در بازاری که با سقوط‌های ناگهانی، جهش‌های انفجاری و عدم قطعیت شناخته می‌شود، استیبل‌کوین‌ها نقشی حیاتی به‌عنوان «پناهگاه امن» برای معامله‌گران ایفا می‌کنند. در این میان، تتر (USDT) جایگاه ویژه‌ای دارد اما پرسش اساسی این است که آیا این ثبات در شرایط فشار شدید بازار واقعاً پایدار می‌ماند؟
وعده ثبات و سازوکارهای پشتیبان آن
تتر با هدف حفظ نسبت ۱ به ۱ با دلار آمریکا طراحی شده و به‌عنوان پلی میان بازارهای فیات و کریپتو عمل می‌کند. این رمزارز، به‌عنوان بزرگ‌ترین استیبل‌کوین از نظر ارزش بازار، در اغلب جفت‌ارزها و استخرهای نقدینگی صرافی‌ها نقشی اساسی دارد.
برای حفظ قیمت تتر، این استیبل کوین از سازوکار «انتشار و بازخرید» استفاده می‌کند: هرگاه تقاضا برای USDT افزایش یابد، توکن‌های جدید ضرب (mint) می‌شوند و هنگامی‌که کاربران درخواست بازخرید می‌دهند، توکن‌ها سوزانده می‌شوند. پشتوانه این توکن‌ها نیز ترکیبی از دارایی‌های نقدی، اوراق خزانه آمریکا و سایر دارایی‌ها است.
بااین‌حال، این وعده ثبات بی‌چالش نیست. بر اساس گزارش مؤسسه S&P Global تحت عنوان «ارزیابی پایداری استیبل‌کوین» (Stablecoin Stability Assessment)، تتر امتیاز ۴ را در اختیار دارد؛ عددی که نشان‌دهنده نگرانی‌های مداوم در زمینه شفافیت، ریسک طرف مقابل و محدودیت در فرایند بازخرید است.
ثبات در عمل: عملکرد تتر در بازارهای پرنوسان
تتر چه عملکردی در بازار ارز دیجیتال دارد؟ در ادامه به پاسخ این سوال می‌پردازیم:
دقت در حفظ نسبت دلاری
در شرایط عادی، تتر معمولاً انحرافی بیش از چند صدم دلار از قیمت هدف ۱ دلار ندارد. این پایداری تا حد زیادی مدیون سازوکارهای آربیتراژ است که معامله‌گران را تشویق می‌کند اختلاف‌های جزئی قیمت را شناسایی کنند.
بااین‌حال، در زمان وقوع شوک‌های شدید بازار، این تعادل ممکن است دچار لغزش شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که «دی‌پگ» شدن استیبل‌کوین‌ها — یعنی فاصله گرفتن ارزش آن‌ها از قیمت هدف — می‌تواند موجب نوسانات ناگهانی در سایر دارایی‌ها شود.
نقدینگی، تاب‌آوری و اعتماد بازار
شاید مهم‌ترین معیار سنجش ثبات، نقدینگی باشد. در دوره‌های هراس بازار، تقاضا برای تتر به‌عنوان «پناهگاه نقدی» به‌شدت افزایش می‌یابد. داده‌های آن‌چین تتر نشان می‌دهد در زمان سقوط بازار، فعالیت کیف‌پول‌ها و ورود USDT به صرافی‌ها به‌طور چشمگیری رشد می‌کند.
بااین‌حال، نبود شفافیت کامل در گزارش ذخایر، همچنان چالشی جدی برای اعتماد عمومی محسوب می‌شود. تقریباً ۲۰ درصد از دارایی‌های پشتیبان تتر شامل دارایی‌های غیرنقدی مانند وام‌های تضمین‌شده، بیت‌کوین یا فلزات گران‌بهاست؛ دارایی‌هایی که نوسان‌پذیرتر و ارزش‌گذاری آن‌ها دشوارتر است. از این رو، فشارهای نظارتی و درخواست برای شفاف‌سازی بیشتر، همچنان ادامه دارد.
از سوی دیگر، ابعاد عظیم ذخایر تتر بر بازارهای مالی سنتی نیز اثرگذار است. شرکت تتر، میلیاردها دلار اوراق خزانه آمریکا در اختیار دارد که آن را به یکی از بزرگ‌ترین بازیگران غیردولتی در بازار بدهی ایالات متحده بدل می‌کند.
ریسک‌ها، انتقادات و آسیب‌پذیری‌ها در برابر بحران‌ها
با وجود مزایا، تتر ریسک‌هایی نیز دارد:
شفافیت ذخایر و خلأهای حسابرسی
هرچند تتر به‌طور دوره‌ای گزارش‌هایی از ذخایر خود منتشر می‌کند، اما همچنان تردیدهایی در رابطه با پشتوانه این دارایی وجود دارد.
حساسیت به رویدادهای استرس بازار
مدل‌های دانشگاهی نشان می‌دهند رفتار استیبل‌کوین‌ها یکنواخت نیست و عواملی مانند ترکیب ذخایر، سرعت آربیتراژ و نحوه بازخرید، تعیین می‌کنند که هر دارایی تا چه اندازه در برابر شوک مقاوم است. از طرف دیگر، رویدادهای بازارهای مالی سنتی نیز می‌توانند اثر مستقیم بر ثبات تتر بگذارند.
ریسک‌های سیستماتیک و هم‌راستایی بازارها
استیبل‌کوین‌ها در قلب زیرساخت‌های معاملاتی، وام‌دهی و دیفای قرار دارند. ازاین‌رو، هرگونه از دست رفتن ثبات یا سقوط احتمالی USDT می‌تواند زنجیره‌ای از اختلالات در سراسر بازار رمزارزها ایجاد کند. بانک فدرال رزرو نیویورک هشدار داده است که نفوذ روزافزون استیبل‌کوین‌ها می‌تواند به دغدغه‌ای جدی برای ثبات مالی جهانی تبدیل شود؛ زیرا در صورت گسترش کافی، ضعف آن‌ها ممکن است به بازارهای سنتی نیز سرایت کند.
جمع‌بندی: تتر پناهگاهی امن
تتر بارها توانسته است در طوفان‌های بازار کریپتو، ارزش خود را حفظ کند. به‌همین دلیل، به‌عنوان یکی از ستون‌های ثبات در اکوسیستم شناخته می‌شود. گستره استفاده، نقدینگی بالا و حضور پررنگ آن در بازارهای معاملاتی، به تتر قدرت ساختاری ویژه‌ای بخشیده که کمتر استیبل‌کوینی به آن دست یافته است.
بااین‌حال، این قدرت مطلق نیست. نبود شفافیت کامل در ذخایر، اتکا به دارایی‌های متنوع و واکنش‌پذیری بالا در برابر استرس‌های مالی، شکنندگی قابل‌توجهی را نیز به‌دنبال دارد. در جهانی که اعتماد می‌تواند در یک لحظه فروبپاشد، جایگاه تتر همزمان قدرتمند و شکننده است.
