 41.90 دلار و پایینترین میانگین دستمزد در شهر مونترآل کبک با 29.00 دلار در ساعت می باشد. متوسط درآمد سالیانه ی پرستاری در کانادا بین 65,000 تا 75,000 دلار متغیر است.

تحصیل رشته پرستاری در کشور قبرس

 قبرس کشوری جزیره‌ای واقع در دریای مدیترانه می باشد که به دلیل به صرفه بودن هزینه مقصد بسیاری از مهاجرین است. این کشور علیرغم آنکه در قاره آسیا واقع شده است از لحاظ سیاسی یک کشور اروپایی و عضو اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.

افرادی که علاقه‌مند به کسب تحصیل در دانشگاه های قبرس هستند باید از این دانشگاه ها گواهی پذیرش دریافت کنند. جهت دریافت پذیرش از دانشگاه متقاضی باید مدارک زیر را تکمیل و به این دانشگاه ها تسلیم نمایند:

فرم پذیرش تکمیل شده، مدارک تحصیلی پیشین، انگیزه نامه، گواهی تمکن مالی، مدرک معتبر زبان، مدارک پزشکی و توصیه نامه

پس از پذیرفته شدن درخواست و اخذ پذیرش از دانشگاه لازم است متقاضی اقدامات لازم را برای دریافت ویزای تحصیلی این کشور انجام دهد. مدارکی از قبیل:

گواهی اخذ پذیرش از دانشگاه، فرم تکمیل شده دریافت ویزای تحصیلی، پاسپورت معتبر با داشتن حداقل 24 ماه اعتبار، گواهی عدم سوء پیشینه و مدارک تحصیلی و ریز نمرات لازم است تا در زمان مصاحبه تحویل داده شود.

طول مدت تحصیل پرستاری در مقطع کارشناسی این کشور نیز مانند اغلب کشورها ۴ سال است و دانشجویان در این مدت دوره های نظری و دوره های بالینی را می‌گذرانند. دوره های تئوری در دانشگاه ها و موسسه های آموزشی ارائه می گردد و سپس دانشجویان در بیمارستان ها یا کلینیک ها دوره های عملی و بالینی را آموزش های لازم را می بینند.

تحصیل رشته پرستاری در کشور آمریکا

برای رشته پرستاری در کشور آمریکا دوره ها و آموزش‌های متفاوتی برگزار می‌شود. در کشور آمریکا نیز مانند بسیاری دیگر از کشورها رشته پرستاری در سطح لیسانس (BSN) یک دوره چهار ساله برگزار می‌گردد. پرستاران با مدرک عملیات مجاز (LPN)و حرفه‌ای مجاز (LVN)نیز برنامه های آموزشی به یک سال طول را پشت سر می‌گذارند. یک LPN / LVN تحت هدایت یک پرستار ثبت شده کار می کند. کالج های آمریکا نیازمند به حداقل نمره آزمون تافل SAT یا ACT می باشند.

پرستاران با مدرک LVN / LPN توانایی مراقبت های اولیه از بیمار را دارند. پس از اتمام آموزش، دانشجو باید در یک امتحان ملی برای صدور گواهینامه دولتی قبول شود. مطابقت اطلاعاتی که وجود دارد متوسط حقوق سالانه پرستار حرفه ای مجاز و دارای مجوز 39030 دلار آمریکا است.

پرستاران در دوره‌های  (ADN) می تواند تحصیل خود را بین 15 ماه تا 24 سال به پایان برسانند. این دوره در بسیاری از کالج های محلی در سراسر ایالات متحده ارائه می‌شود. در این دوره پیوسته، تمرکز بیشتر بر آموزش فنی است. یک پرستار ثبت شده توسط ADN می تواند بیمار را درمان کند، آموزش دهد و حمایت عاطفی اعضای خانواده بیماران را فراهم کند. دوره های ADN تنها در ایالات متحده در دسترس هستند و دانش آموزان بین المللی امکان ثبت نام در آن را دارند. طبق آمار منتشر شده توسط وزارت کار آمریکا، میانگین درامد سالانه پرستاران ADN ثبت شده 67490 دلار آمریکا می‌باشد.

تحصیل رشته پرستاری در کشور دانمارک

 شرایط پرستاری در کشور دانمارک نیز شباهت بسیاری به کشور کانادا و ترکیه دارد. در این کشور نیز پس از مطالعه شرایطی که هر دانشکده برای خود وضع کرده است نسبت به دریافت پذیرش از دانشگاه/ دانشکده مقصد اقدام می‌شود. به طور کلی مدارکی که برای اخذ پذیرش نیاز است شامل:

تکمیل فرم درخواست پذیرش، ترجمه مدارک تحصیلی قبلی به زبان دانمارکی (مثل دیپلم مدرسه) و نوشتن انگیزه نامه برای تحصیل پرستاری (Motivational Letter) است. البته توجه داشته باشید که هر دانشگاه و دانشکده‌ای ممکن است مدارک دیگری را مطالبه نمایید.

پس از کسب پذیرش بایستی ویزای تحصیلی دریافت نمایید. پاسپورت معتبر برای ۶ ماه از زمان حرکت به دانمارک، فرم درخواست ویزای تحصیلی، عکس‌های جدید در فرمت پاسپورت، نامه پذیرش از دانشگاه مقصد، رسید تمکن مالی (۱۰۰۰ یورو برای هر ماه)، مدرک زبان (انگلیسی و یا دانمارکی بسته به دانشگاه مورد نظر)، رسید پرداخت هزینه درخواست ویزا (۳۱۰ یورو ) و بیمه سفر از جمله مدارکی است که برای کسب ویزای تحصیلی نیاز می‌باشد.

از جمله شرایط ورود به دانشکده های پرستاری در دانمارک آشنایی و تسلط به زبان دانمارکی و کسب مدرک دیپلم است. طول مدت آموزش پرستاری در مقطع کارشناسی نیز به مدت 4 سال است. فارغ التحصیلان پرستاری می‌توانند به عنوان پرستار رسمی (RN) مجوز فعالیت بگیرند.

دوره تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد پرستاری در دانمارک تسلط به زبان این کشور یعنی زبان دانمارکی را می‌طلبد. محصلان پس از یک دوره دو ساله مدرک فوق لیسانس یا MSc در پرستاری را اخذ می‌نمایند و بعد از گذراندن دروس اجباری تئوریک و آشنایی با نگارش مقالات یا گزارش‌های پژوهشی، اقدام به نگارش یک پایان‌نامه می‌نماید.

پرستاری دانشگاه آزاد

در سال 1395 قانونی مصوب شد که به موجب آن پذیرش دانشجو در دانشگاه آزاد نیز منوط به شرکت در آزمون سراسری می‌باشد. تا پیش از آن دانشگاه‌های سراسری دولتی و دانشگاه آزاد هریک به طور جداگانه آزمون برگزار می‌کردند.

پذیرفتگان در رشته پرستاری دانشگاه آزاد بایستی نسبت به واریز شهریه ثابت و متغیر اقدام نمایند که این مبلغ پرداختی در دانشگاه‌های مختلف متفاوت است. اما به طور کلی میزان شهریه پرداختی برای هر ترم در این دانشگاه بین 5 تا 6 میلیون متغیر است.

مطابق اطلاعاتی که از کارنامه‌های قبولی پرستاری در دانشگاه آزاد وجود دارد افرادی با رتبه کشوری 39 هزار تا 180هزار جواز تحصیل این رشته در دانشگاه های مختلف آزاد را کسب کرده‌اند.

پرستاری در ارتش و سپاه

دانشگاه های ارتش و سپاه به طور کلی شرایطی جهت پذیرش دانشجویان خود در تمام رشته‌های تحصیلی دارند. این شرایط برای تمامی رشته ها یکسان بود و تفاوت در رشته قبولی تنها با توجه به رتبه‌ی داوطلبین می‌باشد. این شرایط و ضوابط که در دو دسته عمومی و اختصاصی قراردارند به شرح ذیل می‌باشند:

ﻣﺘﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼ‌ﻡ، ﻭ ﺍﻟﺘﺰﺍﻡ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻪ ﻭﻻ‌ﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻓﻘﻴﻪ، ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ  ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ‌ﺍﻻ‌ﺻﻞ ﺑﻮﺩﻥ، ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼ‌ﺏ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﮔﻲ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻥ، ﻋﺪﻡ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼ‌ﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻋﺪﻡ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻲ، ﻋﺪﻡ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ‌ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﺩﻱ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ، ﻋﺪﻡ ﻣﻌﺮﻭﻓﻴﺖ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺧﻼ‌ﻗﻲ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻴﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ، ﻋﺪﻡ ﺳﻮﺀ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻛﻴﻔﺮﻱ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻋﻼ‌ﻡ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺫﻳﺼﻼ‌ﺡ، ﺳﭙﺮﺩﻥ ﺗﻌﻬﺪ ﻻ‌ﺯﻡ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﻭ  ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺭﺗﺶ، ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻛﺎﺭﺕ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﭘﺰشکی ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ و ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺳﻼ‌ﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﻭ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺍﻧﺪﺍﻡ (ﺣﺪﺍﻗﻞﻗﺪ165 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ) ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎﺕ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﺍﺭﺗﺶ ﺝ.ﺍ.ﺍ.ﺏ).

• شرایط اختصاصی داوطلبین نیز شامل:

ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺳﻦ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻥ 16 ﺳﺎﻝ ﻭ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺳﻦ 22 ﺳﺎﻝ ﺗﻤﺎﻡ، ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﺵ 5 ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺳﻦ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﯾﮏ ﺷﻬﺪﺍ (ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺷﻬﻴﺪ) ‌ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ، ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﻣﻌﺪﻝ ﮐﻞ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼ‌ﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ: ﻣﻌﺪﻝﻛﻞ 16 ﻭ ﺑﺎﻻ‌ﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ ‌ﻫﺎﯼﭘ ﺮﺳﺘﺎﺭﯼ 7000 ﺩﺭ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ، ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﺩﻥ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﯿﻦ ﺁﻗا، ﺍﺣﺮﺍﺯ ﺻﻼ‌ﺣﯿﺖﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ، ﺍﺣﺮﺍﺯ ﺻﻼ‌ﺣﻴﺖ ﻣﻜﺘﺒﻲ، ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻠﻤﻲ، ﺭﻭﺍﻧﺴﻨﺠﻲ، ﺗﺴﺖ ﻭﺭﺯﺵ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻻ‌ﺯﻡ ﺑﻪ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﺍﺭﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺍﺭﺗﺶ، ﺿﻤﻦ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﺰﺷﮑﯽ، ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺭﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ.

ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺟﻬﺖ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺳﺘﺎﺩ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺁﺟﺎ، ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ، ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻩ ﭘﺪﺍﻓﻨﺪ ﻫﻮﺍﻳﻲ، ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺩﺭ ﮐﻞ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺭﺗﺒﻪﺑﻨﺪﻱ ﻭ ﻣﻌﺪﻝ ﻛﻞ ﻧﻤﺮﺍﺕ ﻃﻮﻝ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ.

پرستاری از گروه‌های خاص

بیماران با بیماری‌های خاص، سالمندان و کودکان همواره در هر جامعه‌ای نیازمند مراقبت و رسیدگی بیشتری هستند. کودکان که آینده سازان هر کشوری می‌باشند و بیماری ها و مشکلات جسمی و روحی انان می‌تواند عوارض بسیاری برجای بگذارند در کانون توجه و رسیدگی قرار دارند. به دلیل ویژگی ها و شرایطی که کودکان دارند مراقبت و نگهداری از انان را نیازمند دانش تخصصی تر و حرفه‌ای تر می‌نماید لذا در رشته پرستاری نیز در مقطع کارشناسی ارشد گرایشی تحت عنوان پرستاری کودکان به وجود آمده است تا فارغ التحصیلان پرستاری ضمن یادگیری اصول حرفه‌ای پرستاری از کودکان، به مراقبت حرفه‌ای و علمی از کودکان بپردازند.

اهدافی که از تربیت پرستاران کودکان وجود دارد را می‌توان به شرح زیر بیان نمود:

• برقراری ارتباط مناسب با مددجو، خانواده و اعضای تیم سلامت
•  ارائه خدمات مراقبتی – حمایتی مبتنی بر شواهد در سطوح مختلف پیشگیری به کودک و خانواده
• بررسی نیازهای توانبخشی کودک و ارجاع به موقع بیمار به مراکز مربوطه در نقش پیشگیری و مروج سلامت
•  پایش واکسیناسیون مددجویان و پیگیری تا حصول اطمینان
•  همکاری در برنامه های غربالگری مرتبط با نظام سلامت
•  پایش، رشد و تکامل کودک
•  ترویج تغذیه با شیر مادر
•  پایش تغذیه کودکان در نقش آموزشی – مشاوره ای
•  آموزش مهارت فرزند پروری به خانواده
•  آموزش و ارائه مشاوره صحیح و روز آمد به کودک، خانواده و جامعه در ارتباط با سلامت کودکان در سطوح مختلف پیشگیری
•  مشارکت و همکاری در آموزش دانشجویان مقاطع پائین تر و کارکنان نظام سلامت در عرصه های ارایه خدمات سلامت
•  مشارکت در تدوین دستورالعملهای آموزشی مرتبط با رشته با مسئولین سلامت
•  مشارکت در تولید الگوها و بسته های آموزشی دانشجویان، همکاران و مددجویان
•  شناسایی مشکلات موجود مرتبط با سلامت کودک
•  ارائه راه حلهای کاربردی مناسب برای مشکلات سلامت کودکان به مسئولین سلامت
•  مشارکت در انجام تحقیقات در زمینه های مرتبط و نشر نتایج آن
•  مشارکت در تدوین اولویت های پژوهشی و ارائه و اجرای طرح های بنیادی و کاربردی
• انتقال دانش و به کارگیری نتایج تحقیقات در جهت توسعه و ارتقای سطح کیفیت خدمات بهداشتی – درمانی و توانبخشی
•  مشارکت در تولید دانش و فن آوری در زمینه کودک سالم و بیمار
• مشارکت در تولید و معرفی الگوهای رشد و تکامل
•  مشارکت در تولید ابزارهای پژوهشی و شاخص های مربوط به سلامت کودکان
• ارزیابی کودکان و خانواده آنها به منظور تشخیص نیاز مددجویان به خدمات پرستاری در بخشهای کودکان و عرصه های مرتبط
• در نقش مدیریتی و برنامه ریزی سلامت
• مشارکت در سیاست گذاری های بخش سلامت در حیطه مرتبط
• همکاری در برنامه ریزی و اجرای برنامه های مرتبط با رشته در جامعه

بسیاری از خانواده‌ها که سالمندانی با بیماریهای مختلف دارند بنا به دلایلی توانایی نگهداری و مراقبت از این افراد را ندارند. از اینرو خانواده ها و فرزندان تصمیم به استخدام پرستار سالمند در منزل می‌گیرند. موسسات مختلفی در سرتاسر کشور با در اختیار داشتن پرستاران حرفه‌ای و ماهر در این امر خانواده ها را یاری می‌کند. سالمندان گنجینه‌ای ارزشمند برای هر جامعه‌ای می‌باشند، بنابراین مراقبت و نگهداری از انان نیازمند تامل و توجه بیشتری است.

حوزه‌های فعالیت پرستار

پرستاران می تواند در بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز درمانی، مراکز نگهداری سالمندان و کودکان دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند. پرستاران شاغل در بیمارستان براساس سطح تحصیلات (کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری) و همچنین تجربه و سابقه کار، سمت‌های مختلفی از قبیل: پرستار شیفت، سر پرستار، سوپروایزر بالینی، سوپروایزر کنترل عفونت، سوپروایزر آموزشی و ریاست پرستاری بیمارستان کسب می‌کنند.

پرستاران در بیمارستان با توجه به نوع مسئولیت و بخش های بیمارستان می‌توانند شرایطی مختلفی همچون:

بخش اورژانس و یا پایگاه اورژانس بیمارستان، بخش اطفال بیمارستان یا بخش داخلی و جراحی و یا ICU و CCU و یا اتاق عمل را تجربه کنند.

وظایفی که پرستار هر بخش برعهده دارد با وظایف دیگر پرستاران تفاوت هایی دارد اما به طور کلی وظایفی که پرستاران برعهده دارند عبارتند از:

وظیفه مراقبت از بیماران در بیمارستان و انجام کار پانسمان و تزریقات، وظیفه ی مراقبت از بیماران در همه‌ی مراحل زندگی به منظور تصحیح عادات غذایی و دارویی و پیشگیری از بیماری ها، نقش آموزش دهنده به افراد جهت رفع نیاز های یادگیری آنها در زمینه مراقبت از بیمار، نقش هماهنگ کننده و ارتباط دهنده بیمار و پزشک، تحقیق درباره نحوه کاهش تعداد روزهای بستری بیمار و بهبود هر چه سریعتر، انتقال خواست ها و نیاز های بیمار به خانواده بیمار، مسؤلیت مدیریت بخش (نظارت وکنترل گروه پرستاری و بررسی مشکلات این بخش)

دانشکده های پرستاری ایران :

• دانشکده پرستاری اصفهان

از سال ۱۳۴۷ ، آموزشگاه عالي پرستاري وابسته به دانشکده پزشکي دانشگاه اصفهان به تربيت دانشجوی پرستاری در دوره هاي سه ساله می‌پرداخت. دو سال بعد و در سال ۱۳۴۹، مجتمع آموزشي وزارت بهداري و بهزيستي تربيت دانشجوی پرستاری و مامایی در مقاطع کارداني و کارشناسي را برعهده داشت. در سال ۱۳۶۵ با تاسيس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکي و الحاق آموزش علوم پزشکي به اين وزارت، سه مرکز فوق در هم ادغام و رسماً  دانشکده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشکي اصفهان تاسیس شد. آموزش تحصيلات تکميلي در مقطع کارشناسي ارشد پرستاري با گرايش هاي آموزش داخلي جراحي، بهداشت جامعه، کودکان، روانپرستاري و مديريت از سال ۱۳۶۸ آغاز گرديد. پذیرش دانشجو در مقطع دکتری تخصصی پرستاری و دکتری بهداشت باروری نیز به ترتیب از بهمن ۱۳۸۲ و ۱۳۸۵ با ۳ دانشجو در هر رشته آغاز گردید.

 گروه هاي آموزشي دانشکده شامل: پرستاری سلامت بزرگسالان، پرستاری مراقبتهای ویژه، پرستاری سلامت جامعه،، روانپرستاري، پرستاری کودکان،پرستاری مراقبتهای ویژه نوزادان،پرستاری سالمندی،مامايي و بهداشت باروری و اتاق عمل با ۸۴ نفر عضو هيات علمي و کادر آموزشي در دانشکده مي باشد.

 در حال حاضر تعدادكل دانشجويان دانشكده پرستاري و مامايی ۱۳۲۴ نفر دانشجو مي باشد كه در مجموع ۹۲۷ دانشجو در مقطع کارشناسی، ۳۲۵ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و ۷۲ دانشجو در مقطع دکتری تحصیل می کنند. از این آمار ۵۱۹ نفردر مقطع کارشناسي پرستاري، ۷۵ نفر دانشجو در مقطع کارشناسي ارشد پرستاري (باگرایش های سابق)، ۳۵ نفرکارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه ،۱۲ نفر کارشناسی ارشد پرستاری کودکان، ۳۴ نفر کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان و ۱۷ نفر کارشناسی ارشد پرستاری سالمندی، ۳۱ نفر کارشناسی ارشد داخلی جراحی ،۱۱ نفر کارشناسی ارشد پرستاری سلامت جامعه ،۱۶ نفر کارشناسی ارشد روان پرستاری  ۳۶ نفر دانشجو در مقطع دكترا تخصصی پرستاري مشغول به تحصیل می باشند. 

• دانشکده پرستاری شیراز

دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) که از ابتدا بنام آموزشگاه عالی پرستاری نمازی نامیده شده بود در سال ۱۳۳۲ در زمینی به مساحت ۱۵۰۰۰ متر مربع و با زیربنای ۵۲۴۶ متر مربع تاسیس گردید.

در سال ۱۳۵۴ با پذیرش۱۲ دانشجوی پرستاری، اولین دوره برنامه پرستاری دانشگاهی به منظور ارائه مدرک کارشناسی تشکیل گردید. در اواخر سال ۱۳۵۴ نیز دوبرنامه دیگر پرستاری موجود در شیراز (بخش آموزش پرستاری دانشگاه و آموزشگاه پرستاری بیمارستان فقیهی) در آموزشگاه عالی پرستاری نمازی ادغام گردیدند و در مجموع بنام مرکز آموزش پرستاری وابسته به دانشگاه شیراز نامگذاری شدند. ازسال ۱۳۵۶این مرکز  در مقاطع کاردانی پرستاری نیز شروع به پذیرش دانشجو نمود.

درسال ۱۳۶۱ درزمان بازگشایی دانشگاه ها مرکز آموزش پرستاری بنام مدرسه عالی پرستاری حضرت زینب (س) تغییر نام پیدا نمود و در سال ۱۳۶۵ با توسعه کمی و کیفی نام دانشکده از حضرت زینب (س) به دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) تغییر پیدا نمود. سپس دوره های مختلف کارشناسی ارشد در دانشکده تاسیس گردید. در سال ۱۳۸۳ مجوز پذیرش دانشجو در مقطع دکنری پرستاری از وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی اخذ گردید.

• دانشکده پرستاری تبریز

دانشكده پرستاری و مامائی تبریز در سال 1295 شمسي با عنوان آموزشگاه علمي پرستاري وابسته به بيمارستان ميسيون آمريكايي تأسيس و در سال 1349 با دانشگاه تبريز ادغام ­گردید.

در سال 1347 آموزشگاه عالي پرستاري با پذيرش دانشجو در رشته پرستاري در محلي جدا از دانشكده پزشكي به فعاليت خود ادامه داد و در سال 1355 نظام واحدي جايگزين نظام قبلي گرديد. از سال 1362 آموزشگاه عالي پرستاري به محل جديد منتقل و تحت عنوان «آموزشكده و دانشكده پرستاري و مامايي» فعاليت نمود

دانشجويان و كادر آموزشي آموزشگاه «مجتمع رازي» و دانشجویان رشته اتاق عمل نيز همزمان با جدا شدن رشته هاي علوم پزشكي از دانشگاه تبريز و تأسيس دانشگاه علوم پزشكي تبريز به اين مركز منتقل گرديدند و دانشكده پرستاري و مامايي تشكيل يافت. این دانشکده اولین دانشکده ­ای است که توانست دوره PhD پرستاری را در سال 1374 در ایران راه ­اندازی نماید. 

در مهرماه سال 1393، 4 گرایش رشته کارشناسی ارشد پرستاری داخلی جراحی، پرستاری کودکان، روانپرستاری، پرستاری بهداشت جامعه به 4 رشته تبدیل شدند. در حال حاضر این دانشکده دارای 650 دانشجوی کارشناسی در سه رشته (پرستاری، مامایی و اطاق عمل)، 242 دانشجوی کارشناسی ارشد در 7 رشته 5 رشته مرتبط با پرستاری (پرستاری داخلی جراحی، پرستاری کودکان، روانپرستاری، پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری نوزادان ویژه) و دو رشته مرتبط با مامایی و 28 دانشجو در مقطع دکترای تخصصی پرستاری می­باشد.

در حال حاضر این دانشکده دارای چهار تالار برای اجرای مراسم­ های مختلف (تالار 450 نفری علّامه طباطبایی، تالار 105 نفری تشریح، تالار یک و دو 120 نفری) یک سالن کنفرانس 35 نفری، 12 کلاس درسی (4 کلاس بالای 50 نفری، 4 کلاس 36-40 نفری و 4 کلاس 16-20 نفری)، دو آزمایشگاه (بیوشیمی و میکروب­ شناسی)، پنج سالن پراتیک، یک سالن لابراتوار زبان­های خارجی با تجهیزات مربوطه، چهار اطاق دانشجویان PhD مجهز به کامپیوتر اختصاصی برای هر دانشجو، سه سایت رایانه (سایت دانشجویان کارشناسی با 30 کامپیوتر، سایت دانشجویان ارشد با 18 کامپیوتر و کلاس IT با 17 کامپیوتر) و سالن کتابخانه با 19420 جلد (4855 عنوان) کتاب فارسی و 5580 جلد (3790 عنوان) کتاب انگلیسی و 403 جلد پایاننامه دانشجویان کارشناسی ارشد یا PhD  می‌باشد.

• دانشکده پرستاری مشهد

دانشکده پرستاري و مامايي مشهد در سال 1337 تحت عنوان آموزشگاه پرستاري جرجاني وابسته به وزارت بهداري وقت در محل فعلي تاسيس و از همان سال در قالب دوره هاي سه ساله و با مدرک معادل ليسانس پذيرش دانشجو داشته است. در سال 1358 و همزمان با شکوفائي انقلاب اسلامي، آموزشگاه های عالي پرستاري جرجاني، بهار، مهربخش، آموزشگاه عالی مامايي طوس، آموزشگاه عالي علوم آزمايشگاهي و آموزشگاه هاي بهياري نوربخش و خيام بصورت مجتمع آموزشي و پژوهشي درآمدند که زير نظر وزارت بهداري اداره مي شد.

در سال 1365 با تشکيل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و انتزاع دانشگاه هاي علوم پزشکي از وزارت علوم، مجتمع آموزشی و پژوهشي بهداري با آموزشگاه عالی  پرستاري و مامايي نرجس وابسته به دانشگاه فردوسی مشهد که از سال 1347 به موازات آموزشگاه عالی جرجانی وظيفه تربيت پرستار تحصيل کرده را به عهده داشت، ادغام و تحت عنوان دانشکده پرستاري، مامايي و پيراپزشکي مشهد ادامه فعاليت داد.

راه اندازی دوره کارشناسی ارشد در رشته های پرستاری، هوشبری و مامايی درسال های 1368 و 69 صورت گرفته است. نهايتا در سال 1370 دانشکده علوم پيراپزشکي از دانشکده پرستاري و مامايي تفکيک شد. راه اندازي دوره دکتري تخصصي (Ph.D) در رشته هاي پرستاري در سال هاي 1385 به تصويب شوراي گسترش دانشگاه های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي رسيد. رشته های جدید پرستاری مراقبت های ویژه، و پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان در مقطع کارشناسی ارشد نیز از مهر ماه 1388 راه اندازی گردیده است.

در حال حاضر دانشکده پرستاري و مامايي مشهد داراي 6 گروه آموزشي و 67 نفر کادر آموزشی (59 نفر عضو هيات علمي و 8 نفر عضو غیر هیات علمی با مدرک کارشناسی ارشد) است که در هشت رشته تحصيلي پرستاري، بهداشت باروری، مامایی، پرستاری مراقبت های ویژه، پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان، اتاق عمل، هوشبري و فوريتهاي پزشکي و در مقاطع کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتراي تخصصی (Ph.D.) به تربيت نيروي انساني مورد نياز جامعه در بخش سلامت مشغول است. برابر آمار موجود تعداد کل دانشجويان شاغل به تحصيل در دانشکده 1006 نفر مي باشد که از اين تعداد 217 نفر (5/21 درصد) در دوره های تحصيلات تکميلی (کارشناسی ارشد و دكترا) مشغول به تحصيل مي باشند.

• دانشکده پرستاری تهران

نخستين بار در سال 1328 آموزشگاه عالي پرستاري فعاليت خود را در جهت تربيت پرستار با درجه معادل ليسانس در دوره 3 ساله آغاز نمود. هر ساله 100 تا 120 دانشجوي دختر از طريق كنكور اختصاصي اين رشته پذيرفته مي‌شدند. اين دانشجويان 3 سال بطور شبانه‌روزي با سيستم خاص آموزشي جهت كار و ارائه خدمت پرستاري در بيمارستانهاي وابسته به دانشكده پزشكي دانشگاه تهران تربيت مي‌شدند. پس از انقلاب فرهنگي در سال1362، آموزشگاه عالي پرستاري به مدرسه عالي پرستاري و مامائي و در سال  1366 با ادغام چندين مدرسه عالي پرستاري و مامايي، دانشكده پرستاري و مامائي دانشگاه علوم پزشكي تهران شكل يافت.

در حال حاضر رشته پرستاری در گرایش ها  و مقاطع زیر در این دانشکده ارائه می‌شوند:

• کارشناسی پرستاری
• دکتری تخصصی پرستاری
• کارشناسی ارشد پرستاری سالمندی
• کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه
• کارشناسی ارشد پرستاری مراقبت های ویژه نوزادان
• کارشناسی ارشد سلامت جامعه
• کارشناسی ارشد پرستاری داخلی –جراحی
• کارشناسی ارشد کودکان
• کارشناسی ارشد روانپرستاری
• کارشناسی ارشد مدیریت پرستاری
• پرستاری پیام‌نور

باتوجه به آنکه علاقمندان بسیاری از رشته‌ها امکان ادامه تحصیل در واحدهای دانشگاه‌پیام نور را دارند ولی تاکنون به دلیل مناسب نبودن امکانات و تجهیزات و نیروی انسانی جواز پذیرش دانشجو در رشته‌های علوم پزشکی به دانشگاه پیام نور داده نشده و متقاضیان این رشته‌ها تنها در دانشگاه‌های دولتی سراسری و آزاد به ادامه تحصیل در این رشته‌ها می‌پردازند.

طرح پرستاری

فارغ التحصیلان رشته پرستاری می‌توانند با مراجعه به سامانه طرح نیروی انسانی وزارت بهداشت به نشانی اینترنتی http://tarh.behdasht.gov.ir نسبت به ثبت نام مشمولین قانون خدمات پزشکان و پیراپزشکان اقدام نمایند. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي از سال 1358 به بعد با مصوبه شوراي انقلاب قوانين مربوط به خدمات فارغ التحصيلان رشته هاي گروه پزشكي مصوب گرديد و دراين راستا يك مجموعه اداري با عنوان معاونت تامين و توزيع نيروي انساني تاسيس شد كه متولي اجراي قوانين فوق الذكر گرديد و بتدريج تغييرات متعدد د رقوانين بوقوع پيوست تا اينكه درسال 1375 قانون خدمت پزشكان وپيراپزشكان وضع گرديد كه به استناد آن كليه افرادي كه در رشته هاي پزشكي  وپيراپزشكي در مراكز آموزش عالي در داخل و خارج كشور فارغ التحصيل مي شوند مكلفند حداكثر 2سال در نقاط مورد نياز وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي خدمت نمايند.

رشته اتاق عمل :

رشته کارشناسی اتاق عمل از جمله رشته‌های محبوب در بین داوطلبان رشته تجربی می‌باشد. رشته ی تکنولوژی اتاق عمل، یکی از حرفه های پیراپزشکی در حوزه ی درمان می باشد که با محوریت شرکت در فرآیند مراقبت و درمان بیمار در اتاق عمل شروع به فعالیت کرده است. یک تکنولوژیست اتاق عمل فردی است که با گذراندن دوره های تخصصی آکادمیک، آمادگی حرفه ای لازم را پیدا می کند تا به عنوان یکی از اعضای اصلی و جدایی ناپذیر تیم جراحی در فرآیند جراحی و مراقبت های قبل و بعد از جراحی شرکت کند. با توجه به مقدمه‌ای که خدمت شما بیان شد در ادامه به تشریح بیشتر این رشته می‌پردازیم.

معرفی رشته تکنسین اتاق عمل

تکنولوژیست جراحی (surgical technologist)، تکنسین جراحی، تکنسین اتاق‌عمل  یا موسوم به  شخص اسکراب فردی است که در منطقه استریل و حفاظت‌شده بیمارستانی مشغول فعالیت می‌باشد. رشته تکنسین اتاق عمل به تربیت افرادی می‌پردازد که پس از فارغ التحصیلی به عنوان عضوی از تیم درمانی ضمن آنکه توانایی‌های حرفه‌ای و دانش استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های موجود در اتاق عمل را کسب کرده‌است، شرایط را برای جراحی باکیفیت‌تر و ایجاد شرایطی مناسب برای بیمار و سایر تیم جراحی فراهم می‌کند.

دانش‌آموختگان این رشته با بهره‌گیری اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی‌های نوین جراحی، مراقبت و اداره بیمار را قبل، حین و پس از عمل فراهم می‌سازند. تکنسین‌های اتاق عمل به عنوان بخشی از تیم جراحی به اجرای فرآیندهای یک عمل جراحی با کسب نتایج مطلوب در بخش‌های اتاق عمل بیمارستان و بخش های مداخله تشخیصی درمانی و مراکز مراقبتی سیار ایفای نقش می نمایند.

در سرتاسر دنیا دو نوع از آموزش نیروهای تکنسین اتاق عمل وجود دارد. در نوع اول فارغ التحصیلان رشته‌ی کارشناسی پرستاری می‌توانند پس از  آموزش در یک دوره ی 1 ساله تا 2 به عنوان تکنسین اتاق عمل فعالیت کنند. در نوع دوم نیز  افراد در وارد رشته تخصصی اتاق عمل می‌شوند و پس از کسب آموزش های لازم و برای ایفای نقش فرد سیرکولر و اسکراب آماده می‌شوند. برای ایفای نقش به عنوان فرد سیار و اسکراب (دست شسته) آماده می شوند و سپس در صورت تمایل در یک دوره 5/1 -5/2 ساله برای ایفای نقش به عنوان کمک جراح اول آمادهمی شوند .

همانگونه که اشاره شد معمولا تکنسین اتاق عمل به سه صورت سیرکولار و فرد اسکراب و دستیار اول جراح فعالیت می‌کنند. تکنولوژیست جراحی سیرکولار یا سیار  یا پرستار سیرکولار در اتاق عمل به عنوان یکی از اعضای غیر استریل تیم جراحی به آماده کردن یک محیط امن برای بیمار و تیم جراحی رسیدگی می‌کند. فرد مسئول سیرکولار اغلب دارای مدرک کارشناسی یا کاردانی اتاق عمل می‌باشد و مسئولیت وظایفی از قبیل: انجام کارهای مورد نیاز در قبل از عمل، حین عمل و پس از عمل می‌باشد.

فرد سیرکولر یا همان غیر استریل احتیاجات و اقدامات ضروری را در حین جراحی فراهم می‌کند و حق نزدیکی به بیمار را ندارد.

به طور کلی تکنسین سیر کولار قبل از عمل وظایفی همچون: آماده نمودن اتاق (مثل نور مناسب و فعال کردن تجهیزات مربوط به تهویه هوا، همکاری در آماده نمودن اتاق عمل از نظر چیدمان و نظافت اتاق عمل، انجام مصاحبه با بیمار و بررسی پرونده وی، همکاری در انتقال بیمار، کمک به تیم جراحی در دادن پوزیشن مناسب به بیمار، کمک به تیم بیهوشی، مشخص نمودن ناحیه مورد نظر برای جراحی بر اساس پرونده و مصاحبه انجام شده با بیمار، انجام پرپ اولیه، چک و فراهم نمودن لوازم و تجهیزات برای عمل از جمله دستگاه کوتر و دستگاه ساکشن، باز کردن بسته‌های استریل و همکاری در شمارش و ثبت گزارش را انجام می‌دهد.

فرد اسکولار در حین عمل نیز فعالیت‌هایی از قبیل: کنترل رفت و آمد در اتاق عمل (جلوگیری از رفت و آمدهای بی‌مورد و غیر ضروری)، وصل رابط‌ها و سیم‌های مختلف دستگاه‌ها، بررسی میزان ادرار و خون از دست رفته و گزارش موارد فوق به جراح و متخصص بیهوشی، برداشتن نمونه‌های پاتولوژی و ثبت و مراقبت از آنها، بر طرف نمودن نیاز تیم جراحی در حین عمل (مثل دادن تجهیزات و...)، اطلاع رسانی به خانواده‌ها در صورت طولانی شدن جراحی یا در شرایط خاص، ثبت مراقبت‌ها، وقایع، مداخلات و یافته‌ای پرونده‌ای، شمارش گازها و تجهیزات و ابزارهای داخل ست قبل و بعد از جراحی، کمک به پانسمان مثل دادن چسب یا محلول ضدعفونی برعهده دارد.

کارشناس سیار پس از عمل اقداماتی مانند: کمک به انتقال بیمار، مرتب کردن اتاق عمل، نظارت بر نظافت و ضدعفونی اتاق عمل و تجهیزات و آماده نمودن اتاق برای جراحی بعدی را به انجام می‌رساند.

تکنولوژیست جراحی اسکراب یکی از اعضای استریل تیم جراحی است که در یک محیط یک متری در کنار جراح و با همراهی جراح عمل را انجام داده و در اتاق عمل فعالیت می‌کنند.

فرد اسکراب وظایفی همچون: استریل و آماده سازی محیط جراحی و اتاق عمل، در اختیار گذاشتن وسایلی مانند: کلمپ، سوزن گیر، نخ، گاز و … برای جراح یا سایر اعضاء تیم جراحی، همکاری در انداختن شان‌های استریل روی بیمار قبل از آغاز عمل (درپ کردن)، دادن وسایل استریل با تکنیک استریل به جراح، همکاری فعال با جراح در حین انجام عمل، شمارش کردن ابزار، گازها و نخ‌ها، برداشتن نمونه‌های پاتولوژی و تحویل آنها به پرستار سیار، انجام پانسمان استریل روی زخم‌های جراحی و به‌کارگیری اکارتورها به منظور اعطای دید بهتر از موضع جراحی برای جراح را برعهده دارد.

فرد اسکراب (دست شسته) که در ارتباط مستقیم با جراح است بایستی قبل از شروع عمل، بامحلول‌های ضد عفونی کننده و تکنیک‌های شست و شوی موجود، دست‌ها و بازوهای خود را به دقت شست و شو داده و گان و دستکش جراحی به تن کنند.

دستیار اول جراح : دستیار اول وظیفه کمک مستقیم به جراح در طی فرآیند جراحی از طریق انجام وظایف تکنیکال از قبیل در معرض دید قرار دادن، کمک به خونگیری، برش بافت ها، کلمپ کردن و بخیه زدن بافت در شرایط مختلف تحت نظارت مستقیم جراح را بر عهده دارد.

افراد علاقمند به رشته اتاق عمل بایستی از دقت و روحیه کار تیمی برخوردار باشند. فردی که تحت عنوان تکنولوژیست اتاق عمل فعالیت می‌کند، به عنوان عضوی از تیم جراحی در اتاق عمل توانایی انجام تمام امورات همراه با سرعت و دقت را باید داشته باشد. این فرد بایستی به اولویت بندی مسائل در شرایط اورژانس و پراسترس مسلط باشد و با احساس مسئولیت شدید و شخصیت باثبات به ارائه خدمت بپردازد. از آنجایی که این کار نیز مانند سایر رشته‌های علوم پزشکی با جان انسان‌ها در ارتباط است، فرد بایستی به اهمیت نجات و مراقبت آدمی توجه داشته و به این کار علاقه مند باشد.

باتوجه به آنکه فعالیت در اتاق عمل مستلزم ایستادن به مدت زمان طولانی است و ممکن است نیاز به جابجایی و بلند کردن اشیاء سنگین وجود داشته باشد و فرد در معرض مناظر و بوهای ناخوشایند و مواد خطرناک قرار بگیرد، برخورداری از توانایی جسمی و روحی از شروط لازم برای موفقیت در این رشته است.

این رشته دارای مقطع کارشناسی پیوسته است که حدود ۴ الی ۵ سال به طول می‌انجامد. تعداد کل واحدهای این رشته ۱۳۰ واحد بوده که ۲۰ واحد به دروس عمومی، ۸۴ واحد به دروس پایه، اختصاصی و کارآموزی و ۲۴ واحد نیز به کارآموزی در عرصه اختصاص دارد. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری اتاق عمل وجود ندارد و دانشجویان جهت ادامه تحصیل باید در رشته دیگری به کسب دانش بپردازند.

از جمله دروس تخصصی این رشته می‌توان به: تکنیک اتاق عمل عمومی، داروشناسی عمومی و تخصصی، فیزیولوژی، فن پرستاری، انگل‌شناسی و میکروب‌شناسی، بهداشت فردی و همگانی، بیماری‌های داخلی، تشریح، بیهوشی جراحی عمومی و تخصصی، روش‌های احیاء قلبی و ریوی، اصطلاحات پزشکی و اصطلاحات رایج در اتاق عمل، کارآموزی در عرصه، روانشناسی، داروشناسی عمومی و تخصصی کارآموزی عمومی، فن پرستاری، شیمی آلی و بیوشیمی، جراحی زنان و زایمان، خون‌شناسی و انتقال خون، فیزیک پزشکی و کاربرد آن در اتاق عمل و آسیب‌شناسی اشاره کرد.

تاریخچه رشته تکنسین اتاق عمل در جهان

تاریخچه پیدایش رشته تکنسین اتاق عمل به سال 1901 میلادی و شهر بوستون آمریکا بر می‌گردد. در این سال پرستاری به نام مارتا لوسی ضمن آنکه وظایف پرستاران در اتاق عمل را برشمرد به ضرورت فراگیری اصول ضدعفونی در محیط استریل و دقت استفاده از وسایل جراحی پرداخت.

پس از آن، طی جنگ جهانی اول و دوم نیروی زمینی ایالت متحده آمریکا افرادی را به عنوان کمک جراح در اتاق عمل بکار گرفت که اغلب این افراد پزشکان بودند. استفاده از پزشکان به عنوان پزشک‌یاران در کشتی‌های جنگی نیروی دریایی ایالت متحده آمریکا نیز رواج یافت اما همچنان پرستاران به عنوان دستار جراح در این کشتی‌ها فعالیت نمی‌کردند.

سالها پس از آنکه اولین جرقه ایجاد رشته‌ای جدید با نام تکنسین اتاق عمل در ارتش آمریکا زده شده در سال 1954 انجمن پرستاران اتاق عمل (AORN) تاسیس گردید. هدف از تاسیس این انجمن، آموزش بیشتر به پرستاران جهت آماده سازی برای دستیاری اعمال جراحی بود. در سال 1969 انجمن پرستاران اتاق عمل به این نتیجه رسید که باید سازمانی مرتبط برای تکنسین های اتاق عمل تشکیل شود و از این رو انجمن تکنسین های اتاق عمل  (AORT) را تشکیل داد.

در سال 1973 انجمن ملی مشورتی اعلام کرد که انجمن تکنسین های اتاق عمل قادر به قبول مسئولیت های مدیریت انجمن خود به تنهایی می باشد و به این ترتیب انجمن تکنسین های اتاق عمل به صورت یک سازمان مستقل در آمد. در سال 1978 انجمن تکنسین های اتاق عمل طی کنفرانس سالانه خود به انجمن تکنولوژیست های جراحی تغییر نام پیدا کرد و در سال 1982 اولین برنامه آموزشی تکنولوژی جراحی تدوین گردید.

تاریخچه رشته تکنسین اتاق عمل در ایران

از سال‌های 1366 تا 1380 رشته اتاق عمل در مقطع کاردانی در دانشکده‌های مختلف سطح کشور ارائه گردید. از سال 1387 نیز این رشته در مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته تدریس می‌گردد. لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر نیز مقطع کارشناسی ارشد اتاق عمل در چند دانشگاه کشور با ظرفیت پذیرش محدود شروع به پذیرش دانشجو کرده‌است. در حال حاضر اين رشته در دانشکده های پيراپزشکی و يا دانشکده‌های پرستاری که با دانشکده‌های مامایی تلفیق شده‌اند ارائه می‌گردد و مسئولیت آموزش و تربیت دانشجویان اتاق عمل برعهده گروه اتاق عمل این دانشکده‌ها می‌باشد.

اتاق عمل چیست؟

اتاق عمل (Operating room) به مکانی استریل در بیمارستان اطلاق می‌شود که تنها کارکنان بخش استریل و اعضای تیم جراحی درآن فعالیت کرده و اقدام به انجام جراحی‌های مختلف می‌کنند. همچنین در گذشته سالن آمفی تئاتر، تماشاخانه و هر محیط غیر استریلی دیگری که در آن دانشجویان و بازدیدکنندگان اعمال جراحی را تماشا می‌کردند، اتاق عمل خوانده می‌شد. در این مکان‌ها جراحان با لباس‌های معمولی و با  دستان برهنه (بدون دستکش استریل) و ابزارآلات غیر استریل به جراحی می‌پرداختند.

تاریخچه پیدایش اتاق عمل نیز به سال 1867 میلادی برمی‌گردد تا پیش از آن جراحی‌هایی که در سرتاسر دنیا صورت می‌گرفت به صورت غیراستریل یا با رعایت اندک معیارهای استریل سازی و در محیط‌های مختلف و غیراستریل بودند. در سال 1867 میلادی جراح انگلیسی، جوزف لیستر با کوشش فراوان مرکز جراحی (اتاق عمل) را به وجود آورد. وی همچنین اصطلاحاتی مانند عفونت زدایی، اتاق عمل و دفع عفونت را نیز مطرح کرد.

در سال‌های بعد سایر جراحان و پزشکان اقدامات لیستر را تکمیل نمودند به نحوی که امروزه شاهد اتاق عمل ها به شکل امروزی هستیم. 17 سال بعد از لیستر جراح آلمانی به نام گوستاو نوبر مجموعه‌ای از اصول و قواعد لازم برای استریلیزاسیون از طریق استفاده از لباس، کلاه و پوشش کفش را بیان نمود. نوبر به منظور ایجاد محیط عاری از میکروب و استریل شده، در اتاق عمل از فیلتر به همراه جریان هوای گرم استفاده نمود. وی همچنین بیماران آلوده و غیرآلوده را از یکدیگر جدا نمود. این اصول و قواعد امروزه شرایط آسپتیک (Aseptic technique) نامیده می‌شود شامل روش‌ها و تکنیک های پزشکی و آزمایشگاهی است که در شرایط استریل انجام می‌گردد.

در روش آسپتیک به مواردی از قبیل: شناسایی وسایل استریل(وسایل سترون سازی شده)، شناسایی وسایل آنستریل(وسایل تمیز و کثیف) و جداسازی این دو مورد از یکدیگر توجه می‌شود.

در سال ۱۸۹۰ میلادی نیز ویلیام هالستد دستکش جراحی را به منظور حفاظت بیشتر جراح و فراهم کردن شرایط استریل بیشتر ارائه کرد.

هر اتاق بسته به عملی که در آن صورت می‌گیرد مانند جراحی قلب، مغز، زایمان و ... شرایطی تخصصی به خود می‌گیرد.

تجهیزات اتاق عمل

تجهیزاتی که در بیمارستان وجود دارد را می‌توان در چند دسته طبقه بندی کرد. یکی از تجهیزاتی که به دلیل حساسیت آن از اهمیت بسیاری برخوردار است تجیهیزات اتاق عمل می‌باشد در اتاق عمل تجهیزاتی از قبیل: گازهای بیهوشی، دستگاه ساکشن، الکتروکوتر، گان جراحی و لباس اتاق عمل، شان‌ها، تورنیکه، کاپنوگراف، مانیتور، کلمپ‌ها یا نگهدارنده‌ها، میزمایو، صندلی تابوره، تخت جراحی، چراغ سیالتیک، انواع پنس، نگاتوسکوپ، پایه سرم، ترالی، جالگنی، کسپول اکسیژن، تخت ارتوپدی، ماشین بیهوشی، ونتیلاتور، اکارتورها یا رترکتورها، جداکننده‌های بافتی یا دایسکتورها، ماسک و دستکش جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر اتاق عمل در کنار خود نیاز به اتاق های دیگری دارد این اتاق ها شامل: اتاقی جهت شستن دست‌ها، اتاق استریل مرکزی، اتاق ریکاوری که نزدیک به اتاق عمل بوده و در مواقع اورژانسی وسایل مورد نیاز از اتاق عمل به آنجا منتقل یا بیمار دوباره به اتاق عمل بازگردانده می‌شود، اتاق آموزشی، اتاق بیهوشی، اتاق اسکراب و اتاق رختکن می‌باشد.

نقش پرستار در اتاق عمل

همانطور که اشاره کردیم فارغ التحصیلان پرستاری نیز می‌توانند به عنوان تیم جراحی در اتاق عمل به فعالیت بپردازند. پرستار اتاق عمل پس از کسب پروانه مربوطه تحت عنوان یکی از اعضای فني تيم جراحي به همراه با سایر اعضاي این تیم كه شامل جراح، پرستار سيركولار (تکنولوژیست سیرکولار)، متخصص بيهوشي، كمك جراح و ديگر پرسنل مشغول ارائه خدمت می‌باشد.

مراقبت هاي پرستاري ويژه بيماران جراحي را قبل از عمل جراحي و حين عمل و بعد از عمل توسط پرستار اتاق عمل ارائه می‌گردد. پرستار اتاق عمل براي بيماراني كه تحت عمل جراحي قرار خواهند گرفت يا ديگر اعمال تهاجمي، طرح مراقبت پرستاري تهيه كرده و آنرا انجام می‌دهد.

• مسئول يا مدير اتاق عمل OR – Director

مسئول يا مدير اتاق عمل عملكرد واحدهاي اتاق عمل را كنترل مي كند. مدير اتاق عمل بر تمام امور اشراف داشته و مسئول تنظيم مخارج، پرسنل، تداركات، قرار و مدار و تنظيم برنامه كاري و ديگر مواردي است كه گردش كار اتاق عمل را سرپا نگهدارد.

• پرستار كمك اول RNFA

پرستار كمك اول پس از کسب دانش و تحصيلات تكميلي و دوره هاي آموزشي ويژه، مراقبت هاي جراحي را ارائه می‌دهد. پرستار كمك اول در حين جراحي كمك جراح است و ممكن است در مراقبت بيمار قبل و بعد از عمل دخالت داشته باشد.

• پرستار مربي بيمار Patient Educator

پرستار مربي جراحي با بيمار كار مي كند و بيمار و خانواده وي را با اطلاع رساني و آموزش هاي لازم كمك مي كند تا در مورد تصميم گيري آگاهانه در پيشبرد درمان و جراحي تصميم هاي معقول بگيرند.

پرستاران به عنوان پرستار اسکراب و پرستار سرکولار نیز می‌توانند به فعالیت بپردازند.

حقوق و درآمد رشته اتاق عمل

تعیین میزان حقوق و درآمد تکنسین‌های اتاق عمل نیز مانند سایر رشته‌ها بسته به تجربه و نوع محل فعالیت آنان است. گاهی ممکن است یک تکنسین اتاق عمل به دلیل آنکه دستیار پزشک جراح است و آشنایی با کارهای جراحی در حین عمل را دارد، پزشک جراح از وی برای انجام این کارها در بعضی از جراحی‌ها کمک گرفته و درصدی جدا از حقوقش به وی پرداخت کند که این می تواند درآمد تکنولوژیست را افزایش دهد.

با توجه به اطلاعاتی که در دسترس است، تکنولوژیست‌هایی که در مراکز دولتی مشغول فعالیت هستند رقمی حدود 2 تا 5 میلیون دریافت می‌کنند. در سال‌های گذشته این رقم بین یک میلیون دویست تا سه میلیون و هشتصد بوده است.

همچنین اطلاعاتی که درآمد این شغل در کشور ایالت متحده آمریکا در دست است نشان می‌دهد میانگین درآمد سالانه این شغل39.920  دلار (برای همه مشاغل33.840  دلار) در سال2010 و مطابق با آخرین آمارهای سال 2013، 42.000 دلار می‌باشد.

مقایسه بین رشته‌ای اتاق عمل، پرستاری و هوشبری

یکی از سوالاتی که ذهن متقاضیان رشته‌های علوم پزشکی را درگیر می‌کند، انتخاب بین رشته‌های پرستاری، هوشبری و اتاق عمل است. در ادامه به مقایسه بین رشته‌ای میان این سه رشته می‌پردازیم. همانطور که در مقاله قبلی به مزیت‌های رشته پرستاری پرداختیم این رشته از بازارکار بهتری نسبت به رشته اتاق عمل برخوردار است، به طور کلی هر بیمارستان از چندین بخش تشکیل شده است که نیاز به نیروی پرستاری بیشتری دارد در حالی که اغلب بیمارستان‌ها یک یا دو اتاق عمل جراحی دارند. بنابراین طبیعی است که استخدام و جذب نیرو در رشته پرستاری بیشتر از اتاق عمل باشد.

در رشته اتاق عمل به عنوان دستیار جراح نیازمند ساعتها کار سرپایی و ایستاده است و این قدرت بدنی و توانایی جسمی فراوانی را می‌طلبد. در مقایسه حقوق و مزایای دریافتی علیرغم آنکه اظهار نظر دقیقی نمی‌توان کرد، پرستاران می‌توانند در مراکز خصوصی و کلینیکی خارج از بیمارستان نیز فعالیت کنند بنابراین میزان درآمد خود را افزایش دهند.

حال به مقایسه رشته هوشبری با رشته اتاق عمل بپردازیم. از نظر تعداد واحدهای درسی این دو رشته باهم برابر بوده و هریک 130 واحد درسی را می‌گذرانند. فارغ التحصیلان کارشناسی این دو رشته تنها در مقطع کارشناسی ارشد امکان ادامه تحصیل داشته و ادامه تحصیل در مقطع دکتری میسر نخواهد بود.

وظایفی که کارشناسان هوشبری و اتاق عمل دارند بسیار شبیه به‌یکدیگر می‌باشد. کارشناس بیهوشی مهارت استفاده از های مختلف مرتبط با بیهوشی از جمله دستگاه اندازه گیری گاز خون و … دارا بوده و در طول جراحی علائم حیاتی بیمار از جمله ضربان قلب، نوار قلب، فشار خون و تنفس را مرتبا کنترل می کند.. او همچنین توانایی به هوش آوردن بیمار پس از عمل و انجام مراقبت های ویژه از بیماران بدحال را دارد. از انجایی که تعداد متخصصان بیهوشی در هر بیمارستان محدود است، مسئولیت بیشتر وقایع در اتاق عمل برعهده کارشناس بیهوشی است. از نظر بازار کار و اینده شغلی نیز می‌توان گفت که میزان استخدام و بازارکار برای هر دو رشته تقریبا مشابه می‌باشد.

رشته اتاق عمل دانشگاه آزاد

همانطور که می‌دانید بسیاری از رشته‌های علوم پزشکی در دانشگاه آزاد نیز ارائه می‌گردد. یکی از این رشته‌های رشته تکنسین اتاق عمل است. بسیاری از علاقمندان این رشته تمایل دارند از رتبه قبولی این رشته در دانشگاه آزاد اطلاع بیابند.

آخرین رتبه قبولی کشوری برای واحد پزشکی دانشگاه آزاد تهران ثبت شده است رتبه کشوری 24651 بوده است. همچنین افرادی با رتبه کشوری 71708 کشوری شرایط پذیرش در رشته اتاق عمل دانشگاه آزاد واحد سراب را بدست آورده است.

شهریه ثابتی که از دانشجویان رشته اتاق عمل در سال تحصیلی 97-98 دریافته شده است 1/890/0000 تا 2/100/000 بوده است. همچنین شهریه متغیر دانشجویان این رشته 2/580/000 تا 2/810/000 گزارش شده است. به طور کلی میزان شهریه ای که هر دانشجوی رشته اتاق عمل در دانشگاه بایستی پرداخت نماید رقمی نزدیک 4/470/000 تا 4/910/000 بوده است که انتطار می‌رود این رقم در سالتحصیلی 98-99 افزایش یابد.

رشته اتاق عمل دانشگاه اصفهان

تربيت دانشجو در رشته تکنيسين اتاق عمل از سال ۱۳۶۶ و سپس تربيت دانشجو در رشته کارشناسی اتاق عمل از سال ۱۳۸۷ در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه اصفهان شروع شده است. مقطع کارشناسی ارشد اتاق عمل نیز از مهر ماه ۱۳۹۴ در این دانشکده دایر گردیده است. 

در حال حاضر 163 نفر دانشجو در مقطع کارشناسي اتاق عمل ، ۳۰ نفر كارشناسي ناپيوسته اتاق عمل و ۱۴ نفر کارشناسی ارشد اتاق عمل مشغول به تحصیل می باشند. مساحت این دانشکده با فضاي سبز ۳۰۰۰۰ مترمربع با زيربنا ۷۳۴۰ مترمربع مي باشد که داراي ۱۶ کلاس به مساحت ۱۱۲۱ مترمربع، آزمايشگاه مهارت ها داراي ۸ کلاس به مساحت ۵۰۰ مترمربع، کتابخانه به مساحت ۵۲۰ مترمربع داراي بخش امانت کتاب بصورت سیستم  باز حاوي ۲۴۲۷۷ مجلد کتاب فارسي و لاتين، بخش مجلات حاوي ۱۰۹ عنوان مجله داخلي و خارجي، سالن مطالعه، سالن بحث گروهي، بخش سمعي و بصري با قابليت self learning و بخش رايانه با قابليت اتصال به اينترنت مي باشد از بخشهاي ديگر دانشکده مي توان واحد رايانه، سالن اجتماعات به مساحت ۵۵۰ مترمربع و واحد سمعي و بصري مجهز به انواع وسايل آموزشي را نام برد.

رشته اتاق عمل دانشگاه ارومیه

رشته کارشناسی اتاق عمل دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز در دانشکده پیراپزشکی تدریس می‌گردد. دانشکده پیراپزشکی ارومیه در سال 1365 در زیر مجموعه دانشکده پزشکی با پذیرش دانشجو در چهار رشته علوم آزمایشگاهی، هوشبری، اتاق عمل و رادیولوژس در مقطع کاردانی فعالیت آموزشی خود را با عنوان آموزشکده پیراپزشکی آغاز نمود. در سال 1387 کلیه رشته های کاردانی پیراپزشکی به مقطع کارشناسی پیوسته تبدیل و حکم تبدیل آموزشکده پیراپزشکی به دانشکده از طرف وزیر وقت به دانشگاه ابلاغ گردید. در حال حاضراین دانشکده با بکار گیری 20 عضو هیات علمی مجرب و مربیان بالینی در مراکز آموزشی درمانی به بیش از600 دانشجو در 5 رشته کارشناسی و 2 رشته کارشناسی ارشد خدمات آموزشی و پژوهشی ارایه داده و پیش بینی می شود که در آینده نزدیک رشته های جدیدتر و دانشجویان بیشتری به این دانشکده افزوده شود. فارغ التحصیلان مقاطع تحصیلی این دانشکده می توانند در مراکز تشخیصی درمانی اعم از خصوصی و دولتی مشغول به کار شده و از شرایط مناسب شغلی برخوردار گردند. هم اکنون 5 نفر فارغ التحصیلان این رشته و رشته پرستاری مراقبت‌های ویژه جزو هیئت علمی این دانشگاه هستند.

رشته اتاق عمل دانشگاه همدان

 آموزشگاه پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 80 با رشته‌های اتاق عمل، رادیولوژی، هوشبری و علوم آزمایشگاهی در مقطع کاردانی آغاز به فعالیت نمود. طی سالهای بعد طبق سیاست های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مقطع کاردانی این رشته‌ها به کارشناسی ارتقا پیداکرد. این دانشکده از سال 87 در مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته اقدام به پذیرش دانشجو نموده است و از سال 13696 نیز در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد. گروه اتاق عمل این دانشکده در حال حاضر 3 عضو هیئت علمی داشته و بالغ بر 134 دانشجوی کارشناسی و 9 نفر کارشناسی ارشد این رشته مشغول به تحصیل هستند.

کارشناسان و دانش آموختگان این رشته می‌توانند ضمن آنکه در بیمارستان و در بخش اتاق عمل به فعالیت بپردازند می‌توانند در بخش اورژانس و واحدهای سرپایی نیز مشغول فعالیت شوند. همچنین در سالهای اخیر شاهد همکاری کارشناسان این رشته با شرکتهای تجهیزات پزشکی به صورت بازاریابی هستیم که از این راه نیز می‌توانند درآمد قابل توجهی کسب کنند.