پزشکی

از دیرباز تاکنون پزشکی یکی از شغل های مقدس برای نسل بشر بوده است. این شغل طی سالیان اخیر، یکی از شغل های پرطرفدار میان داوطلبین ورود به دانشگاه های دولتی و آزاد در ایران به شمار می‌رود. پزشکان چیره دست ایرانی مانند: ابوعلی سینا، زکریای رازی، ابوریحان بیرونی در طول تاریخ نقش مهمی در شکل گیری علم پزشکی در جهان ایفا کرده‌اند. اگر شما نیز دوستدار این رشته اید و به ادامه تحصیل در این رشته فکر می‌کنید، ما شما را با هر آنچه که نیاز است درباره این رشته بدانید، آشنا می‌کنیم. با ما همراه باشید.

پزشکی (Medicine) چیست؟

پزشکی امروزه با هدف حفظ و ارتقاء تندرستی، شناخت، تشخیص و درمان بیماری ‌ها، کاهش بار ناتوانی ناشی از بیماری و بازتوانی و نوتوانی بیماران، یک دانش کاربردی محسوب می‌شود. علم پزشکی با بهره گیری از سایر رشته ها مانند: فیزیک و زیست ‌شناسی تا علوم اجتماعی، مهندسی و علوم انسانی و با استفاده از فناوری ‌های دانش‌ مبنا و استدلال قیاسی برای رسیدن به راه‌ حل مشکلات بالینی است.

طی عملکرد بالینی پزشکان با استفاده از ترتیب خاصی از فعالیت ‌ها از قبیل: شرح حال، معاینه فیزیکی، تهیه فهرست مشکلات، مشخص کردن تشخیص‌ های افتراقی، بررسی ‌ها (شامل آزمایش ‌ها و تصویربرداری و …)، به قضاوت بالینی رسیده، و براساس تشخیص صورت گرفته، به درمان بیمار می‌پردازند. این عملکردها معمولا به ترتیب رعایت می‌شوند.

بررسی سابقه و شرح حال پزشکیپزشکپ بیمار و به دنبال آن مصاحبه پزشکی و معاینه پزشکی بیمار اولین زمینه های رابطه پزشک و بیمار را شکل می‌دهد. طی معاینه ابزارهای اولیه تشخیص (همچون گوشی پزشکی و آبسلانگ) معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از معاینه برای علائم و مصاحبه برای نشانه‌ های بیماری، پزشک ممکن است از سایر اقدامات تشخیصی کمک گیرد، فهرستی از تشخیص ‌های افتراقی تهیه کند یا تجویز دارو و درمان صورت پذیرد. طی ویزیت آگاه ‌سازی مناسب بیمار از همه حقایق بخش مهمی از رابطه پزشک و بیمار است و به اعتماد سازی کمک می‌کند. ویزیت پزشکی به عنوان یک سند قانونی در سابقه پزشکی مستند سازی می‌شود.

تاریخچه پزشکی

واژه «پزشک» که در متون فارسی «بجشک»، «بچشک» و «بزشک» نیز از آن یاد شده است، از پارسی میانه و کلمه bizešk برگرفته شده است. این واژه در زبان اوستایی (baēṣ̌aza) و سانسکریت (bhiṣaj) نیز ریشه دارد.

مبدا مشخصی برای پیدایش علم پزشکی در جهان وجود ندارد، زیرا که پیدایش پزشکی را به دوران قبل از اختراع خط نسبت می‌دهند و از آنجایی که در فرهنگ های مختلف زمان اختراع خط متفاوت است، بنابراین پیدایش پزشکی به دوران ماقبل تاریخ بوده و تلاش بشر برای درمان بیماری‌ ها و آسیب ‌ها از دوران پیش از باستان وجود داشته ‌است، اما مبدا تاریخی مشخصی ندارد.

در دوران باستان علم پزشکی در مصر و بابل وجود داشت. پاپیروس ادوین اسمیت اطلاعاتی در بردارد که نشان می‌دهد 3000 سال پیش از میلاد، علم پزشکی در مصر مورد استفاده بوده است. اطلاعات نشان می‌دهد 2750 سال پیش از میلاد اولین جراحی احتمالی در مصر انجام گرفته‌ است. در پاپیروس ژاینکولوژی کاهون اطلاعاتی در مورد درمان بیماری ‌های زنان و باروری وجود دارد.

کتاب راهنمای تشخیصی بابلی ها روش های درمان و سبب شناسی یا همان اتیولوژی را بیان می‌کند. اولین پزشک شناخته شده هم احتمالاً هسی-رع رئیس پزشکان و دندانپزشکان پادشاه جوزر در قرن ۲۷ پیش از میلاد است.

از سرشناس ترین پزشکان یونان باستان، بقراط است که پدر علم پزشکی خوانده می‌شود. بقراط برای اولین بار پایه های رویکرد منطقی به پزشکی نسبت داد و سوگند نامه بقراط برای پزشکان را ایجاد نمود که امروزه نیز مورد استفاده است. وی برای اولین بار بیماری ها را دو نوع حاد و مزمن، اندمیک و اپیدمیک تقسیم بندی کرد، کلمات راجعه، بهبود، بحران، پاروکسیسم، اوج و تشنج را نیز برای اولین بار در علم پزشکی بکار گرفت.

هروفیلوس از کالسدون و اراسیستراتوس از سئوس دو دانشمند اسکندریه ای نیز مطالعه فیزیولوژی و کالبد شناسی را وارد دانش پزشکی نمودند. پزشک یونانی گالن نیز جراحی ‌های بی پروایانه‌ای شامل مغز و چشم انجام داد.

در قرون میانه، با ترجمه کتاب ها و آثار پزشکی یونانی، دنیای پزشکی مجددا در جندی شاپور شکوفا شد. ابن سینا از بزرگترین پزشکان قرون وسطی است که توسط برخی منابع در کنار بقراط به عنوان پدر علم پزشکی از وی نامبرده شده است. وی کتاب های مهمی از جمله قانون و شفا را به نگارش درآورد که کتاب قانون امروزه نیز از مهم ترین کتب مرجع پزشکی محسوب می‌شود. مشاهیر بزرگی نیز از جمله: زهراوی، ابن زهر، ابن نفیس،مجمد زکریای رازی و ابن رشد در این دوران می‌زیسته اند.

اندرو واسالیوس در اواخر قرون وسطی یکی از مهم ترین کتاب‌های کالبد شناسی را نوشت. در سال 1673 برای اولین بار میکروسکوپ آنتونی وان لوونهوک، باکتری و میکروارگانیسم‌ها را کشف کرد. مایکل سروانتس به‌ طور مستقل از ابن نفیس جریان خون ریوی را دوباره کشف کرد که بعدها این کشف توسط رنالدوس کولومبوس و آندره سزالپینو توصیف شد. بعدها ویلیام هاروی پزشک انگلیسی نیز بر مبنای کارهای کولومبوس دستگاه گردش خون را توصیف کرد، تمامی عوامل فوق در کنار یکدیگر زمینه رونق مجدد پزشکی در اروپا را فراهم کردند.

در قرن نوزدهم تکنیک ها و روش های جدیدی در علم پزشکی به‌کار گرفته شد. پزشکان شروع به آنالیز سیستماتیک تر علایم بیماری‌ها در تشخیص کردند. تکنیک ‌های جدیدی مانند بیهوشی و آسپتیک در اتاق عمل مورد استفاده قرارگرفت. در طی جنگ جهانی اولین تکنیک اشعه ایکس در تشخیص گسترش یافت و استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده برای پیشگیری از قانقاریای زخم‌ ها فراگیر شد. در سال 1918 پاندمی آنفلوآنزا در سطح جهان موجب مرگ ۵۰ میلیون نفر و منشأ تحقیقات اپیدمیولوژیک شد.

کشف واکسیناسیون فعال علیه کزاز، داروهای سولفونامید و پنی سیلین و سایر تکنیک های درمانی مراقبت از بیماران و زخمی‌ ها را متحول کرد. در همین دوره درمانهای آلوپاتیک (مبتنی بر مداخلات خارجی شامل دارو و جراحی) از درمانهای مبتنی بر فیزیولوژی از یک دیگر جدا شد.

عملکرد بالینی

مصاحبه و معاینه بالینی دو جز اصلی عملکرد بالینی برای پزشکان محسوب می‌شود.

طی مصاحبه و ویزیت پزشکی: شکایت اصلی (CC) یا علت این ویزیت پزشکی شامل: نشانه ‌ها با همان کلماتی که بیمار بیان کرده به همراه مدت بروزشان، شرح‌ حال بیماری/ شکایت فعلی: ترتیب زمانی وقایع و نشانه‌ های بیماری و توضیح بیشتر هر کدام از آن‌ها، داروها(Rx): داروهایی که بیمار مصرف می‌کند، سابقه پزشکی قبلی(PMH/PMHx): شامل بیماری ‌های پزشکی دیگر همزمان، سابقه بستری‌ ها، مصدومیت‌ ها، بیماری‌ های عفونی قبلی و/یا واکسیناسیون‌ها و سابقه آلرژی‌ های شناخته شده، سابقه اجتماعی(SH): محل تولد، اقامت، وضعیت تأهل، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، عادت‌ها (شامل رژیم غذایی، داروهای مصرف شده یا در حال مصرف، سیگار و الکل)، سابقه خانوادگی(FH): فهرست بیماری ‌ها در فامیل که ممکن است بیمار را مورد تأثیر قرار دهد، ثبت می‌شوند.

معاینه فیزیکی به منظور یافتن علایم بیماری صورت می‌گیرد که در آن نشانه ‌ها را براساس اظهارات بیمار است و علایم توسط پزشک پیدا می‌شوند. پزشک از حواس بینایی، شنوایی، لامسه و گاه بویایی استفاده می‌کند. چهار عمل مشاهده، لمس، دَق و سمع به عنوان بخش ‌های اصلی معاینه شناخته می‌شوند.

طی یک معاینه بالینی براساس نوع بیماری و نوع شکایت اصلی بیمار موارد ذیل نیز بررسی می‌شوند:

علایم حیاتی، شامل: قد، وزن و حرارت، فشار خون، ضربان قلب، میزان تنفس، درجه اشباع اکسیژن، وضعیت ظاهری عمومی بیمار و مشخصه‌ های خاص بیماری (وضعیت تغذیه، وجود زردی، رنگ پریدگی و چماقی شدن ناخن ‌ها)، سر (شامل غدد لنفاوی)، دهان، چشم، گوش، بینی و گلو (شامل تیروئید)، تنفس (ریه ‌ها و مجاری تنفسی بزرگ)، پستان، وضعیتی حرکتی و دستگاه عضلانی و اسکلتی، شکم و رکتوم، اعضاء جنسی (در صورت وجود حاملگی)، اعصاب (هوشیاری، آگاهی، مغز، بینایی، اعصاب کرانیال، نخاع و اعصاب محیطی، روان (گرایش یا اورینتیشن، معاینه وضعیت روانی، شواهدی از درک و افکار غیرطبیعی).

همانطور که اشاره شد، معمولاً معاینه بر اساس شرح حال بیماری روی قسمت‌ های خاصی متمرکز می‌شود و شامل همه موارد بالا نمی‌شود.

رشته پزشکی چیست؟

رشته پزشکی یکی از محبوب ترین رشته های تحصیلی دربین ایرانیان است. تربیت دانشجویان رشته پزشکی در دانشکده های دانشگاه های علوم پزشکی در سراسر کشور و زیر نظر مستقیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صورت می‌گیرد. این وزارتخانه تدوین و ارائه سیاست ‌ها، تعیین خط مشی‌ها و برنامه‌ریزی برای فعالیت‌ های مربوط به تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی، پژوهشی، خدمات بهداشتی- درمانی، دارویی، بهزیستی و تأمین اجتماعی را بر عهده دارد.

ایجاد نظام هماهنگ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و گسترش شبکه تلفیقی بهداشت و درمان تعیین رشته ‌ها و مقاطع تحصیلی مورد نیاز ایران و اجرای برنامه ‌های تربیت بدنی نیروی انسانی گروه پزشکی از دیگر وظایف قانونی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ایران است.

شیوه خاصی از آموزش که به مکتب اوسلری معروف است، در برنامه ‌های آموزشی پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل آنکه این مکتب در عمل مؤثر می‌باشد از پایه‌ های اصلی برنامه ‌های آموزشی پزشکی محسوب شده و همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از آموزش پزشکی انتقال دانش، انتقال مهارت ‌ها و ارزش ‌های این حرفه و در نهایت پزشکی مسئولانه به شکلی مناسب و هماهنگ است در این راستا دانشجویان بایستی دانش هایی به صورت تئوری فرا می‌گیرند و با عملکردشان توانایی‌شان را محک می‌زنند.

ساختار کلی آموزش پزشکی در جهان با تفاوت ‌هایی همسان است. در ایران افراد برای ورود به رشته پزشکی لازم است پس از اخذ رتبه قبولی در این رشته ابتدا دوره هفت ساله دکتری عمومی را بگذرانند.

هر پزشک عمومی پس از چند سال تحصیل در یکی از رشته‌ های تخصصی به عنوان متخصص آن رشته پزشکی شناخته می‌شود. هر متخصص یکی از رشته ‌های تخصصی پزشکی پس از گذراندن دو تا سه سال دیگر به عنوان فوق ‌تخصص یک رشته زیرگروه آن رشته تخصصی شناخته می‌شود. سایر دوره‌ های آموزشی برای پزشکان متخصص که طول دوره آن‌ ها کمتر از دو سال است، دوره‌ های فلوشیپی یا تکمیل تخصص گفته می‌شوند.

دکتری عمومی یا حرفه ای

برنامه دکتری حرفه ای در ایران شامل چهار دوره علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، کارآموزی بالینی و کارورزی بالینی است که در ادامه به توصیف هر دوره خواهیم پرداخت، و در نهایت به عنوان پزشک عمومی شناخته می‌شوند.

علوم پایه پزشکی

طبق بررسی دیتاجو، مرحله اول آموزش دانشجویان رشته پزشکی، مرحله علوم پایه است. طول دوره، 5 ترم تحصیلی می باشد. در این مرحله دروس عمومی و علوم پایه تدریس می‌شود. انتظار می‌رود طی این دوره دانشجویان دانش کافی در مورد مفاهیم پایه‌ای و کاربرد آنها در علوم پایه در خصوص مباحث: آناتومی تنه، اندام، سر وگردن و نوروآناتومی، بیوشیمی، بافت شناسی، جنین شناسی، فیزیولوژی، ایمنی شناسی، میکروب شناسی و ویروس شناسی، ژنتیک، انگل شناسی، پاتولوژی، فیزیک پزشکی و روانشناسی را کسب نمایند.

همچنین انتظار می‌رود دانشجویان در پایان این مرحله مهارت تشریح اعضا و قسمت های مختلف بدن روی جسد، دانش لازم در رابطه با مبانی اپیدمیولوژی و کاربرد آن در پزشکی و سایر علوم رفتاری، انسانی و تربیتی و اجتماعی و علوم عمومی را بدست آورند.

دروس تخصصی که دانشجویان پزشکی در دوره علوم پایه می‌گذرانند شامل دروس:

آناتومی تنه به صورت نظری و عملی، بافت شناسی، اخلاق پزشکی، بهداشت، آناتومی سروگردن، فیزیولوژی به صورت نظری و عملی، فیزیک پزشکی، آناتومی اندام به صورت نظری و عملی، تغذیه، جنین شناسی، ایمنی شناسی، ویروس شناسی، میکروب شناسی، ایمنی شناسی، پاتولوژی، انگل شناسی می‌باشد.

دروس عمومی علوم پایه نیز شامل دروس:

اندیشه اسلامی، انقلاب اسلامی، تاریخ صدر اسلام، دانش خانواده و جمعیت، تاریخ تمدن ایران و اسلام، تفسیر موضوعی قرآن، ادبیات فارسی، زبان خارجه انگلیسی عمومی و تخصصی، تربیت بدنی و مبانی کامپیوتر است.

در پایان این دوره دانشجویان بایستی در آزمون علوم پایه که در ماه های اسفند و شهریور به صورت قطب برگزار می‌شود، شرکت کنند. در این آزمون حدود 200 سوال مطرح می‌شود که یک چهارم سوالات (50 سوال) کشوری بوده و وظیفه طراحی 50 سوال بر عهده وزارت خانه می باشد. سوالات طراحی شده وزارتخانه در میان تمام دروس بوده و 150 سوال باقی مانده توسط قطب کشوری طراحی می گردد.

دانشجویانی که حداقل 70 درصد نمره (90-85 از 200) را کسب نمایند موفق به قبولی و ورود به دوره فیزیوپاتولوژی می گردند. مطابق قوانین آموزشی هر دانشجو حداکثر دو بار مجاز به شرکت در آزمون می باشد. 5/2 درصد از رتبه های برتر کل کشور سهمیه استعداد های درخشان را کسب کرده و بدین طریق جواز شرکت در آزمون رزیدنتی را قبل از گذراندن دوره طرح یا سربازی را کسب می کنند که به این فرآیند اصطلاحا استریت شدن گفته می شود.

نشانه‌ شناسی یا فیزیوپاتولوژی

طول این دوره 2 ترم تحصیلی می‌باشد. دانشجویان پس از این دوره مهارت های کافی در رابطه با بیماری های دستگاه گوارش، بیماری های دستگاه تنفسی، بیماری های کلیوی، بیماری های خون و سیستم لنفاوی، بیماری های مفصلی (روماتولوژی) بیماری های قلبی عروقی، بیماری های غدد درون‌ریز و متابولیسم به دست می‌آورند.

ایپدمیولوژی بیماری‌های شایع در ایران، فیزیوپاتولوژی قلب، ریه، روماتولوژی، گوارش، خون، غدد، کلیه، پاتولوژی اختصاصی، فارماکولوژی، سمیولوژی و آمار و روش تحقیق از جمله دروسی است که دانشجویان در این مرحله پشت سرمی‌گذارند. با توجه به آنکه دانشجو دروس فیزیولوژی و پاتولوژی را فرا گرفته با تلفیق این دو، واكنش های بدن را در هنگام یك بیماری از زمان شروع تا انتهای آن دنبال كرده، سلسله توالی نشانه‌ های آشكار و ماهیت یكایك آنها را شناسایی می‌كند.

کارآموزی بالینی (استاژری)

دوره کار آموزی یا همان استاژری شامل دو مجموعه درس های نظری و كار عملی است. انتظار است دانشجویان دانش کافی درباره سبب شناسی، بیماریزایی، آسیب شناسی، تظاهرات بالینی، تاریخچه بالینی و پیشگیری را دارا باشند. مدت زمان گذراندن كارآموزی بالینی 20 ماه و حداكثر 27 ماه بوده و طی آن کارآموزی قلب، داخلی، عفونی، رادیولوژی، ارتوپدی، اورولوژی، زنان و مامایی، اطفال، پوست، چشم، گوش و حلق وبینی، روانپزشکی، اعصاب، بهداشت، روان، بیماری های عفونی، جراحی عمومی، جراحی اختصاصی ارتوپدی، جراحی اختصاصی اورولوژی، بیماری های زنان و زایمان، جراحی اختصاصی بیهوشی، جراحی اختصاصی توراکس، جراحی اختصاصی مغز و اعصاب، بیماری های اطفال، بیماری های روانی، بیماری های اعصاب، پزشکی قانونی و مسمومیتها و اخلاق پزشکی تدریس می‌شوند.

در برنامه عملی، دانشجو بر بالین بیمار حضور داشته و با بررسی نشانه‌ های بیماری، با شرح حال گیری و معاینه فیزیکی و بالینی نوع بیماری را تشخیص داده، اقدام های درمانی لازم را فرا خواهد گرفت. در دوره كارآموزی استاد به طور خلاصه در مورد بیماران بستری در بخش، صحبت نموده و نحوه معاینه‌ ها و شرح حال گیری، كارهای تشخیصی و تا حدودی نسخه ‌نویسی را فرا می آموزند. برنامه زمانی کلاس های نظری و عملی نیز اغلب به طریق برگزاری کلاس های نظری بعد از ظهر و کلاس های عملی صبح برگزار می گردند.

دوره کارورزی پزشکی

طول مدت آموزشی در دوره کارورزی یا انترنی 18 ماه می‌باشد. کارورزی داخلی، ارتوپدی، بیهوشی، عفونی، زنان، توانبخشی، اطفال، پوست، چشم، گوش و حلق وبینی، روانپزشکی، اعصاب، بهداشت، قلب، جراحی عمومی و پایان نامه از جمله دروس های ارائه شده در این دوره می‌باشد.

از آنجایی که كارورزان پس از آموختن علوم پزشكی و گذراندن یك دوره كارآموزی بالینی در تمام بخش های بیمارستانی، به طور مستقیم با بیماران در تماس بوده و با انجام معاینه ‌های بالینی و دستور آزمایش های پاراكلینیك، اقدام به و در نهایت درمان بیماری می کند. این فعالیت ها همگی زیر نظر استادان و دستیاران مربوط صورت می‌گیرد.

فراگیران پس از گذراندن این دوره ها به مدت 7 سال به مدرک دکتری عمومی پزشکی MD نائل شده و می تواند پس از شرکت در آزمون های ورودی دوره های رزیدنتی و تخصص در 23 رشته: جراحی عمومی،‌ جراحی مغز و اعصاب، جراحی استخوان و مفاصل (ارتوپدی)، جراحی كلیه و مجاری ادراری تناسلی (ارولوژی)، بیماری های اعصاب، بیماری های داخلی، بیماری های عفونی و گرمسیری، بیماری های قلب و عروق، بیماری های كودكان، بی ‌هوشی، پزشكی اجتماعی، پزشكی هسته‌ای، آسیب‌شناسی (پاتولوژی)، پوست، پزشكی فیزیكی و توان‌بخشی، چشم‌پزشكی، پرتودرمانی (رادیوتراپی)، پرتوشناسی تشخیصی (رادیولوژی)، زنان و زایمان، روان ‌پزشكی، گوش و حلق و بینی، پزشكی قانونی و طب كار ادامه تحصیل دهند.

طبق قوانین ایران حداقل سنوات تحصیلی مجاز جهت تحصیل در دوره دکتری عمومی پزشکی ۷ سال و حداکثر ۱۰ سال است.

دستیاری پزشکی یا رزیدنتی

دوره دستیاری یا دوره رزیدنسی (Residency) در علوم پزشکی دوره ‌ای است عملی و تکمیلی در تحصیلات آموزش عالی که در بسیاری از کشورها پس از اخذ دکترای حرفه‌ای توسط پزشکان گذرانیده می‌شود. به شخصی که این دوره را می‌گذراند رزیدنت گفته می‌شود. دانش آموختگان این دوره به عنوان متخصص، با درجه تخصص رشته گذرانده شده وارد بازار کار می‌شوند پس از پایان این دوره پزشک قادر خواهد بود در دوره فوق تخصص به تحصیل ادامه دهد.

اغلب طول دوره رزیدنسی ۴ سال یا بیشتر است، و شخص رزیدنت به فراگیری و آموزش بالینی یا عملی مبانی و گرایش‌های تخصص خود می‌پردازد.

دوره فلوشیپ یا تکمیل تخصص Fellowship

فلوشیپ یک دوره تکمیلی تخصصی است که دانشجویان پزشکی در تخصص های مختلف این دوره‌ی تکمیلی را می‌گذرانند. این دوره بعد از تکمیل دوره رزیدنسی گذرانده می‌شود و طی آن مهارت ‌های عملی و تجربی فارغ‌التحصیلان را افزایش می‌دهد. برای هر رشته تخصصی پزشکی در چند موضوع عمده این دوره‌ های فلوشیپی در نظر گرفته می‌شود و متخصصانی که واجد شرایط باشند، می‌توانند در این دوره ‌ها شرکت کرده و از آن فارغ‌التحصیل شوند.

دوره‌های فلوشیپ اغلب کوتاه مدت هستند و حداقل چند ماه تا حداکثر دو سال به طول می‌انجامند و منجر به اخذ مدرک نمی شود.

دوره فوق تخصص پزشکی

دوره فوق تخصصی پزشكی بالینی، بالاترین مقطع تحصیلات دانشگاهی پزشكی است. متقاضیان واجد شرایط پس از موفقیت در آزمون پذیرش دستیار (‌كتبی و شفاهی‌) و گذراندن دوره آموزش علمی و عملی مصوب، با دفاع و تأیید رساله و موفقیت در آزمون نهایی به اخذ دانشنامه فوق تخصصی نایل می‌گردند.

دستیار فوق تخصصی به فردی اطلاق می‌شود كه با داشتن مدرك دانشنامه تخصصی رشته پیش نیاز یا گواهی قبولی آن و پذیرش در آزمون ورودی، به آموزش های نظری، كسب مهارت های عملی و فعالیت های پژوهشی بپردازد. هدف از برقراری دوره ‌های فوق تخصصی پزشكی، تربیت پزشك فوق تخصصی مورد نیاز كشور، به منظور ارتقاء سطح علمی آموزش پزشكی، پژوهش و خدمات پزشكی و نیز دستیابی به آخرین یافته ‌های علمی پزشكی می‌باشد.

افراد در رشته تخصصی داخلی می‌توانند: در رشته های نفرولوژی، بیماری ‌های قلب و عروق، روماتولوژی، خون و سرطان بالغین، غدد درون ریز و متابولیسم، بیماری‌ های ریه و گوارش پس از کسب قبولی در آزمون ورودی، دوره های فوق تخصصی را بگذارنند. متخصصان اطفالمجوز ورود به دوره فوق تخصصی: كلیه اطفال، قلب اطفال، عفونی اطفال، اعصاب اطفال، خون و سرطان اطفال، نوزادان، گوارش اطفال، ایمونولوژی و آلرژی اطفال و غدد اطفال را دارند.

متخصین رشته جراحی عمومی در مقطع فوق تخصص در جراحی اطفال، جراحی قفسه صدری، جراحی قلب و عروق، جراحی پلاستیك، ترمیمی و سوختگی و روانپزشکان در دوره فوق تخصصی روانپزشکی اطفال قادر به ادامه تحصیل خواهند بود.

رشته های تخصصی علم پزشکی

پزشکی داخلی یا طب داخلی با تاکید بر ارگان های داخلی بدن به تشخیص، کنترل و درمان غیر جراحی بیماری‌ های غیرمعمول یا وخیم می‌پردازد. از آنجا که معمولاً بیماران این متخصصین وضعیت وخیمی دارند کار این متخصصان بیشتر در بیمارستان ‌ها است. رشته های تخصصی مربوط به طب داخلی شامل: بیماری ‌های قلب و عروق، بیماری ‌های قلب اطفال، اینترونشنال کاردیولوژی، طب اورژانس، غده درون‌ریز و متابولیسم، غدد اطفال، گوارش داخلی، گوارش اطفال، بیماری ‌های اعصاب، اعصاب اطفال، بیماری‌ های عفونی گرمسیری، عفونی اطفال، روماتولوژی، کلیه اطفال، خون وسرطان وبالغین می‌باشند.

جراحی شامل زیر شاخه های تخصصی و فوق تخصصی: درماتولوژی، ارتوپدی، جراحی عمومی، جراحی کلیه و مجاری ادراری –تناسلی، جراحی مغز و اعصاب، چشم پزشکی، جراحی زنان و زایمان، گوش و حلق و بینی، اروانکولوژی، ارولوژی اطفال، استرابیسم، پیوند کلیه، جراحی سر و گردن، جراحی عروق، قرنیه، گلوکوم، جراحی اطفال، توراکس، جراحی قلب و عروق و جراحی پلاستیک می باشد.

سایر دوره های تخصصی و فوق تخصصی اصلی نیز به شرح زیر می‌باشد:

پزشکی کودکان، نوزادان، ایمونولوژی وآلرژی اطفال، ویتره ورتین، بیهوشی، پرتودرمانی، پزشکی اجتماعی، پزشکی هسته‌ای، پزشکی قانونی، روانپزشکی، طب اورژانس، طب کار، آنکولوژی، اتولوژی و نورواتولوژی، پریناتولوژی، مراقبت‌های ویژه پزشکی، نازائی، جراحی سرطان، رینولوژی، روانپزشکی اطفال، مولکولار پاتولوژی

پزشکی قانونی

پزشکی قانونی یا دادپزشکی یکی از زیر مجموعه های علوم جنایی و قضایی امروزی به شمار می‌رود که مرجعی صاحب صلاحیت برای اظهار نظر پزشکی حقوقی در دادگاه‌ ها است. در ایران پزشکی قانونی یکی از سازمان های متبوع قوه قضائیه بوده و به منظور کارشناسی در امور پزشکی که نظریات آن برای مراجع قضائی و سایر سازمان‌های دولتی مستند باشد و بررسی و تحقیق در امور پزشکی قانونی در پیشگیری از وقوع جرم تشکیل شده‌ است. رئیس این سازمان از سوی رئیس قوه قضائیه از میان پزشکان واجد صلاحیت تعیین می‌شود.

پزشکان این سازمان وظایفی از قبیل: انجام امور پزشکی و کارشناسی ‌های بالینی، انجام امور تشخیصی و آزمایشگاهی، پاسخ به درخواست تأیید مراکز و نهاد های دولتی نیازمند نظرات کارشناسی پزشکی قانونی، فعالیت، آموزشی از جمله آموزش دستیاران تخصصی، دانشجویان پزشکی، مامایی، حقوق و نیروی انتظامی، فعالیت‌ های علمی پژوهشی برعهده دارد.

پزشکی اجتماعی

پزشکی اجتماعی تخصصی در پزشکی است که به درک تاثیر وضعیت ‌های اجتماعی و اقتصادی بر سلامت، بیماری و عملکرد پزشکی و همچنین بهبود شرایطی که منجر به جامعه سالم می‌شوند می‌پردازد. دستیاران این رشته پس قبولی از آزمون دستیاري وارد این رشته می شوند. طول دوره دستیاري پزشکی اجتماعی 3 سال می‌باشد. متخصصان این رشته در اموری مانند: ارائه خدمات بالینی پیشگیري در سطح فرد و خانواده، ارائه خدمات پیشگیري در سطح جامعه، برنامه ریزي، مدیریت و رهبري ، پایش و ارزشیابی در نظام سلامت، مدیریت فرآیندهاي آموزشی و تغییر رفتارهاي مرتبط با سلامت در سطح جامعه، تعیین اولویت هاي سلامت ، ارزشیابی برنامه ها، امکان سنجی، نقد و تحلیل سیاست ها و پروژه هاي سلامت و تعیین عوامل اجتماعی موثربر سلامت و بیماري ها در جامعه و ارائه برنامه و مداخله جهت کنترل آنها یاری گر جامعه هستند.

پزشکی هسته ای

پزشکی هسته‌ای نام شاخه ‌ای از تصویربرداری پزشکی، فیزیک پزشکی و پرتونگاری مولکولی است که از خواص هسته‌ایِ مواد (مثل رادیوایزوتوپ‌ ها) برای تشخیص و درمان بیماری ‌ها استفاده می‌کند.

در این رشته اطلاعات تصویری از فرایند ها و عملکرد های متابولیکی بدن ارائه می‌شود. پرکاربردترین رادیوایزوتوپ در پزشکی هسته‌ای تکنسیوم است؛ و از مدالیته ‌های پر استفاده در پزشکی هسته‌ای می‌توان مقطع نگاری با نشر پوزیترون و مقطع نگاری رایانه‌ای تک فوتونی را نام برد. در حالت تلفیقی نیز سیستم‌های پت-سی تی و اپکت-سی تی بسیار پر مصرفند.

مزایای رشته پزشکی

آمار نشان می‌دهد که در سالهای اخیر گرایش بیشتر دانش آموزان دوره متوسطه دوم رشته های نظری برای قبولی و تحصیل در رشته های علوم پزشکی به خصوص رشته پزشکی وجود دارد. حال بیایید بررسی کنیم دلیل علاقه و کشش دانش آموزان و خانواده های آنان به این رشته چیست. ابتدا به بررسی مزایای رشته پزشکی می‌پردازیم که خود عامل مهم ایجاد این انگیزه و کشش در میان داوطلبین به شمار می‌رود.

  • کاستن از آلام و درد های انسانها:

کمک به همنوع، نجات جان انسان ها و کاستن از آلام و دردهای جسمی و روحی آنها از جمله اهداف والایی می‌باشد که دانشجویان رشته پزشکی به دنبال آن هستند. اغلب پزشکان اظهار می‌کنند که هیچ شادی ای قابل مقایسه با شادی ای که هنگام مداوای بیمار به پزشک دست می دهد نیست.

  • درآمد بالا و مناسب:

جامعه پزشکان از درآمد خوب و مناسبی بهره مند می‌باشند، اغلب آنان کمترین دغدغه ممکن را از لحاظ مالی دارند و براحتی می توانند بر کار و فعالیت خود تمرکز کنند. بنابراین رسیدن به درآمد بالا شاید اولین دلیلی باشد که باعث می شود داوطلبان به این رشته گرایش پیدا کنند. متوسط درآمد ماهیانه یک پزشک عمومی با توجه موارد متعدد از قبیل: تجربه ی طبابت، محل مطب و روابط عمومی و نحوه ی برخورد با بیماران از ۵ تا ۱۰ میلیون تومان گزارش شده است. ارزش و موقعیت اجتماعی بالای پزشکان در جامعه: نه تنها در جامعه ما بلکه در اغلب کشورها پزشکان سمبل مسئولیت و ارائه ی خدمات به جامعه هستند. درآمد بالا و نجات جان انسان ها، کاهش آلام ناشی از بیماری ها و ... سبب شده است که موقعیت اجتماعی بالا و ایده آلی برای این قشر از جامعه فراهم شود.

  • آینده و امنیت شغلی مناسب:

امنیت شغلی از دیگر دلایل مهم گرایش به این رشته می‌باشد. در شرایطی که نرخ بیکاری در جامعه رقم قابل توجهی بوده و اغلب فارغ التحصیلان سایر رشته ها فرصت و بازارشغلی مناسبی ندارند، آینده شغلی و تضمین شغلی مناسب رشته طبابت، دانشجویان و داوطلبین را به سمت تحصیل در این رشته ترغیب می‌کند.

  • جهانی بودن رشته پزشکی:

در سرتاسر جهان رشته های پزشکی مورد آموزش قرار می‌گیرند. در تمامی کشور ها نیاز به پزشک و جامعه‌پزشکی وجود دارد. پس از فراغت از تحصیل در یک دانشکده اروپایی، شما می توانید در هر بیمارستانی که روی کره زمین است مشغول به کار شوید. این ویژگی در بسیاری از رشته های علمی دیگر وجود ندارد. بسیاری از کشورهایی که استخدام شهروندان خارجی را ممنوع یا محدود کرده اند، این ممنوعیت و محدودیت را در مورد پزشکان خارجی اعمال نمی کنند.

  • امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالای تحصیلی:

از مزایای دیگر رشته های پزشکی امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر یعنی تخصص و فوق تخصص می باشد. طبیعی است با ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر، علاوه بر افزایش منزلت اجتماعی، میزان در آمد نیز زیاد شده و آرزوی اغلب فارغ التحصیلان مقاطع پایین، ورود و تحصیل در مقاطع تخصص و فوق تخصص می باشد.

سختی ها و واقعیت های رشته پزشکی

پزشکی نیز مانند تمام شغل های موجود درکنار مزایای و لذت های خاص خود، سختی ها و معایبی به همراه دارد. از جمله اولین سختی هایی که برای رسیدن به این رشته است، قبولی در رشته پزشکی و عبور از غول بزرگ کنکور است. اولین عیب و شاید از اصلی ترین علل ارزش تحصیل در رشته های پزشکی در ایران سختی قبولی در آن می باشد. تنها درصد اندکی از داوطلبین پزشکی موفق به ادامه تحصیل در این رشته می شوند.

  • گذران دروس تخصصی و پایه:

واقعیت این است که تحصیل در این رشته، نیاز به تلاش فراوان داشته و دانشجویان در طول تحصیل برای موفقیت در این رشته نیاز به تلاش مضاعف دارند، دروس سخت و حجیمی که طی دوران تحصیل ارائه می‌شوند نیاز به آمادگی داشته و بسیاری از دانشجویان را در شب امتحان تا پاسی از شب و گاه تا صبح نگه می‌دارد.

پزشکی رشته‌ای ۲۴ ساعته بوده و دوران دانشجویی آن دارای ۲۰ شب کشیک ۲۴ ساعته در ماه می‌باشد.

  • طولانی بودن مدت تحصیل:

دوره تحصیل در رشته پزشکی 7 سال زمان می برد و در صورت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر تا 14 یا 15 سال نیز می رسد. بنابراین ادامه تحصیل در این رشته نیازمند علاقه فراوان و پشتکار جدی است.

  • حساسیت بالای شغلی:

به سبب ارتباط مستقیم با سلامت انسانها این رشته از حساسیت فوق العاده ای برخوردار است و گاه با کوچکترین اشتباه ممکن است سلامت بیماران به خطر بیفتد. از این رو فعالیت در این حوزه بسیار پر استرس و تنش زا می باشد و بالطبع کار در این رشته نیازمند روحیات خاص خود بوده و بدون داشتن صبر و حوصله و مهارتهای بالای علمی، قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود.

  • مطالعه مستمر و به روز بودن با دانش جهانی:

یک پزشک متعهد همواره باید به علم روز پزشکی دنیا مسلط بوده و به اصطلاح هر روز آپدیت شود. سرعت بالای رشد و پیشرفت علوم بویژه در حوزه های پزشکی و سلامت، شاغلان در این بخش را مؤظف به مسلح شدن به علم روز دنیا می نماید.

  • پزشک تعهدی و شرایط خدمت در مناطق محروم:

دانشجویان پزشکی عمومی پس از 7 سال تحصیل به مدت 2 سال در مناطق محروم به ارائه خدمت و طرح اجباری مشغول می‌شوند.

درآمد مالی رشته پزشکی

اشاره شده که اغلب پزشکان درآمد بالایی دارند اما این سخن تا چه اندازه مطابق واقعیت است. آمارها نشان می دهد حدود 150 هزار پزشک در کشور وجود دارد که گروه اندکی از آنها درآمد بالایی دارند و جزو قشر مرفه به شمار می‌روند. تعداد زیادی از پزشکان از نظر رفاهی در سطح متوسطی بوده و گاهی برای تامین هزینه‌ های زندگی، شغل دوم دارند.

درآمد یک پزشک یا جراح، بسته به میزان تحصیلات، نوع تخصص، مهارت، و محل کار او (مطب شخصی، بیمارستان، درمانگاه، کلینیک)، به طور میانگین از 5 میلیون تا 120 میلیون متغیر است. خدمت یک پزشک در مناطق محروم و یا تدریس در دانشگاه ها و هیئت علمی شدن، نیز درآمد خوبی دارد. اشاره شد که برخی از پزشکان در سازمان های دولتی مانند وزارت بهداشت، سازمان انتقال خون و ... استخدام می شوند که دریافتی آنها مطابق با قوانین پرداخت های دولتی می باشد.

طبق جدید ترین اطلاعات بدست آمده حداقل درآمد یک پزشک عمومی در سال 93، 800,000 تومان و یک پزشک متخصص 10 تا 15 میلیون تومان می باشد. این اختلاف زیاد در بسیاری موارد پزشکان عمومی را وادار می کند به سمت گرفتن تخصص بروند.

متوسط درآمد سالانه پزشکان در آمریکا بیش از 166.400 دلار و برای همه مشاغل 33.840 دلار در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، بیش از 176.000 دلار بوده است. متوسط درآمد سالانه پزشکان استرالیا 108.000 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد. در انگلستان متوسط درآمد سالانه برای پزشکان تمام وقت بین 82.000 تا 124.000 دلار بوده و پزشکان مستقل می توانند بین 122.000 تا 183.000 دلار درآمد داشته باشند. حداقل حقوق پزشکان در آلمان بسیار خوب است و از 49,000 یورو (معادل با 52,000 آمریکا) در سال شروع می شود. طبق آمار بانک شغلی کانادا، در سال 2016، متوسط درآمد پزشکان خانواده و پزشکان عمومی در کانادا، 125,000 دلار در سال است. این میانگین از بازه ی درآمد 41,216 تا 294,405 دلار در بخش های مختلف کانادا بدست آمده است.

پزشکی در کشور های خارجی

  • پزشکی در آلمان

32 مورد از دانشگاه های آلمان، در جدیدترین لیست رتبه بندی موضوعی دانشگاه های جهان سازمان QS قرار دارند. دوره های آموزش پزشکی در آلمان شش سال و سه ماه طول می کشد و با یک آزمون دولتی (Ärztliche Prüfung) به پایان می رسد. چهار مرحله در این دوره آموزشی سپری می‌شود. مرحله اول: مرحله فاز پیش بالینی، فاز بالینی، فاز عملی و آزمون کشوری خواهد بود.

  • مرحله پیش بالینی:

این مرحله 4 ترم (دو سال) به طول می‌انجامد و در آن با مفاهیم کلیدی علوم طبیعی و پزشکی آشنا می شوند و پس از آن داوطلبین در آزمون مربوطه شرکت می‌کنند.

  • مرحله‌ی فاز بالینی:

این مرحله، اصلی ترین فاز تحصیل (شش ترم- سه سال) است که متشکل از دروس اصلی است که در سخنرانی ها، دروس عملی، کارورزی و سمینارها تدریس می شوند.

  • مرحله سوم یا فاز عملی:

فاز اصلی تحصیلی که در مرحله ی قبل عنوان شد، با یک سال عملی ادامه می یابد. این آموزش بالینی یک سال ادامه دارد که طی آن با جنبه های عملی جراحی، پزشکی داخلی و دروس اختیاری آشنا می شوند.

  • مرحله تکمیل دوره پزشکی:

آخرین مرحله تکمیل دوره پزشکی در آلمان گذراندن یک آزمون کشوری است که یک آزمون استاندارد ملی محسوب می‌شود. بعد از شرکت و قبول شدن در آزمون، می توانید برای مجوز پزشکی (Approbation) درخواست داده و به عنوان یک پزشک دارای پروانه کار مشغول به کار شوید.

دوره های تخصصی نیز ممکن است 5 تا 6 سال دیگر طول بکشد و دوره آموزش های پیشرفته‌ی آن با یک آزمون تخصصی همراه است.

  • پزشکی در انگلستان

پزشکی یکی از رقابتی ترین رشته ها در انگلستان می باشد و هر ساله هزاران دانشجوی بین المللی در مدارس پزشکی پذیرفته می‌شوند.

  • مقطع کارشناسی:

داشتن نمره AAA در مقطع A-Level که دروس شیمی یا زیست شناسی شامل آنها می شوند یا نمره 38 در IB یا نمره آیلتس 7 آکادمیک برای تحصیل در مقطع کارشناسی پزشکی مورد نیاز می‌باشد. برای دانشجویان بین المللی که علاقمند به تحصیل در مقطع کارشناسی پزشکی هستند، بیشتر دانشگاه ها نمره آیلتس 7 آکادمیک که هیچکدام از مهارت ها از 6.5 کمتر نباشد، از فرد درخواست می‌کنند.

  • دوره پایه:

پس از تحصیل به مدت 2 سال در دوره کارشناسی پزشکی، دانشجویان پزشکی به دوره پایه راه می یابند که طول این دوره نیز 2 سال می باشد. پس از پایان این دوره افراد وارد دوره تمرینات تخصصی می‌شوند.

  • آموزش تخصصی:

فرد به منظور اطمینان از یک جایگاه تضمین شده در تخصص انتخابی خود، می‌بایست تلاش و فعالیت مضاعفی انجام دهد. تحصیل در این مقطع می تواند تا 7 سال به طول بیانجامد و در پایان این دوره گواهی(Certificate of Completion Training) صادر می شود.

  • سایر گزینه ها:

اگر فرد دوره تحصیلات 12 ساله مدرسه خود را با نمرات عالی گذرانده باشد ولی مهارت های علمی و زبانی انگلیسی مورد نیاز برای دوره کارشناسی پزشکی را نداشته باشد، دوره پایه بین المللی در پزشکی، بیو مدیکال و علوم بهداشتی در دانشگاه سنت جورج لندن مثال خوبی برای نحوه ورود فرد به دوره های پزشکی می باشد. پس از دوره تحصیل یکساله اگر فرد حداقل نمره 75% را بدست آورد و مصاحبه موفقی داشته باشد، وارد دوره 6 ساله مدرک پزشکی بین المللی می شود. همچنین اگر فرد نمره 65% را بدست آورد، وارد دوره 3 ساله مدرک علوم بیو مدیکال می شود.

  • پزشکی در کانادا

12 مورد از 17 دانشکده پزشکی کانادا جزو 200 دانشگاه برتر جهان قرار دارند. دانشکده های پزشکی کانادا که در زمینه‌ی دکترای پزشکی (Medicine Doctorate) و دستیاری پزشکی آموزش می‌دهند، معمولا مدارک 3 یا 4 ساله‌ی دکترای پزشکی M.D و مدارک 2 ساله دستیار پزشکی ارائه می‌دهند. مدرک M.D از نظر فنی در کانادا یک مدرک کارشناسی در نظر گرفته می‌شود.

برخی از دانشکده ها همانند دانشکده پزشکی مانتیوبا، مک مستر و تورنتو علاوه ارائه دوره های M.D دوره های لیسانس 2 ساله یا مدرک ارشدی را برای آموزش دستیاران پزشکی ارائه می‌کنند. معدل GPA مورد نیاز برای تحصیل در دانشکده های پزشکی کانادا معمولا در بازه ی بین 3.5 تا 4 از از 4 نمره می باشد.

دوره های پزشکی در کانادا، شامل: چهار سال تحصیلات کارشناسی در رشته های علوم پایه، چهار سال تحصیلات پزشکی(MD)، براساس تخصص انتخاب شده 3 تا 7 سال دوره ی رزیدنتی و دوره های فلوشیپ (Fellowship) است.

دانشجویان بین المللی جهت اخذ صدور مجوز نظام پزشکی کانادا بایستی آزمون های زیر را گذرانده و نمره قبولی را کسب نمایند:

گذراندن آزمون های MCCEE، گذراندن آزمون MCCQE Part 1 و گذراندن MCCQE PART 2

  • پزشکی در قبرس

یک دوره پایه ای یا دوره آماده سازی برای شرکت کنندگان در رشته پزشکی فراهم شده است. این دوره ها و برنامه های آماده سازی در کشور قبرس بین 3 الی 9 ماه تحصیلی بسته به مدارس و هدف آنان ارائه می گردد. این در حالی است که این دوره های مقدماتی می تواند توسط موسسات خصوصی و دولتی برگزار شود. زمان تحصیل در رشته پزشکی عمومی در این کشور 6 ساله می‌باشد.

شرایط پذیرش و مدارک مورد نیاز جهت تحصیل و اخذ پذیرش در رشته های پزشکی در قبرس به شرح زیر می باشد:

کسب نتایج خوب در دوره دبیرستان و نمرات بالا در دروس شیمی، فیزیک و ریاضی، گواهی نامه بین المللی زبان انگلیسی IELTS6.5 یا TOEFL، انگیزه نامه جهت کاندیدای پزشک شدن، تکمیل فرم در خواست پذیرش، یک قطعه عکس، مصاحبه با متقاضیان تحصیل در رشته پزشکی (به صورت حضوری و یا غیر حضوری) و قبولی در آزمون پذیرش GAMSAT یا MCAT این کشور دارای محدودیت سنی برای اخذ پذیرش در رشته پزشکی می باشد. دانش آموزان برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی باید حداقل 17 سال سن داشته باشند.

دانشجویان باید بدانند طول مدت تحصیل در رشته پزشکی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد حداقل 9 سال به طول می انجامد.

  • پزشکی در ترکیه

برای تحصیل در رشته پزشکی در ترکیه متقاضی باید دارای مدرک دیپلم باشد یا در سال آخر دبیرستان مشغول به تحصیل باشد. همچنین متقاضیان باید برای ورود به دانشگاه های پزشکی ترکیه در آزمون YOS شرکت کرده و نمره قبولی را کسب نمایند. اگر دانشجو حد نصاب لازم را در این قسمت کسب نکند، باید دوره ۱ساله زبان ترکی TOMER‌ را بگذراند و نمره قبولی را در آزمون نهایی بدست آورد تا بتواند در کلاس‌های پزشکی شرکت نماید. بعضی از دانشگاه های پزشکی ترکیه ملاک پذیرش دانشجو را بر آزمون دیگری تحت عنوان آزمون SAT قرار می دهند اما آزمون YOS فراگیرتر است و دانشگاه های بیشتری نتیجه این آزمون را ملاک عمل قرار می دهند. برای تحصیل پزشکی در ترکیه به زبان انگلیسی متقاضی پس از کسب قبولی در آزمون ورودی باید مدرک آیلتس حداقل ۶ را ارائه دهد.

دوره‌ی پزشکی در ترکیه ۶ ساله می باشد. در سه سال اول تحصیل دانشجویان علاوه بر شرکت در کلاس‌ها می بایست تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی را نیز انجام دهند. در سال چهارم و پنجم خود دانشجویان مشغول انجام آزمایشات و تشخیص بیماری ‌ها و پیدا کردن راهکاری برای درمان آن ‌ها می‌شوند و در سال آخر به صورت کارآموز در بیمارستان‌ ها حضور می‌یابند.

پزشکی در کشور ایران

  • دانشکده پزشکی تبریز

دانشكده پزشكي تبريز در سال 1326 بعنوان دومين دانشكده در سطح كشور و اولين دانشكده در دانشگاه تبريز تاسيس شد. در تاریخ 9/5/1364 دانشكده پزشكي از دانشگاه تبريز جدا شده و بطور مستقل فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي و درماني خود را تحت عنوان دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني تبريز ادامه داد.

در حال حاضر دانشكده پزشکی تبریز با زيربناي تقريبي 24000 متر مربع با فضاهاي فيزيكي در مجموع داراي 433 نفر عضو هيات علمي كه 82 نفر در 8 گروه آموزشي علوم پايه و 351 نفر در 20 گروه آموزشي باليني پزشكي تخصصي فعاليت دارند، كه فعاليتهاي آموزشي باليني در 11مركز آموزشي و درماني تحت پوشش اين دانشگاه انجام مي پذيرد. همچنين تعداد 710 نفر دانشجو در مقطع رزيدنتي و فوق تخصصی ، 1850 نفر در مقطع دكتري ،94 نفر در مقطع PHD و 304 نفر در مقطع كارشناسي ارشد مشغول آموزش حرفه پزشكي مي‌باشند.

كتابخانه اين دانشكده با 5259 كتاب فارسي ، 4403 كتاب لاتين ، 619 CD آموزشي ، 8261 پايان نامه فارسي ، 177 پايان نامه لاتين و حیوانخانه دانشکده در قسمت شرقی ساختمان دانشکده واقع شده است.

  • دانشکده پزشکی تهران

تا قبل از تشکيل مدرسه دارالفنون، با وجود آنکه تعدادي براي تحصيل طب جديد به اروپا عزيمت کرده بودند، در وضع طبابت و تحصيل طب تغيير چنداني حاصل نشده بود و کتاب قانون ابن سينا و شرح اسباب نفيسي، کتب معتبر و کلاسيک به شمار مي‌رفتند. در سال 1266، اميرکبير قسمتي از ارک شاهي را براي تاسيس مدرسه دارالفنون در نظر گرفت و در سال 1267 قسمتي از آن آماده شد. در سال 1290, ناصرالدين شاه دستور ساخت بيمارستان را صادر کرد و اولين بيمارستان در ايران (بيمارستان سينا) در سال 1298 به رياست مرحوم ناظم الاطباء افتتاح شد و سپس دانشکده ‌هاي ديگري نيز از مدرسه دارالفنون منشعب گرديد.

در سال 1313 قانون تاسيس دانشگاه تهران به تصويب مجلس رسيد و هريک از مدارس، دانشکده ناميده شدند که يکي از آنها دانشکده طب سنتی بود.

در سال 1319، بيمارستان هاي تهران ضميمه دانشکده پزشکي شدند و از سال 1317 نام دانشکده طب به دانشکده پزشکي تبديل شد.

هم اکنون تعداد دانشجويان پزشكي عمومي در مقاطع علوم پايه، فيزيوپاتولوژي، دوره باليني كارورزي 2460 نفر است همچنين دانشکده پزشکي، علاوه بر دانشجويان دوره عمومي، مسئوليت آموزش 663 نفر دانشجويان کارشناسي ارشد و323 نفر دانشجويان Ph.D را بر عهده دارد. مسئوليت آموزش 1963 دستيار تخصصي را در25 رشته باليني، 316 دستيار فوق تخصصي را در 24رشته و 39 رشته فلوشيپ را در 25 گروه آموزشي در بيمارستانهاي تابعه بر عهده دارد.

دانشکده پزشکي داراي 10 گروه آموزشي علوم پايه و 25گروه آموزشي باليني و جمعاً 35 گروه مي‌باشد. مجموعا 983 نفر هيئت علمي در گروه هاي فوق به آموزش دانشجويان اشتغال دارند که از اين تعداد 99 نفر در علوم پايه و 884 نفر در گروه هاي آموزشي باليني بيمارستان ها به فعاليت مشغول هستند. در 17 بيمارستان تابعه دانشكده با قريب به 7 هزار تخت بيمارستاني، گروه ‌هاي آموزشي باليني، فعاليت‌هاي آموزشي را در بخش‌ هاي آموزشي مختلف ارايه مي نمايند.

  • دانشکده پزشکی شهید بهشتی

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که در گذشته به نام دانشگاه ملی ایران بوده در 29 اسفند 1338 به وسیله زنده یاد دکتر علی شیخ الاسلام تاسیس شد. اولین دانشگاهی که به صورت هیئت امنایی تحت عنوان هیئت موتمنین فعالیت می‌کرده، دانشگاه ملی ایران بود و در دهه 60 بعد از شهادت دکتر بهشتی، به پیشنهاد دکتر احمد سرمد رئیس وقت دانشگاه ملی ایران، نام دانشگاه به دانشگاه شهید بهشتی تغییر یافت.

دانشکده پزشکی از همان ابتدا پذیرش دانشجو داشت. در بدو شروع دانشکده دوره آموزشی 9 ساله بود که بعدا به 7 سال تغییر کرد.

در حال حاضر فضای آموزشی دانشکده در ساختمان اصلی شامل گروه های فیزیولوژی، بیولوژی و علوم تشریحی، میکروب شناسی، ایمونولوژی، فارماکولوژی، فیزیک و مهندسی پزشکی، انگل شناسی و قارج شناسی، بیوشیمی، ژنتیک ، پاتولوژی، بهداشت و پزشکی اجتماعی، پزشکی قانونی، کتابخانه، مرکز مهارتهای بالینی، آزمایشگاه مرکزی، مرکز تحقیقات نوروفیزیولوژی، مرکز تحقیقات عفونی و گرمسیری، مرکز تحقیقات بیولوژی سلولی و ملکولی و مرکز تحقیقات مغز و علوم شناختی می باشد.

دانشکده پزشکی دارای 10 گروه علوم پایه با 100 نفر عضو هیات علمی و 30 گروه علوم بالینی با 725 نفرعضو هیات علمی می باشد که تمام گروه های علوم پایه در دانشکده پزشکی مستقر می باشند و 4 گروه علوم بالینی (پزشکی اجتماعی ، پزشکی قانونی ، پزشکی خانواده و پاتولوژی) در دانشکده پزشکی و مابقی در مراکز پزشکی، آموزشی و درمانی تابعه که مشتمل بر 12 مرکز شامل مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی اختر، امام حسین(ع)، آیت ا.. طالقانی، پانزده خرداد، شهدای تجریش، شهید لبافی نژاد، شهید مدرس، طرفه، کودکان مفید، لقمان حکیم، مسیح دانشوری، مهدیه می باشند، مستقرند.

  • دانشکده پزشکی شیراز

در آذرماه سال 1325 هجری شمسی آموزشگاه عالی پزشکی شیراز وابسته به دانشکده پزشکی تهران در شیراز در ساختمان حاشیه خیابان زند افتتاح گردید. دانشجویان پس از 4 سال تحصیل در این آموزشگاه به عنوان بهدار فارغ التحصیل شده، کار پیشگیری از بیماری ها و درمان بیماران را بر عهده داشتند.

در پی تصویب قانون تاسیس دانشکــــده های پزشکی شهرستان ها در سوم خرداد 1328 در مجلس، در تاریخ 27 آذرماه 1328 دانشکده پزشکی شیراز با حضور رجال و دانشمندان فارس و شیراز افتتاح گردید. پس از جدا شدن آموزش علوم پزشکی از وزارت علوم و شکل گیری دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1364، دانشکده پزشکی شیراز به عنوان دانشکده مادر کار خود را زیر نظر این دانشگاه ادامه داد و از سال 1373 با موجودیت یافتن دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی استان فارس، دانشکده پزشکی کماکان بزرگترین دانشکده ی مجموعــه جدید محسوب می شود. این دانشکده در چند سال اخیر در زمینه های گوناگون علمی، آموزشی، پژوهشي و امكانات و تجهيزات پزشکی از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است.

دانشكده پزشكي شيراز با زميني به مساحت 34854 متر(زيربنا 21611 مترومحوطه 13243 متر) با بيشتر از شصت سال سابقه درخشان علمي در زمينه تربيت پزشكان متخصص و مجرب درجنب استانداري شيراز واقع شده وشامل بخشهاي علوم پايه پزشكي مي‌باشد. در هرگروه تعدادي ازاساتيــد دانشكده به همراه كارشناسان مربوط به آن گروه در رشته هاي مختلف فوق تخصصــي- تخصصي وPh.D وكارشناســي ارشـــد مشغــول بكار مي‌باشند.

  • دانشکده پزشکی مشهد

پیشنهاد برای راه‌ اندازی دانشگاه در شهر مقدس مشهد، در سال ۱۳۱۳شمسی، همزمان با تأسیس دانشگاه تهران ثبت گردیده‌است و در سال ۱۳۱۸ از سوی دفتر نخست‌ وزیر موافقت با این امر به وزارت معارف اعلام شد.

در ابتدا، بنا به عللی به جای دانشکده پزشکی، آموزشگاه عالی بهداری در مشهد افتتاح گردید و ساختمان قبلی دانشکده (در خیابان دانشگاه مشهد)که در آن زمان دبستان ۶ کلاسه دولتی «همت» نام داشت، به این کار اختصاص یافت. شارل ابرلن رئیس وقت دانشکده پزشکی تهران به این مأموریت برگزیده شد. این آموزشگاه به کوشش کارمندان آموزشی و اداری خود و پشتیبانی مؤثر شادروان مصطفی حبیبی استاد دانشگاه تهران به تدریج پاگرفت و چهار سال بعد وزارت فرهنگ به تأسیس نظایر آن در شیراز و اصفهان پرداخت.

از سال ۱۳۲۶ شمسی بار دیگر برای تکمیل آموزشگاه عالی بهداری و تبدیل آن به دانشکده پزشکی، مکاتبات و اقداماتی آغاز شد و سرانجام در همان سال موافقت هیئت دولت با تأسیس دانشگاه در مشهد جلب گردید. این دانشکده سرانجام در دوم آذرماه ۱۳۲۸ به عنوان اولین مرکز علمی پزشکی توسط دکتر زنگنه، وزیر فرهنگ آن زمان، رسماً افتتاح شد و آموزشگاه عالی بهداری نیز با فارغ ‌التحصیل شدن دانشجویان سال آخر منحل گردید.

در سال ۱۳۶44 دانشگاه ‌های علوم پزشکی کشور و علوم وابسته به آن از وزارت علوم و آموزش عالی منفک شد و با وزارت بهداری تواماً تحت عنوان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به کار خود ادامه داد و دانشگاه مشهد نیز به تبع آن به تدریج به دو مؤسسه مستقل به نام ‌های «دانشگاه علوم پزشکی مشهد» و دانشگاه فردوسی مشهد شناخته شد که هر یک با مدیریت جداگانه اداره می‌گردند.

در حال حاضر دانشکده پزشکی در محل جدید خود در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد و در زمینی به مساحت 54720 متر مربع و با آموزش دانشجو در 14 رشته مختلف در مقاطع فلوشیپ و 22 رشته تخصصی بالینی، توانسته است سهم بزرگی در تعلیم و تربیت نیروی متخصص جامعه پزشکی را تامین نماید.

  • دانشکده پزشکی اصفهان

دانشكده پزشكي اصفهان ابتدا در روز 27 آذر ماه 1325 در خانه محقري واقع در احمد آباد شروع به كار كرد. در حقيقت در آن زمان آموزشگاه عالي بهداري در اين خانه افتتاح گرديد و دانشجويان بعد از چهار سال تحصيل موفق به اخذ درجه بهدار مي شدند.

بعد از چهار سال دانشكده پزشكي در جوار آموزشگاه عالي بهداري تاسيس شد و دانشجويان پس از شش سال موفق به اخذ درجه دكترا مي شدند. بدين ترتيب آموزشگاه عالي بهداري به تدريج تعطيل شد و دانشجويان آموزشگاه پس از مدتي براي ادامه تحصيل به دانشكده هاي مختلف كشور معرفي و موفق به دريافت درجه دكتري مي گرديدند.

در سال 1341 ساختمان دانشكده در زمين هاي وسيعي در هزار جريب شروع گرديد. دانشكده پزشكي در ابتدا با 9 نفر عضو هيات علمي شروع به كار كرد و آموزش عملي دانشجويان در آزمايشگاه هاي دبيرستان سعدي و سپس آزمايشگاه هاي هزارجريب انجام مي‌شد. كارآموزي بيمارستاني در بخش هاي بيمارستان خورشيد و درمانگاه هاي آن زير نظر دانشياراني كه رياست بخشه اي مربوطه را بر عهده داشتند، انجام مي شد.

  • پردیس های خود گردان

پردیس ‌های دانشگاهی خودگردان شعبه ‌هایی از دانشگاه‌ های دولتی هستند که با هدف پذیرش دانشجو در قبال دریافت هزینه ایجاد می‌شوند. پذیرش دانشجویان از طریق آزمون سراسری سازمان سنجش یا آزمون اختصاصی، بر اساس مقررات و آیین‌نامه‌ های دانشگاه و با نظارت سازمان سنجش آموزش کشور صورت می‌گیرد. پردیس خودگردان به عنوان معادل و جایگزین اصطلاح پردیس بین ‌الملل به کار می‌رود. رشته پزشکی، رشته دندانپزشکی، رشته داروسازی، رشته پرستاری، رشته فیزیوتراپی، رشته بینایی سنجی، رشته مامایی، رشته اتاق عمل،هوشبری، رشته شنوایی سنجی،کاردرمانی در این دانشگاه ها با دریافت شهریه دانشجو می‌پذیرند.

پزشکی بدون کنکور

همان طور که می دانید، اکثر رشته های گروه های آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبان های خارجی به صورت بدون کنکور در دانشگاه های آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی، علمی کاربردی و سایر دانشگاه های سراسری ارائه می شوند. اما با این حال نام رشته هایی چون پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی در میان رشته های بدون کنکور تجربی دیده نمی شود.

پزشکی در ارتش و سپاه

پذیرش در رشته های پزشکی ارتش و سپاه دارای شرایط و ضوابط خاص خود می‌باشد که در ذیل به آنها می‌پردازیم:

این شرایط به دو دسته شرایط عمومی و اختصاصی تقسیم بندی می‌شود. شرایط عمومی شامل:

ﻣﺘﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼ‌ﻡ. ﻭ ﺍﻟﺘﺰﺍﻡ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻪ ﻭﻻ‌ﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻓﻘﻴﻪ، ﺗﺎﺑﻌﻴﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ‌ﺍﻻ‌ﺻﻞ ﺑﻮﺩﻥ، ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼ‌ﺏ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﻣﺎﺩﮔﻲ ﻓﺪﺍﻛﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻥ، ﻋﺪﻡ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻧﻘﻼ‌ﺏ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻘﺪﺱ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻋﺪﻡ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻲ، ﻋﺪﻡ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ‌ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﺩﻱ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ، ﻋﺪﻡ ﻣﻌﺮﻭﻓﻴﺖ ﺑﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﺧﻼ‌ﻗﻲ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻴﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ، ﻋﺪﻡ ﺳﻮﺀﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻛﻴﻔﺮﻱ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻋﻼ‌ﻡ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺫﻳﺼﻼ‌ﺡ، ﺳﭙﺮﺩﻥ ﺗﻌﻬﺪ ﻻ‌ﺯﻡ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺘﻌﻔﺎ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺭﺗﺶ، ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﻛﺎﺭﺕ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ و ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺳﻼ‌ﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﻭ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺍﻧﺪﺍﻡ (ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻗﺪ165 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ) ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎﺕ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﺍﺭﺗﺶ ﺝ.ﺍ.ﺍ.ﺏ).

شرایط اختصاصی داوطلبین نیز شامل:

ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺳﻦ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻥ 16 ﺳﺎﻝ ﻭ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺳﻦ 22 ﺳﺎﻝ ﺗﻤﺎﻡ، ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﺵ 5 ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺳﻦ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﯾﮏ ﺷﻬﺪﺍ (ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺷﻬﻴﺪ) ‌ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ، ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﻣﻌﺪﻝ ﮐﻞ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼ‌ﺕ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ: ﺍﻟﻒ) ﻣﻌﺪﻝ ﻛﻞ 18 ﻭ ﺑﺎﻻ‌ﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻭ ﺑﻮﺭﺳﯿﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ، ﺩﻧﺪﺍﻧﭙﺰﺷﮑﯽ ﻭ ﺑﻮﺭﺳﯿﻪ ﺩﺍﺭﻭﺳﺎﺯﯼ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻧﻤﺮﻩ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﻻ‌ﺗﺮ ﺍﺯ 9000 ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ ﺩﺍﺭﻭﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻧﻤﺮﻩ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﻻ‌ﺗﺮ ﺍﺯ 9200 ﺩﺭ ﺭﺷﺘﻪ ﺩﻧﺪﺍﻧﭙﺰﺷﻜﻲ. ﺏ) ﻣﻌﺪﻝ ﻛﻞ 16 ﻭ ﺑﺎﻻ‌ﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ ‌ﻫﺎﯼ ﭘﺮﺳﺘﺎﺭﯼ، ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ ﭘﯿﺮﺍﭘﺰﺷﮑﯽ ﻭ ﻛﺴﺐ ﻧﻤﺮﻩ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﻻ‌ﺗﺮ ﺍﺯ 7000 ﺩﺭ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮﻱ، ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮﺩﻥ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﻭﻃﻠﺒﯿﻦ ﺁﻗا، ﺍﺣﺮﺍﺯ ﺻﻼ‌ﺣﯿﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ، ﺍﺣﺮﺍﺯ ﺻﻼ‌ﺣﻴﺖ ﻣﻜﺘﺒﻲ، ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻋﻠﻤﻲ، ﺭﻭﺍﻧﺴﻨﺠﻲ، ﺗﺴﺖ ﻭﺭﺯﺵ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻻ‌ﺯﻡ ﺑﻪ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻣﺮﮐﺰ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﺍﺭﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺍﺭﺗﺶ، ﺿﻤﻦ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﺰﺷﮑﯽ، ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﺭﺗﺶ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼ‌ﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ.

ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺟﻬﺖ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺩﺭ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺳﺘﺎﺩ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺁﺟﺎ، ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻱ ﺯﻣﻴﻨﻲ، ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻩ ﭘﺪﺍﻓﻨﺪ ﻫﻮﺍﻳﻲ، ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺑﻌﻪ ﺍﺭﺗﺶ ﺩﺭ ﮐﻞ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺭﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻭ ﻣﻌﺪﻝ ﻛﻞ ﻧﻤﺮﺍﺕ ﻃﻮﻝ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ.

پزشکان در سراسر جهان مسئولیت خطیر و با ارزشی برعهده دارند. طبیعی است که در این رشته نیز مانند سایر رشته ها، آنچه که تمایز ایجاد می‌کند مهارت اندوزی و کسب توانایی های علمی و عملی است. ما سعی کردیم شما را با واقعیت ها و جنبه‌های‌ مختلف این رشته محبوب و پرطرفدار آشنا کنیم. اگر شما نیز در رسیدن به این رشته مصمم هستید، توصیه می‌کنیم پس وقت را از دست نداده و و تلاش خود را مضاعف کنید. موفق باشید.

صفحه 1 از 261 1 2 261
Situs Togel 4D Bo Togel Bandar Togel Deposit Pulsa hondatoto Agen Togel Deposit Ovo Togel Bet 100 Perak Bandar Togel Terbesar Toto Togel Bandar Togel Daftar Bandar Togel Terbesar agen togel deposit ovo situs togel 4d Slot Bonus 100 Situs Judi Slot Terbaik Link Slot Gacor Dingdong Togel Slot Deposit Pulsa Situs Slot Judi Online Agen Slot Online BO Togel 5 Bandar Togel Terpercaya Agen Togel Bet 100 Perak Toto Togel Agen Togel Resmi Bandar Togel Deposit Pulsa Dingdong Togel Situs Togel Terbesar Bandar Darat Togel Togel Toto Online Togel Singapore BO Togel Bet 100 Perak Agen Togel Deposit Pulsa Situs Bandar Togel Hadiah 4D 10 Juta 10 Situs Togel Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya Situs Slot Deposit Pulsa Agen Slot Online Togel Hari Akun Slot Bet Game Situs Judi Slot Situs Judi Slot Resmi Game Slot Slot Game Bonus New Member 100 Agen Togel terpercaya 10 Situs Togel Terpercaya Agen Togel Online Agen Togel Singapore Togel Toto Macau Situs Togel Terpercaya 10 Situs Togel Terpercaya Situs Bandar Judi Togel Situs Togel BRI Online 24 Jam situs togel dan slot SITUS TOGEL DEPOSIT VIA DANA situs togel terbaik 5 bandar togel terpercaya bandar togel hadiah 4d 10 juta terpercaya BANDAR TOGEL HADIAH 4D 10 JUTA Situs Slot Bet 100 Perak situs bandar togel terpercaya Bandar Togel Deposit Pulsa Situs Slot Situs Slot deposit Pulsa Agen Slot Dan Togel Toto Slot Bandar Togel Hadiah 4D 10 Juta Situs Togel Online Situs Slot Togel Terlengkap Agen Slot BO Togel Agen Togel Online Situs Bandar Togel Dan Slot Situs Togel Togel Deposit Pulsa Slot Gacor Bandar Togel Lengkap Situs Slot 5 Bandar Togel Terpercaya Bo Togel dan Slot Toto Togel Judi togel Togel Hadiah 2D 100rb Bandar Togel Dan Slot Togel Bet 100 Lotre Togel bandar darat togel 5 bandar togel terpercaya Situs Togel Terpercaya bandar judi terpercaya Bandar Togel Terbesar Bandar Togel Online bandar togel bandar togel terpercaya hadiah terbesar judi togel bandar togel terbesar situs judi online bandar togel terbesar Togel Online Bandar Togel Bolak Balik Dibayar Bandar Togel Lengkap situs togel Bandar Togel Togel Hadiah 4d Terbesar bandar togel hadiah terbesar Bandar Togel Hadiah 4d Terbesar judi togel Togel Online Terbaik Situs Togel Terbesar Bandar Lotre Togel Togel Kamboja Dingdong Togel Bandar Togel Terbesar dan Terpercaya Bandar Togel Terpercaya Daftar Bandar Togel Togel Deposit Via Dana 5 Bandar togel terpercaya agen togel terpercaya slot online Situs Bonus New Member Slot Gacor 10 Situs Bandar Togel Slot Online Agen Slot Online Agen Togel Lengkap Bandar Togel Hadiah 4d 10 Juta Slot Resmi Bo Togel Situs Togel Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya Agen Bo Togel Bandar Togel Slot Pragmatic Judi Slot Pragmatic agen togel online Agen Togel Terpercaya toto togel 5 Bandar Togel Terpercaya Bandar Togel Terpercaya Bandar Togel Online Situs Togel Resmi Agen Slot Judi Slot Online 10 Situs Togel Terpercaya Slot Pulsa Tanpa Potongan Situs Slot Gacor Bo Togel Togel deposit pulsa Agen Judi Slot Online Terpercaya Situs Slot Gacor Mesin Slot Bandar Togel dan Slot Agen Judi Slot Pragmatic Slot Online Via Dana Link Slot Gacor Situs Game Slot Online SITUS SLOT ONLINE GAME SLOT Agen Togel Terpercaya Bandar Togel Slot Bandar Togel dan Slot Bandar Togel Terpercaya Hadiah 4d 10 Juta Bo Togel Bandar Togel Deposit Pulsa Bandar Togel Terpercaya Bandar Togel Hadiah 2d 100rb Slot Pragmatic 5 Bandar Togel Terpercaya Bandar Darat Togel Bandar Togel Dan Slot Bandar Togel Hadiah 2d 100rb Bandar Togel Hadiah Terbesar Bandar Togel Lengkap Bandar Togel Online Bandar Togel Terbesar Daftar Bandar Togel Tertua Agen Slot Bonus 100 Agen Togel Mesin Slot BANDAR TOGEL HADIAH 2D 100RB Bandar Togel 77 TOTO SLOT 5 Bandar Togel Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya 2022 Situs Judi Slot Terbaik Bandar Darat Togel Bandar Lotre Togel Bandar Togel Bet 100 Rupiah Bandar Togel Bet 100 Bandar Togel Hadiah 4d 10 Juta Terpercaya BANDAR TOGEL HADIAH 4D 10 JUTA Bandar Togel Terpercaya BANDAR TOGEL TERPERCAYA HADIAH TERBESAR Bandar Togel Terbesar BANDAR TOGEL LENGKAP Bandar Togel Hadiah Full Togel Online Bandar Togel Resmi Bandar Togel Terbaik Bandar Togel Terbesar Situs Slot Online Bandar Judi Slot Online BANDAR JUDI SLOT ONLINE BANDAR TOGEL TERPERCAYA KUMPULAN SITUS JUDI SLOT 4D Situs Bandar Togel Hadiah 4d 10 Juta LINK BANDAR SLOT TERPERCAYA Daftar Bandar Togel Terbesar Dan Terpercaya Daftar Bandar Togel Tertua Dingdong Togel Daftar Situs Judi Slot Online BANDAR TOGEL TERPERCAYA AGEN JUDI SLOT ONLINE TERPERCAYA DAFTAR JUDI SLOT ONLINE Slot Pragmatic BO JUDI SLOT ONLINE DAFTAR SITUS SLOT GACOR Nama Nama Situs Judi Slot Online Terpercaya Togel China Bandar Judi Slot Online SITUS JUDI SLOT DEPOSIT PULSA Situs Slot Deposit Pulsa Togel Kamboja Agen Togel Resmi AGEN SLOT ONLINE Slot Bonus New Member 100 LINK BO TERPERCAYA SITUS SLOT GACOR Slot Gacor Agen Judi Slot Online Resmi DAFTAR NAMA NAMA SITUS JUDI SLOT ONLINE DAFTAR SITUS JUDI SLOT ONLINE AGEN TOGEL RESMI DEPOSIT PULSA Toto Slot Agen Judi Slot Gacor SLOT ONLINE KUMPULAN NAMA SITUS SLOT ONLINE TERPERCAYA Bandar Togel dan Slot GAME SLOT ONLINE Togel Bandar Darat BANDAR TOGEL TERBESAR TOGEL HADIAH PRIZE 123 BANDAR TOGEL TERPERCAYA Agen Slot Online Situs Slot Deposit Pulsa Situs Judi Online Situs Slot Online Situs Judi Togel Situs Judi Slot Online Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya Toto Slot Agen Judi Slot Online Situs Slot Terbaru Togel Deposit Pulsa Slot Online Situs Judi Slot Online Terpercaya Slot Pragmatic Bandar Togel Bet 100 Perak Situs Slot Situs Judi Slot Online Slot Online Terbaik dan Terpercaya Game Slot Agen Slot Pulsa Slot Gacor Agen slot dan Togel Agen Judi Slot Online Terpercaya Togel dan Slot Agen Togel Agen Judi Slot Online24Jam Slot Gacor Judi Online Judi Slot Online Bo Togel Slot Online Sultanplay Situs Judi Slot Online Situs Mpo Situs Togel Online Agen Judi Slot Online Situs Togel dan Slot Online 10 Situs Togel Terpercaya 10 SITUS TOGEL TERPERCAYA Slot Online Terpercaya Joker Slot Bandar Togel Dan Slot Bandar Togel Hadiah Full Bandar Togel Hadiah Terbesar Bandar Togel BANDAR TOGEL TERPERCAYA Akun Togel Resmi Togel Macau Togel Kamboja Togel Singapura Toto Macau Nama Nama Situs Slot Online Bandar Togel Kamboja Bandar Togel Terpercaya Togel Hadiah 4d 10 Juta Terpercaya Agen Slot Agen Judi togel Resmi Situs Togel Terpercaya Situs Togel Terbesar Bandar Toto Terpercaya Agen Slot Gacor Togel Hongkong Judi Slot Online Hondatoto Ojktoto agen slot agen togel resmi togel online agen togel terpercaya agen togel slot online bandar togel situs slot bandar togel online judi slot agen bandar togel agen togel situs judi slot slot online 5 bandar togel terpercaya bo togel terbesar agen slot judi togel online agen togel terpercaya situs togel terpercaya slot online bo togel slot online bo togel bo togel agen togel online agen togel online bo togel deposit via pulsa bet 100 tanpa potongan agen togel terpercaya https://www.cansbar.com/cgi-bin/ toto slot bo togel bo togel idn slot bo togel judi togel online slot gacor https://www.veracruzanos.info/wp-admin/js/widgets/ murah slot situs judi slot situs togel resmi daftar bandar togel tertua slot togel agen togel resmi aman https://www.la-hunaudaye.com/wp-includes/pomo/ situs togel resmi bo togel situs slot situs slot nama toto togel togel online bandar togel terpercaya 10 situs togel terpercaya https://wegotpowerfilms.com/music/img/ judi slot online situs slot gacor situs agen toto togel resmi situs slot online terbaik 5 bandar togel terpercaya situs slot daftar togel bandar togel lengkap agen slot dan togel terpercaya bandar slot terpercaya dingdong togel agen judi togel situs togel situs judi slot situs togel bandar togel situs togel terpercaya bo togel hadiah terbesar togel 100 perak bo togel terpercaya seratus bandar togel togel 100 situs judi slot online togel hongkong togel sdy situs togel situs toto slot 4d terpercaya bandar togel terbaik togel singapore situs togel terbaik agen togel resmi situs judi slot online bandar togel hadiah 4d terbesar situs slot deposit pulsa agen judi slot online agen judi slot gacor online situs judi slot online togel macau togel macau nama situs togel terpercaya situs bo togel togel kamboja slot mpo situs judi slot terbaik bo judi slot online bandar togel hadiah 4d 10 juta daftar bandar togel terbesar dan terpercaya situs togel terpercaya agen judi slot Duta Jav bo togel situs slot online situs judi slot terbaik agen togel terpercaya situs togel online toto togel lengkap agen slot deposit pulsa tanpa potongan situs togel terbesar dan terpercaya agen togel terpercaya daftar togel toto online agen judi slot gacor online agen slot deposit pulsa tanpa potongan situs bandar togel lengkap situs togel terpercaya daftar togel toto online toto togel lengkap situs togel online bandar togel hadiah 4d 10 juta toto togel slot hoki agen slot dan togel terpercaya situs togel online terbesar agen slot dan togel terpercaya toto togel lengkap agen togel hadiah 2d 100rb bandar togel terpercaya togel wap dingdong togel daftar agen judi slot online situs judi slot online agen judi slot gacor online togel sdy togel hadiah 2d 100rb 5 bandar togel terpecaya daftar bandar togel terbesar dan terpercaya togel hadiah 2d 100rb 5 bandar togel terpercaya daftar bandar togel terbesar dan terpercaya situs bandar togel togel online 10 situs togel terpercaya 5 bandar togel terpercaya situs bandar togel terpercaya situs judi online agen slot gacor bandar togel terpercaya bandar togel terpercaya bandar darat togel judi togel online judi togel online situs bandar togel terpercaya daftar bandar togel resmi bandar togel terpercaya toto togel onilne bandar togel terbesar dan resmi agen togel terpercaya agen togel online situs agen togel agen togel terpercaya judi togel online agen judi slot online situs judi slot online terbaru agen togel online daftar bandar togel terbesar dan terpercaya bandar togel terpercaya hadiah terbesar