پیپت آزمایشگاهی یکی از ابزارهای پرکاربرد در آزمایشگاه‌های شیمی، زیست‌شناسی، پزشکی و دیگر علوم تجربی است که برای برداشت و انتقال دقیق حجم مشخصی از مایعات استفاده می‌شود.

پیپت (Pipette) در واقع پیپت آزمایشگاهی یک وسیله‌ی اندازه‌گیری حجمی است که به کمک آن می‌توان مقدار مشخصی از یک مایع را با دقت بالا برداشت و به ظرف دیگری منتقل کرد. این ابزار در اندازه‌ها و انواع مختلفی ساخته می‌شود.

✅ کاربرد پیپت در آزمایشگاه:

1. برداشت حجم دقیق از مایعات:
   پیپت‌ها برای اندازه‌گیری دقیق حجم‌هایی در حد میکرولیتر تا میلی‌لیتر استفاده می‌شوند.
2. تهیه محلول‌ها با غلظت مشخص:
   برای ساخت محلول‌هایی با غلظت دقیق (مثلاً در تهیه رقت‌ها یا محلول‌های استاندارد).
3. انتقال مایعات بدون آلودگی:
   به کمک پیپت می‌توان مایعات را بدون تماس مستقیم منتقل کرد و از آلودگی متقابل جلوگیری نمود.
4. آزمایش‌های مولکولی، آنزیمی و میکروبیولوژی:
   در بسیاری از آزمایش‌ها که نیاز به دقت بالا در مقدار مایع دارند، پیپت ضروری است.

???? نکات مهم در استفاده از پیپت:

• قبل از استفاده باید تمیز و خشک باشد.
• برای دقت بیشتر، پیپت باید با محلول مورد استفاده کالیبره شود.
• استفاده از سرپیپت (Tip) مناسب در میکروپیپت‌ها بسیار مهم است.
• هنگام برداشت مایع، پیپت باید عمود بر سطح مایع قرار گیرد و مکش یا تخلیه با دقت انجام شود.

انواع پیپت آزمایشگاهی

در آزمایشگاه‌های مختلف، بسته به نوع آزمایش، دقت مورد نیاز و حجم مایعات، انواع مختلفی از پیپت‌ها استفاده می‌شوند. هر نوع پیپت ویژگی‌ها، کاربردها و دقت متفاوتی دارد.

در ادامه، انواع اصلی پیپت آزمایشگاهی به همراه کاربرد دقیق هر کدام آورده شده است:

???? 1. پیپت مدرج (Graduated Pipette)

???? توضیح:

پیپت مدرج یک لوله شیشه‌ای یا پلاستیکی است که روی آن درجه‌بندی حجمی وجود دارد. می‌توان با آن حجم‌های مختلفی از مایع را برداشت.

???? کاربردها:

• برداشتن حجم‌های متغیر (مثلاً 3.2 میلی‌لیتر یا 5.5 میلی‌لیتر)
• در آزمایش‌هایی که دقت متوسط کافی است.
• در شیمی تجزیه یا زیست‌شناسی سلولی.

✅ مزایا:

• انعطاف‌پذیر برای برداشت حجم‌های مختلف
• قابل استفاده برای مایعات گوناگون

???? 2. پیپت حجمی یا حباب‌دار (Volumetric Pipette)

???? توضیح:

این پیپت دارای یک حباب میانی است و فقط برای برداشت یک حجم مشخص (مثلاً 10 ml یا 25 ml) طراحی شده است. بالاترین دقت را در بین پیپت‌های دستی دارد.

???? کاربردها:

• تهیه محلول‌های استاندارد
• انجام آزمایش‌هایی با دقت بالا
• در آزمایش‌های شیمی تجزیه، تیتر کردن (تیتراسیون)

✅ مزایا:

• دقت و تکرارپذیری بسیار بالا
• ایده‌آل برای کارهای کمی دقیق

???? 3. میکروپیپت (Micropipette)

???? توضیح:

وسیله‌ای دیجیتال یا دستی است که برای برداشت حجم‌های بسیار کم (از 0.1 μL تا 1000 μL) استفاده می‌شود. همراه با سرپیپت‌های یک‌بارمصرف کار می‌کند.

???? کاربردها:

• زیست‌شناسی مولکولی (PCR، استخراج DNA، الکتروفورز)
• آنزیم‌شناسی
• آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و پزشکی

✅ مزایا:

• دقت بسیار بالا در حجم‌های میکرو
• کاهش آلودگی با استفاده از نوک یک‌بارمصرف

???? 4. پیپت پاستور (Pasteur Pipette)

???? توضیح:

پیپتی شیشه‌ای یا پلاستیکی است که سر باریکی دارد و به کمک یک حباب لاستیکی مایع را می‌کشد. درجه‌بندی ندارد و فقط برای انتقال تقریبی مایعات استفاده می‌شود.

???? کاربردها:

• انتقال مایعات از ظرفی به ظرف دیگر
• افزودن قطره‌ای مایعات
• در آزمایشگاه‌های آموزشی یا کارهای غیر دقیق

✅ مزایا:

• استفاده ساده
• کم‌هزینه و یک‌بار مصرف (نوع پلاستیکی)

???? 5. پیپت سرنگی (Syringe Pipette)

???? توضیح:

نوعی پیپت است که با مکانیزم سرنگی کار می‌کند و مایع را بسیار دقیق وارد می‌کند.

???? کاربردها:

• آزمایش‌هایی که نیاز به کنترل دقیق جریان مایع دارند
• تزریق مایع در سیستم‌های بسته یا حساس

برترین تامین کنندگان پیپت در ایران و جهان:

۱. Eppendorf SE (آلمان)

• این شرکت آلمانی از سال ۱۹۴۵ فعال است و طی سال‌ها به تخصص در ابزارهای پرتابل آزمایشگاهی و محصولات “لیکوئید هندلینگ” (liquid handling) رسیده است.
• دامنه محصولات‌ش شامل پیپت‌های دستی، الکترونیکی، چندکاناله و اتوماسیون مایع می‌شود.
• کیفیت بالا، دقت، دوام، و طراحی ارگونومیک از نقاط قوت‌شان است (مثلاً برندهای «Research plus»، «Reference 2»).
• به همین دلیل، برای آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، مولکولی و صنعتی که نیاز به دقت بالا دارند، یکی از گزینه‌های مطمئن محسوب می‌شود.

نکته: قیمت نسبتاً بالاتر دارد، تعمیرات و کالیبراسیون‌ش ممکن است هزینه داشته باشد، ولی ارزش سرمایه‌گذاری دارد.

۲. Thermo Fisher Scientific Inc. (ایالات متحده)

• این شرکت طیف وسیعی از ابزارهای آزمایشگاهی دارد که شامل پیپت و مصرفی‌های آن می‌شود.
• برند “Finnpipette” از زیرمجموعه‌های آن شناخته شده است.
• مزیت‌شان در شبکه توزیع جهانی و خدمات پس از فروش خوب است — به ویژه برای آزمایشگاه‌های بالینی یا صنعتی که نیاز به موجودی و پشتیبانی سریع دارند.

نکته: در بعضی موارد، برای حجم‌های بسیار سفارشی یا تحقیقات خیلی حساس، ممکن است گزینه‌های تخصصی‌تر انتخاب شوند. ولی برای بسیاری از کاربردها گزینه‌ای “کارآمد و مطمئن” است.

۳. Hamilton Company (ایالات متحده)

• در بازار پیپت‌ها و به‌ویژه برای کاربردهای دقیق و اتوماسیون مایع، Hamilton جایگاه خوبی دارد.
• برند پیپت‌های «SoftGrip» و طراحی‌هایی که برای استفاده طولانی‌مدت و کار زیاد مناسب‌اند، از نقاط قوت‌شان است.
• اگر آزمایشگاه شما نیاز به حجم‌های دقیق، پیپت‌های چندکاناله یا سیستم‌های اتوماسیون مایع دارد، Hamilton یکی از گزینه‌های تخصصی‌تر است.

نکته: هزینه اولیه ممکن است بالاتر باشد و لازم است اطمینان حاصل شود که سرویس و قطعات یدکی در منطقه شما در دسترس‌اند.

4. زرین پیرکس (ایران) Zarin Pyrex

این شرکت بزرگترین تامین کننده انواع پیپت در ایران است.

کسانی که در ایران و کشورهای همسابه فعالیت میکنند میتوانند انواع پیپت آزمایشگاهی را با بالاترین کیفیت و پایین ترین قیمت از زرین پیرکس تهیه کنند.

جهت مشاهده انواع پیپت های آزمایشگاهی و خرید مستقیم آنلاین و حضوری به قیمت درب کارخانه از این تامین کننده میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید:

https://zarinpyrex.com/product/%D9%BE%DB%8C%D9%BE%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87/

✅ معیارهایی که باعث می‌شوند یک تأمین‌کننده «بهترین» قلمداد شود:

• دقت و تکرارپذیری بالا در حجم‌های مختلف
• طراحی ارگونومیک (برای کاهش خستگی و آسیب‌های دست)
• در دسترس بودن خدمات کالیبراسیون و تعمیر
• تنوع مصرفی‌ها (سرپیپت‌ها، فیلترها، پک‌های چندکاناله) و سازگاری با برندهای مختلف
• شبکه توزیع جهانی و پشتیبانی محلی
• نوآوری در طراحی، مواد، بهبود کاربری
• قابلیت تطابق با استانداردهای آزمایشگاهی و مقررات (مثلاً ISO)