بدون شک عسل محصولی است که کیفیت آن به‌طور مستقیم به منطقه جغرافیایی، پوشش گیاهی و شرایط زیست‌محیطی وابسته است. در سراسر جهان، برخی مناطق به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، عسل‌هایی تولید می‌کنند که از نظر علمی و تجاری در زمره برترین‌ها قرار دارند.
در این مقاله، به بررسی مناطق برداشت و خصوصیات کیفی ۹ عسل برجسته جهان می‌پردازیم که هر یک به‌واسطه خاستگاه خاص خود شهرت یافته‌اند.
۱. عسل مانوکا – مناطق شرقی و شمالی نیوزیلند
عسل مانوکا در مناطق شرقی و شمالی جزیره شمالی و جنوبی نیوزیلند، به‌ویژه در نواحی دورافتاده‌ای مانند خلیج هاکس و ولینگتون، برداشت می‌شود. این عسل از گل‌های درخت مانوکا (Leptospermum scoparium) که در جنگل‌های بکر این کشور می‌روید، تولید می‌گردد. آب‌وهوای معتدل اقیانوسی و خاک غنی از مواد معدنی، شرایط ایده‌آلی برای تولید این عسل فراهم کرده است. مانوکا به‌دلیل دارا بودن متیل‌گلی‌اکسال (MGO)، خواص ضدباکتریایی برجسته‌ای دارد و در تحقیقات علمی به‌عنوان یک ماده درمانی معتبر شناخته شده است.
۲. عسل سدر – کوه‌های حضرموت، یمن
عسل سدر از مناطق کوهستانی حضرموت و شبوه در شرق یمن برداشت می‌شود. این عسل از درختان سدر (Ziziphus spina-christi) که در دره‌های خشک و صخره‌ای این منطقه رشد می‌کنند، به‌دست می‌آید. آب‌وهوای گرم و خشک همراه با خاک کم‌آب، باعث شده این عسل طعمی غلیظ و تیره داشته باشد. میزان بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی، کیفیت این عسل را به سطحی ممتاز رسانده و آن را به یکی از گران‌قیمت‌ترین عسل‌های جهان تبدیل کرده است.
۳. عسل آویشن – جزایر کرت و سیکلادس، یونان
منطقه برداشت عسل آویشن در یونان، عمدتاً جزایر کرت و سیکلادس در دریای اژه است. این عسل از گیاه آویشن وحشی (Thymus capitatus) که در تپه‌های آفتابی و خاک آهکی این مناطق رشد می‌کند، تولید می‌شود. آب‌وهوای مدیترانه‌ای با تابستان‌های گرم و خشک، به همراه تنوع گیاهی جزایر، به این عسل عطر تند و خواص ضدمیکروبی ویژه‌ای بخشیده است. رنگ شفاف و طعم متمایز آن، این عسل را در بازارهای اروپا ممتاز کرده است.
۴. عسل بشکیریه – منطقه بشکیریه، روسیه
عسل بشکیریه در منطقه بشکیریه (جمهوری باشقیرستان) واقع در دامنه‌های غربی کوه‌های اورال روسیه تولید می‌شود. این عسل از گل‌های وحشی و درختان لِندن (Tilia) در جنگل‌های وسیع و بکر این ناحیه برداشت می‌گردد. آب‌وهوای قاره‌ای سرد و دوری از آلودگی‌های صنعتی، خلوص بالای این عسل را تضمین کرده است. رنگ روشن و طعم ملایم آن، نتیجه تنوع گیاهی و شرایط اقلیمی خاص این منطقه است.
۵. عسل سفید تیگرای – فلات تیگرای، اتیوپی
عسل سفید تیگرای از فلات مرتفع تیگرای در شمال اتیوپی، به‌ویژه در مناطق کوهستانی اطراف آدیس گرات، برداشت می‌شود. این عسل از گل‌های متنوع وحشی که در ارتفاعات بیش از ۲۵۰۰ متری رشد می‌کنند، تولید می‌گردد. آب‌وهوای خشک و ارتفاع زیاد، همراه با خاک غنی، رنگ سفید خاص و طعم نرم این عسل را به‌وجود آورده است. تولید محدود و خواص آنتی‌اکسیدانی بالای آن، این عسل را به یکی از باارزش‌ترین محصولات آفریقا تبدیل کرده است.
۶. عسل اکالیپتوس – مناطق کوئینزلند و تاسمانی، استرالیا
عسل اکالیپتوس در ایالت‌های کوئینزلند و تاسمانی استرالیا، به‌ویژه در جنگل‌های بکر و سواحل شرقی، برداشت می‌شود. این عسل از گونه‌های مختلف درخت اکالیپتوس (Eucalyptus spp.) که در این مناطق به‌صورت طبیعی رشد می‌کنند، به‌دست می‌آید. آب‌وهوای نیمه‌گرمسیری و خاک حاصلخیز، به این عسل رنگ کهربایی و خواص ضدالتهابی بخشیده است. طعم قوی و بافت غلیظ آن، این عسل را در سطح جهانی متمایز کرده است.
۷. عسل کاج – منطقه اژه، ترکیه
عسل کاج عمدتاً در منطقه اژه ترکیه، به‌ویژه در اطراف شهرهای موغلا و آیدین، تولید می‌شود. این عسل از شیره درختان کاج (Pinus brutia) در جنگل‌های مدیترانه‌ای این منطقه برداشت می‌گردد. آب‌وهوای معتدل و مرطوب به همراه پوشش گیاهی خاص، این عسل را به یک محصول “هانی‌دِو” با قند کمتر و طعم سنگین تبدیل کرده است. ترکیه بیش از ۹۰٪ تولید جهانی این عسل را در اختیار دارد و کیفیت آن در مطالعات علمی تأیید شده است.
۸. عسل اقاقیا – دشت‌های annonian، مجارستان
عسل اقاقیا از دشت‌های annonian در مرکز و شرق مجارستان، به‌ویژه در نزدیکی شهر دبرسن، برداشت می‌شود. این عسل از گل‌های درخت اقاقیا (Robinia pseudoacacia) که در این منطقه به‌صورت گسترده کشت می‌شود، تولید می‌گردد. خاک حاصلخیز و آب‌وهوای معتدل قاره‌ای، به این عسل رنگ روشن و طعم ملایم بخشیده است. مقاومت در برابر کریستالیزاسیون و کیفیت بالای آن، این عسل را به یکی از محبوب‌ترین محصولات اروپا تبدیل کرده است.
۹. عسل گون – دامنه‌های البرز و زاگرس، ایران
عسل گون در ایران، عمدتاً از دامنه‌های کوهستانی البرز و زاگرس، به‌ویژه در مناطق سبلان (اردبیل)، کردستان و همدان، برداشت می‌شود. این عسل از گیاه گون (Astragalus spp.) که به‌صورت طبیعی در ارتفاعات رشد می‌کند، تولید می‌گردد. آب‌وهوای کوهستانی، خاک غنی و تنوع گیاهی ایران، این عسل را با رنگ زرد روشن و میزان ساکارز پایین (کمتر از ۲٪) متمایز کرده است. منطقه سبلان به‌دلیل ارتفاع بیش از ۴۰۰۰ متر و هوای پاک، یکی از بهترین خاستگاه‌های این عسل در جهان است.
سخن آخر
مناطق برداشت عسل‌های برتر جهان، از جنگل‌های بکر گرفته تا کوه‌های مرتفع، نشان‌دهنده تأثیر مستقیم جغرافیا و اکولوژی بر کیفیت این محصول هستند. هر یک از این عسل‌ها با ویژگی‌های شیمیایی و درمانی خاص خود، جایگاه ویژه‌ای در میان محصولات طبیعی دارند.
پیشنهاد ما این است که اگر قصد خرید عسل طبیعی و با کیفیت را دارید حتما آن را از یک فروشنده و یا زنبوردار مورد اعتماد بخرید. اما اگر به هر دلیل فروشنده مورد اعتمادی در دسترس شما نیست برای تهیه عسل می‌توانید از سایت عسل روستایی اقدام کنید و عسل ها را با برگه آزمایش از زنبورداران معتمد خرید کنید.
