زبان خارجی

زبان وسیله ارتباطی بین نوع موجودات و انسان ها با یکدیگر است. سرگذشت زبان از ابتدا تا تکامل بسیار طولانی می باشد. در این میان شاید کلمه زبان خارجی یکی از اجزا این مفهوم است که می توان ساعت ها و روزها درباره آن سخن راند. حال اجازه بدهید در رابطه با مطالب مختلفی که در این حیطه بیان می شود، سخن بگوییم.

زبان خارجی چیست؟

زبان خارجی در لغت به زبان بیگانه اطلاق می گردد. به عبارتی دیگر هر زبانی که زبان رایج و رسمی کشور نبوده برای مردم آن کشور زبان خارجی تلقی می گردد. برای مثال برای مردم کشور ترکیه که به زبان ترکی استانبولی صحبت می کنند، زبان آلمانی یا ایتالیایی زبان خارجی عنوان می شود.

تاریخچه زبان خارجی در ایران

تاریخ این سرزمین کهن در طول هزاران سال شاهد حوادث و اتفاقات مختلفی بوده است. در طول تاریخ حکومت های مختلفی بر ایران حاکم بوده است. از گذشته تا کنون زبان های بابلی، مصری، سومری، آرامی، عبری، یونانی، رومی، سریانی، هندی، عربی، ترکی، مغولی، چینی، گرجی، انگلیسی، فرانسوی و ... وارد کشور شده است.

تا به امروز هیچ گونه اثر جامع و کاملی که به بررسی سیر زبان‌های خارجی در ایران و دگرگونی‌های آن در گذر از تاریخ این کشور بپردازد نگارش نیافته و هر آنچه در این باره نوشته شده است یا به بررسی زبانی خاص چون انگلیسی یا عربی اختصاص داشته و یا آنکه تنها به دوره خاصی از تاریخ ایران و به ویژه روزگار معاصر محدود مانده است.

در طول دوره های مختلف زبان دومی، زبان خارجی برای ایران محسوب می شود. به عنوان مثال پس از پیروزی سپاه اسلام در مقابل ایران و پذیرش دین اسلام، زبان عربی به عنوان یکی از مهم ترین زبان های خارجی برای ایرانیان لحاظ می شد.

اما در گذر زمان به دلیل پیوند زبان عربی و پارسی، کلمات این زبان با زبان رایج کشور آمیخته شد. حال اگر زبان عربی را به عنوان یکی از مهم ترین زبان های خارجی در تاریخ این کشور برشماریم که امروزه نیز کلمات این زبان در زندگی روزمره مردمان این سرزمین مورد استفاده است، تاریخچه آن به سال 650 میلادی باز می گردد. با ورود اسلام به ایران، زبان دینی مردم یعنی عربی نفوذ گسترده ای در میان ایرانیان یافت و بسیاری از واژه‌ های عربی به زبان پارسی وارد شد. بسیاری از واژه ‌های عربی هنوز در زبان پارسی رایجند ولی درصد آنها با روندی کند رو به کاهش است.

زبان ترکی نیز به دلیل مجاور بودن ایران با کشور عثمانی سابق و ترکیه کنونی تاثیرگذاری فراوانی بر زبان فارسی داشت. زبان ترکی در دوره های متفاوتی زبان شاهان و درباریان ایرانی بوده است.

زبان فرانسوی که تا چندی پیش به عنوان زبان رسمی بین المللی شناخته می شد، تقریبا با روی کار آمدن قاجاریان و به دنبال برقراری رابطه تجاری بین تجار ایرانی و فرانسوی وارد ایران شد. به مرور زمان دامنه و ‌واژه‌ های فرانسوی در زبان فارسی بسیار گسترده‌ شد و واژگان سیاسی، آموزشی، صنعتی و ماشینی، و واژگان روزمره کاربردی امروزه، فرانسوی می باشد. مبنای ورود زبان انگلیسی به ایران را نیز می توان با روی کار آمدن حکومت قاجاری قرار داد.

آنچه که واضح است، تاثیرپذیری غیر قابل اجتناب زبان های مختلف از یکدیگر به دلیل گستردگی ارتباطات می باشد. اما طی سال های اخیر ورود واژگان سایر زبان ها به ویژه زبان انگلیسی، انتقادات بسیاری از صاحب نظران را برانگیخت، که این امر نیازمند توجه و اهتمام بیشتر مسئولین در جهت کنترل و مدیریت این تاثیرگذاری است.

7 موسسه و آموزشگاه  برتر زبان خارجی در ایران

اگر به هر دلیلی دنبال یادگیری زبان انگلیسی هستید ابتدا باید بهتر است معتبرترین آموزشگاه های آموزش زبان خارجی را در ایران بشناسید. ما به معرفی برخی از آموزشگاه های فعال در زمینه آموزش زبان انگلیسی پرداخته ایم که برخی از آموزشگاه ها در تعلیم سایر زبان ها نیز فعالیت دارند.

  1. موسسه زبان ایران اروپا:

موسسه زبان ایران اروپا یکی از معتبرترین موسسات آموزشی است که در طی سال های اخیر توانسته در رتبه اول بهترین آموزشگاه های زبان در کشور قرار گیرد. این موسسه شعباتی محدود دارد اما توانسته در سال های اخیر با استفاده از تجارب اساتید برجسته و تنوع در ارائه خدمات آموزشی افتخارات فراوانی مانند تندیس برند ملی موسسات کشور، تندیس سه ستاره رضایتمندی مشتری و تندیس برند برتر موسسات آموزشی کشور را کسب کند.

این موسسه تنها در زمینه اموزش زبان انگلیسی فعالیت می کند.

  1. موسسه گاما:

موسسه گاما از بهترین موسسات آموزش زبان خارجی در ایران به شمار می رود. این آموزشگاه در زمینه آموزش زبان های مختلفی مانند: زبان انگلیسی، آلمانی، چینی، روسی، ترکی استانبولی، زبان چک، ایتالیایی، گرجی و فرانسه فعالیت دارد.

این موسسه در کنار جلسات و کلاس های آموزش حضوری، کلاس های آنلاین نیز برگزار می کند.

  1. آموزشگاه زبان نگار:

آموزشگاه زبان نگار با سابقه ای نزدیک به 18 سال جزو مطرح ترین آموزشگاه های زبان خارجی شناخته می شود. زبان های مختلفی توسط این اموزشگاه به علاقمندان آموزش داده می شود که مهم ترین آنان دوره های آموزش زبان انگلیسی، زبان آلمانی، زبان فرانسه، زبان ترکی استانبولی، زبان روسی، زبان چینی و زبان عربی می باشد.

  1. آموزشگاه زبان گات:

از جمله معتبر ترین موسسات آموزش زبان خارجی آموزشگاه زبان گات می باشد که دوره اموزشی برای بسیاری از زبان های مهم دنیا دارند. آموزش زبان انگلیسی، آلمانی، کره ای، ترکی استانبولی، اسپانیایی، دانمارکی، چینی، فرانسه، روسی، ایتالیایی، ژاپنی، ارمنی، سوئدی و هلندی این آموزشگاه را به یکی از جامع ترین موسسات آموزشی تبدیل کرده است.

  1. آموزشگاه زبان های خارجی پردیسان:

ویژگی های مهمی چون نظارت آموزشی مستمر توسط هیئت علمی و سرمدرسین مراکز، پشتیبانی سطح کیفی یادگیری زبان آموزان، کلاس های رفع اشکال رایگان و کارگاه های رایگان آموزشی به منظور بهبود مکالمه زبان آموزان از جمله عواملی است که زبان آموزان را جذب این موسسه می کند.

تجربه ای بالغ بر 15 سال و حضور اساتید حرفه ای و خوشنام و برگزاری دوره های آموزشی  زبان های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، ترکی استانبولی نقش بسزایی در اعتبار این آموزشگاه داشته است.

  1. کانون زبان ایران:

کانون زبان ایران یکی از گسترده ترین  موسسات آموزشی در ایران است که شعبات متعدد آن در اغلب شهرها و کلانشهر های ایران دایر می باشند. این کانون زیر نظر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت می کند.

علاوه بر دوره های آموزشی زبان انگلیسی، زبان عربی، فرانسه و آلمانی را نیز تحت پوشش قرار می دهد.

  1. موسسه سخن برتر:

موسسه سخن برتر در زمینه برگزاری دوره های مختلف آموزش زبان انگلیسی، ایتالیایی، فرانسوی، ترکی، آلمانی، عربی و ... از معتبرترین موسسات آموزشی به شمار می رود. شاید این نکته که تمام شهریه پس از اتمام دوره آموزشی و اطمینان از مکالمه روان دریافت می شود، این آموزشگاه را از سایرین متمایز می کند.

این موسسه که از پشتیبانی قوی و کارآمدی نیز بهره مند است اهداف کلی خود را بر فراگیری و پایه ریزی دوره های مختلف آموزش زبان انگلیسی به شیوه های مدرن تعریف کرده است.

زبان های بین المللی

زبان بین المللی یا زبان جهانی به زبانی اطلاق می گردد که در سطح بین المللی مورد استفاده بوده و افراد زیادی در سراسر دنیا به کار می برند.

قطعا می دانید که زبان انگلیسی به عنوان اولین زبان بین المللی عنوان شده است. سازمان ملل متحد نیز پنج زبان دیگر را به عنوان زبان های رسمی این سازمان معرفی کرده و اغلب متون و اسناد رسمی به این شش زبان نگارش و ترجمه می گردند. این شش زبان: زبان انگلیسی، زبان اسپانیایی، فرانسوی، روسی، چینی و عربی هستند. این زبان ها جزو با نفوذ ترین و مهم ترین زبان های دنیا به شمار می آید اما همچنان زبان انگلیسی بر سایر زبان ها اولویت دارد.

پولساز ترین زبان های خارجی در دنیا

برای تصمیم گیری آموزش زبان جدید ابتدا باید به هدف خود از یادگیری آن زبان تمرکز کنیم، سپس فاکتور هایی مانند سهولت، رایج بودن و ... را در نظر بگیرید. اگر هدف شما استفاده از زبان خارجی برای تجارت و کسب کارتان است ما چند زبان پولساز دنیا را به شما معرفی می کنیم.

 محبوب ترین و پولساز ترین زبان های رایج در دنیا را می توان بدین صورت نام برد:

  1. زبان انگلیسی:

همانطور که در دیتاجو گفت شد، زبان انگلیسی زبان رسمی دنیا و یکی از پرطرفدارترین زبان های دنیاست. در بیشتر کشور ها فارغ از کشور هایی که زبان انگلیسی زبان رسمی آنان است، اغلب مردم به این زبان تسلط داشته یا آشنایی مقدماتی دارند. بنابراین اگر شما مسلط به زبان انگلیسی باشید، نیاز نیست سایر زبان ها را یاد بگیرید.  

اغلب متون علمی، مقالات، اسناد تجاری و اقتصادی به این زبان نوشته می شوند. زبان بیش از 375 میلیون از ساکنان کره زمین انگلیسی بوده و پس از زبان چینی و اسپانیایی رتبه سوم را در میان زبان های مادری به خود اختصاص داده است.

  1. زبان چینی

زبان ماندارین یا زبان رسمی چینی زبان بیش از یک میلیارد نفر در دنیا می باشد. چین به عنوان یکی از قطب های اقتصادی جهان به شمار می آید، بنابراین یادگیری این زبان در زندگی کاری و تجاری شما تاثیر به سزایی خواهد داشت و به عنوان بهترین زبان جهت یادگیری بعد از زبان انگلیسی قرار می گیرد.

این زبان، در کشور تایوان و نیز در مجامع چینی همچون سنگاپور و مالزی نیز به کار برده می شود.

اگر شما به عنوان صاحب یک کارخانه یا شرکت هستید به طور قطع جهت پیش برد نیاز به مذاکره با شرکت های چینی خواهید داشت، از انجایی که شاید به صورت شبانه روزی دسترسی به مترجم زبان چینی نداشته باشید، پس بهتر است خودتان دست به کار شوید و با شناخت این زبان در یک قدم پیش بیفتید.

اما توجه داشته باشید یادگیری زبان ماندارین سخت و پیچیده بوده و یادگیری شکل نوشتاری آن به دلیل زمانبر بودن نیازمند تدوام و سخت کوشی است. همچنین این زبان هیچ اشتراکی با زبان فارسی ندارد و بایستی در ادای کلمات دقت زیادی نمایید، چون با تغییر لحن و تون صدای شما، معانی کلمات تغییر خواهد کرد.

  1. زبان اسپانیایی:

زبان اسپانیایی زبان اول 21 کشور جهان است و در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا به عنوان زبان دوم به رسمیت شناخته می شود. هم اکنون بیش از 500 میلیون در سراسر جهان به زبان اسپانیایی تکلم می کنند. یادگیری این زبان در مقایسه با سایرین آسان تر بوده و مشابهت های زیادی با زبان انگیسی دارد.

اهمیت یادگیری زبان اسپانیایی زمانی آشکار می گردد که کشور های آمریکای لاتین مانند کلمبیا، شیلی، مکزیک و ... که زبان اسپانیایی زبان رسمی این کشورها است، از اقتصاد های نوظهور بوده و در سال های آینده به عنوان یکی از قطب های اقتصادی جهان معرفی خواهند شد.

  1. زبان آلمانی:

زبان آلمانی یکی از سه زبان قدرتمند و پرنفوذ اروپا است. زبان کشور آلمان به دلیل آنکه اولین کشور اقتصادی اروپا و چهارمین قدرت اقتصادی جهان محسوب می شود این جایگاه را به دست آورده است. این زبان سیزدهمین زبان مادری رایج در دنیا و یکی از پرکاربرد ترین زبان های اتحادیه اروپاست و در حال حاضر 130 میلیون نفر در دنیا به وسیله این زبان با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

 اگر شما در حوزه مهندسی و صنعت فعالیت می کنید، به دلیل جایگاه بالایی که مهندسی و صنعت آلمان در جهان دارد، از یادگیری این زبان غافل نشوید.

  1. زبان روسی:

یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل متحد، زبان روسی می باشد. با توجه به گستره حکومت شوروی در سال های پیشین، این زبان یکی از رایج ترین زبان ها در کشور های اروپایی شرقی و آسیایی تلقی می شود.

علیرغم کاربرد زبان روسی، پیچیدگی و حالت محوری این زبان، آن را به یکی از زبان های بسیار سخت دنیا تبدیل می کند. کشور روسیه دارای قدرت سیاسی و اقتصادی بسیاری است، از طرفی در حوزه گردشگری نیز بسیار فعال عمل می کنند. اما متاسفانه درصد کمی از مردم این کشور به زبان انگلیسی تسلط دارند، بنابراین اگر به فکر گردشگری یا تجارت با شرکت ها و کارخانجات روسی هستید، یادگیری این زبان را در اولویت قرار دهید.  

  1. زبان عربی:

در 20 کشور آسیایی و کشور های شمال آفریقا زبان عربی زبان غالب مردم می باشد. کشور های عربی جزو ثروتمند ترین کشور های جهان به ویژه در صنعت نفت محسوب می شوند. زبان عربی توسط بیش از 290 میلیون نفر در سرتاسر کره خاکی استفاده می شود بنابراین به عنوان چهارمین زبان پرکاربرد شناخته شده است.

در نظر گرفتن این نکته که کشور های خاورمیانه در سال های اخیر رشد اقتصادی چشم گیری داشته، شما را به یاد گیری این زبان برای استخدام در کشورهای عربی ترغیب خواهد کرد.

پولساز ترین زبان های خارجی در ایران

براساس بررسی های صورت گرفته، زبان انگلیسی از پولساز ترین و مهم ترین زبان های خارجی در ایران محسوب می شود. به دلیل اهمیت آن و تقاضا به دلیل مهاجرت، اشتغال و استخدام، کسب و کار و ... برای یادگیری این زبان همواره وجود دارد.

زبان ترکی و ترکی استانبولی در رده بعدی محبوبیت در میان ایرانیان قرار دارد. شاید علت آن را بتوان گردشگری و مسافرت ایرانیان به کشور ترکیه و شرایط مناسب این کشور جهت سرمایه گذاری و مهاجرت عنوان کرد. زبان آلمانی نیز به دلیل فرصت های مناسب این کشور جهت تحصیل و کسب درآمد مورد توجه بسیاری از مردم ایران قرار می گیرد.

مدرک های مختلف زبان های خارجی در ایران

امروزه آزمون های مختلفی برای دریافت مدرک در سراسر کشور برگزار می شود. از مهم ترین مدرک ها و آزمون هایی که در ایران توسط آموزشگاه ها و موسسات معتبر برگزار می شود، به مواردی اشاره می کنیم.

مدرک زبان انگلیسی:

همانطور که اشاره شد زبان انگلیسی از پرکاربرد ترین زبان های خارجی در ایران می باشد. طبیعی است که آزمون های مختلفی برای دریافت مدرک این زبان پرطرفدار برگزار شود. مهم ترین آزمون های زبان انگلیسی که در می توانید در موسسات مختلف شرکت کنید شامل موارد زیر است:

  1. مدرک IELTS

آزمون آیلتس از جمله آزمون های پرطرفداری است که سالانه حدود یک و نیم میلیون داوطلب را به پای صندلی های آزمون می کشد. دریافت این مدرک برای کشورهای انگلیسی زبان اهمیت بسیاری دارد.

 این آزمون در دو نوع آکادمیک و عمومی برگزار می شود که افرادی که به دنبال تحصیلات تکمیلی یا اخذ بورسیه تحصیلی در کشور های انگلیسی زبان هستند، خواهان آن می شوند. کسانی هم که درصدد اقامت، سفر، اخذ دیپلم یا گذراندن دوره های کوتاه مدت آموزشی هستند، مدرک عمومی آیلتس را اخذ می کنند.

در حالت کلی 9 نمره برای این آزمون در نظر گرفته شده است که نمره 9 عالی،7 خوب، 5 متوسط و 3 به پایین نمره ضعیف تلقی می شود. این که کدام نمره برای دانشگاه یا موسسه ای که شما داوطلب حضور در آن هستید بستگی به انتخاب و حد نصاب آن دانشگاه یا موسسه  دارد.

  1. مدرک TOEFL:

از مدارک مهم زبان انگلیسی دریافت مدرک TOEFL است.  این مدرک در گذشته اهمیت فراوانی در بسیاری از کشور ها برخوردار بود اما با روی کار آمدن آیلتس عمده توجهات به مدرک آیلتس متمایل شد اما با این حال مدرک تافل همچنان از اهمیت بسیاری به ویژه در کشور آمریکا برخوردار است.

  1. مدرک PTE

از جدید ترین مدرک های معتبر برای زبان انگلیسی به شمار می رود. این آزمون مانند آزمون آیلتس در دو سطح عمومی و آکادمیک برگزار می گردد. این آزمون دارای چهار بخش بوده و نمره آزمون PTE از 0 تا 90 محاسبه می‌شود که نمره 90 در آزمون پت درست همانند آیلتس 9 خواهد بود.

اگر خواهان مهاجرت به کشور استرالیا هستید یا اینکه قصد تحصیل در دانشگاه های استرالیا و بعضی از دانشگاه‌ های کانادا را دارید، به این مدرک نیاز خواهید داشت.

مدرک زبان آلمانی:

از رایج ترین زبان های مورد استفاده در جهان است، به مهم ترین مدارکی که با در اختیار داشتن آن می توانید دانش زبان آلمانی خود را نشان دهید را شرح می دهیم.

  1. مدرک TestDaF

یکی از مهم ترین مدارکی که برای پذیرش و تحصیل در آلمان به آن نیاز دارید، مدرک آزمون TestDaF یا Test Deutsch als Fremdsprache به معنی «آزمون آلمانی به عنوان زبان خارجی» است. این آزمون، یک آزمون استاندارد شده زبان آلمانی در چهار بخش مهارت صحبت کردن، مهارت نوشتن، مهارت شنیداری و مهارت درک مطلب برای داوطلبان غیرآلمانی است. این آزمون به صورت متمرکز در مؤسسه TestDaF واقع در شهر هاگن آلمان طراحی و به ۸۰ کشور جهان فرستاده می شود، وظیفه تصحیح این آزمون نیز بر عهده مؤسسه TestDaF می باشد.

نتایج آزمون تست داف در سه سطح: سطح ۳ (TDN 3)، سطح ۴ (TDN 4) و سطح ۵ (TDN 5)به داوطلبین ارائه می گردد اما به طور کلی کسب نمره TDN 4 در تمام بخش‌ های آزمون، مجوز ورود به تمام دانشگاه‌ های آلمان است.

  1. مدرک زبان آلمانی Goethe

مدرک زبان آلمانی گوته یا Goethe یکی از معتبر ترین مدارک زبان آلمانی است. این آزمون‌ ها در ۶ سطح از A1 برای فراگیران مبتدی تا C2 برای افرادی با سطح پیشرفته برگزار می‌شوند. آزمون سطوح A1،A2  و B1 در دو بخش برای بزرگسالان و کودکان ارائه می‌گردد.

مدرک زبان ترکی استانبولی:

ترکی استانبولی نیز در در سال های اخیر مورد توجه ایرانیان قرار گرفته است. آزمونی که در اغلب کشور ها برگزار می شود  آزمون TÖMER است.

کسانی که به دنبال اخذ بورسیه های تحصیلی در دانشگاه های ترکیه هستند، یا کسانی مایل به تدریس زبان ترکی می باشند بایستی مدرک تومر دریافت کنند.

این آزمون در 2 مرحله، به صورت شفاهی و کتبی، انجام شده و مهارت های درک مطلب، خواندن، مکالمه، توضیح شفاهی و توضیح کتبی را مورد سنجش قرار می دهد. داوطلبین بر اساس معیارهای ارزشیابی تعیین شده برای قبولی در آزمون حداقل از امتیاز 100 باید 70 را کسب نمایند.

مدرک زبان اسپانیایی:

آزمون DELE یا دیپلم زبان اسپانیایی، مخفف  Diplomas de Español como Lengua Extranjera  می باشد که شناخته ترین آزمون بین المللی زبان اسپانیایی است.

افرادی که قصد زندگی، کار یا تحصیل در اسپانیا را دارند،  می توانند در 800 مرکز آزمون در بیش از 100 کشور دنیا در این آزمون شرکت کنند. سالانه بیش از 60.000 نفر در آزمون DELE شرکت می کنند. داوطلبان در صورت کسب 60 نمره از 100 نمره در آزمون قبول می‌شوند.

آزمون DELE در 6 سطح زیر برگزار می شود:

A1  و A2 سطوح مبتدی

B1  و B2 سطوح متوسطه

C1 و C2 سطوح پیشرفته

مدرک زبان روسی:

برای دریافت مدرک دانش زبان روسی باید در آزمون TORFEL شرکت کنید. آزمون بین المللی زبان روسی Test of Russian as a Foreign Language یک آزمون بین المللی زبان روسی است که در پنج سطح پایه، اول، دوم، سوم ، چهارم توسط وزارت علوم روسیه برگزار می شود. این آزمون بخش های گرامر و ساختار، لغت، شنیداری، نوشتاری، گفتاری، خواندن و درک مطلب را شامل می شود.

مدرک زبان چینی

HSK مخفف HanyuShuipingKaoshi  به معنای تست مهارت زبان چینی می باشد.

 این آزمون در شش سطح از (پایین ترین سطح) HSK1 تا (بالاترین سطح)HSK6 برگزار می گردد که سطح نهایی آن اغلب برای مدرسین زبان چینی کاربرد دارد. در این آزمون مطابق سایر آزمون ها، مهارت های اصلی زبان (خواندن، نوشتن، صحبت کردن و شنیدن) مورد سنجش قرار گرفته و مهارت صحبت کردن یا SPEAKING در سه سطح ارزیابی می شود.

به طور کلی سطح HSK4 به بالا در برقراری ارتباط بهتر با همه افراد کمک شایانی به شما خواهد کرد.

زبان مهم ترین اختراع بشر ...

زبان یکی از مهم ترین اختراعات بشری است که طی فرآیندی پیچیده اختراع شده است. این اختراع پیچیده بشر گستردگی های فراوانی دارد، که نیازمند پرداخت بیشتر است. زبان های مختلف علاوه بر آنکه در موسسات آموزشگاه ها تدریس می شود به عنوان یکی از مهم ترین و وسیع ترین رشته های دانشگاهی محسوب می شود. سالانه دانشجویان علاقه مند بسیاری خواهان تحصیل زبان های مختلف به صورت آکادمیک می باشند.

در ایران نیز سنجش زبان خارجی به عنوان جزو مهمی از ارزیابی داوطلبین کنکور و دانشگاه ها به شمار می رود. همانطور که گفته شد زبان های خارجی انواع و زیرشاخه های مختلفی دارد که در مقالات آتی به آنان خواهیم پرداخت.

صفحه 1 از 118 1 2 118
Situs Togel 4D Bo Togel Bandar Togel Deposit Pulsa hondatoto Agen Togel Deposit Ovo Togel Bet 100 Perak Bandar Togel Terbesar Toto Togel Bandar Togel Daftar Bandar Togel Terbesar agen togel deposit ovo situs togel 4d Slot Bonus 100 Situs Judi Slot Terbaik Link Slot Gacor Dingdong Togel Slot Deposit Pulsa Situs Slot Judi Online Agen Slot Online BO Togel 5 Bandar Togel Terpercaya Agen Togel Bet 100 Perak Toto Togel Agen Togel Resmi Bandar Togel Deposit Pulsa Dingdong Togel Situs Togel Terbesar Bandar Darat Togel Togel Toto Online Togel Singapore BO Togel Bet 100 Perak Agen Togel Deposit Pulsa Situs Bandar Togel Hadiah 4D 10 Juta 10 Situs Togel Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya Situs Slot Deposit Pulsa Agen Slot Online Togel Hari Akun Slot Bet Game Situs Judi Slot Situs Judi Slot Resmi Game Slot Slot Game Bonus New Member 100 Agen Togel terpercaya 10 Situs Togel Terpercaya Agen Togel Online Agen Togel Singapore Togel Toto Macau Situs Togel Terpercaya 10 Situs Togel Terpercaya Situs Bandar Judi Togel Situs Togel BRI Online 24 Jam situs togel dan slot SITUS TOGEL DEPOSIT VIA DANA situs togel terbaik 5 bandar togel terpercaya bandar togel hadiah 4d 10 juta terpercaya BANDAR TOGEL HADIAH 4D 10 JUTA Situs Slot Bet 100 Perak situs bandar togel terpercaya Bandar Togel Deposit Pulsa Situs Slot Situs Slot deposit Pulsa Agen Slot Dan Togel Toto Slot Bandar Togel Hadiah 4D 10 Juta Situs Togel Online Situs Slot Togel Terlengkap Agen Slot BO Togel Agen Togel Online Situs Bandar Togel Dan Slot Situs Togel Togel Deposit Pulsa Slot Gacor Bandar Togel Lengkap Situs Slot 5 Bandar Togel Terpercaya Bo Togel dan Slot Toto Togel Judi togel Togel Hadiah 2D 100rb Bandar Togel Dan Slot Togel Bet 100 Lotre Togel bandar darat togel 5 bandar togel terpercaya Situs Togel Terpercaya bandar judi terpercaya Bandar Togel Terbesar Bandar Togel Online bandar togel bandar togel terpercaya hadiah terbesar judi togel bandar togel terbesar situs judi online bandar togel terbesar Togel Online Bandar Togel Bolak Balik Dibayar Bandar Togel Lengkap situs togel Bandar Togel Togel Hadiah 4d Terbesar bandar togel hadiah terbesar Bandar Togel Hadiah 4d Terbesar judi togel Togel Online Terbaik Situs Togel Terbesar Bandar Lotre Togel Togel Kamboja Dingdong Togel Bandar Togel Terbesar dan Terpercaya Bandar Togel Terpercaya Daftar Bandar Togel Togel Deposit Via Dana 5 Bandar togel terpercaya agen togel terpercaya slot online Situs Bonus New Member Slot Gacor 10 Situs Bandar Togel Slot Online Agen Slot Online Agen Togel Lengkap Bandar Togel Hadiah 4d 10 Juta Slot Resmi Bo Togel Situs Togel Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya Agen Bo Togel Bandar Togel Slot Pragmatic Judi Slot Pragmatic agen togel online Agen Togel Terpercaya toto togel 5 Bandar Togel Terpercaya Bandar Togel Terpercaya Bandar Togel Online Situs Togel Resmi Agen Slot Judi Slot Online 10 Situs Togel Terpercaya Slot Pulsa Tanpa Potongan Situs Slot Gacor Bo Togel Togel deposit pulsa Agen Judi Slot Online Terpercaya Situs Slot Gacor Mesin Slot Bandar Togel dan Slot Agen Judi Slot Pragmatic Slot Online Via Dana Link Slot Gacor Situs Game Slot Online SITUS SLOT ONLINE GAME SLOT Agen Togel Terpercaya Bandar Togel Slot Bandar Togel dan Slot Bandar Togel Terpercaya Hadiah 4d 10 Juta Bo Togel Bandar Togel Deposit Pulsa Bandar Togel Terpercaya Bandar Togel Hadiah 2d 100rb Slot Pragmatic 5 Bandar Togel Terpercaya Bandar Darat Togel Bandar Togel Dan Slot Bandar Togel Hadiah 2d 100rb Bandar Togel Hadiah Terbesar Bandar Togel Lengkap Bandar Togel Online Bandar Togel Terbesar Daftar Bandar Togel Tertua Agen Slot Bonus 100 Agen Togel Mesin Slot BANDAR TOGEL HADIAH 2D 100RB Bandar Togel 77 TOTO SLOT 5 Bandar Togel Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya 2022 Situs Judi Slot Terbaik Bandar Darat Togel Bandar Lotre Togel Bandar Togel Bet 100 Rupiah Bandar Togel Bet 100 Bandar Togel Hadiah 4d 10 Juta Terpercaya BANDAR TOGEL HADIAH 4D 10 JUTA Bandar Togel Terpercaya BANDAR TOGEL TERPERCAYA HADIAH TERBESAR Bandar Togel Terbesar BANDAR TOGEL LENGKAP Bandar Togel Hadiah Full Togel Online Bandar Togel Resmi Bandar Togel Terbaik Bandar Togel Terbesar Situs Slot Online Bandar Judi Slot Online BANDAR JUDI SLOT ONLINE BANDAR TOGEL TERPERCAYA KUMPULAN SITUS JUDI SLOT 4D Situs Bandar Togel Hadiah 4d 10 Juta LINK BANDAR SLOT TERPERCAYA Daftar Bandar Togel Terbesar Dan Terpercaya Daftar Bandar Togel Tertua Dingdong Togel Daftar Situs Judi Slot Online BANDAR TOGEL TERPERCAYA AGEN JUDI SLOT ONLINE TERPERCAYA DAFTAR JUDI SLOT ONLINE Slot Pragmatic BO JUDI SLOT ONLINE DAFTAR SITUS SLOT GACOR Nama Nama Situs Judi Slot Online Terpercaya Togel China Bandar Judi Slot Online SITUS JUDI SLOT DEPOSIT PULSA Situs Slot Deposit Pulsa Togel Kamboja Agen Togel Resmi AGEN SLOT ONLINE Slot Bonus New Member 100 LINK BO TERPERCAYA SITUS SLOT GACOR Slot Gacor Agen Judi Slot Online Resmi DAFTAR NAMA NAMA SITUS JUDI SLOT ONLINE DAFTAR SITUS JUDI SLOT ONLINE AGEN TOGEL RESMI DEPOSIT PULSA Toto Slot Agen Judi Slot Gacor SLOT ONLINE KUMPULAN NAMA SITUS SLOT ONLINE TERPERCAYA Bandar Togel dan Slot GAME SLOT ONLINE Togel Bandar Darat BANDAR TOGEL TERBESAR TOGEL HADIAH PRIZE 123 BANDAR TOGEL TERPERCAYA Agen Slot Online Situs Slot Deposit Pulsa Situs Judi Online Situs Slot Online Situs Judi Togel Situs Judi Slot Online Terpercaya 5 Bandar Togel Terpercaya Toto Slot Agen Judi Slot Online Situs Slot Terbaru Togel Deposit Pulsa Slot Online Situs Judi Slot Online Terpercaya Slot Pragmatic Bandar Togel Bet 100 Perak Situs Slot Situs Judi Slot Online Slot Online Terbaik dan Terpercaya Game Slot Agen Slot Pulsa Slot Gacor Agen slot dan Togel Agen Judi Slot Online Terpercaya Togel dan Slot Agen Togel Agen Judi Slot Online24Jam Slot Gacor Judi Online Judi Slot Online Bo Togel Slot Online Sultanplay Situs Judi Slot Online Situs Mpo Situs Togel Online Agen Judi Slot Online Situs Togel dan Slot Online 10 Situs Togel Terpercaya 10 SITUS TOGEL TERPERCAYA Slot Online Terpercaya Joker Slot Bandar Togel Dan Slot Bandar Togel Hadiah Full Bandar Togel Hadiah Terbesar Bandar Togel BANDAR TOGEL TERPERCAYA Akun Togel Resmi Togel Macau Togel Kamboja Togel Singapura Toto Macau Nama Nama Situs Slot Online Bandar Togel Kamboja Bandar Togel Terpercaya Togel Hadiah 4d 10 Juta Terpercaya Agen Slot Agen Judi togel Resmi Situs Togel Terpercaya Situs Togel Terbesar Bandar Toto Terpercaya Agen Slot Gacor Togel Hongkong Judi Slot Online Hondatoto Ojktoto agen slot agen togel resmi togel online agen togel terpercaya agen togel slot online bandar togel situs slot bandar togel online judi slot agen bandar togel agen togel situs judi slot slot online 5 bandar togel terpercaya bo togel terbesar agen slot judi togel online agen togel terpercaya situs togel terpercaya slot online bo togel slot online bo togel bo togel agen togel online agen togel online bo togel deposit via pulsa bet 100 tanpa potongan agen togel terpercaya https://www.cansbar.com/cgi-bin/ toto slot bo togel bo togel idn slot bo togel judi togel online slot gacor https://www.veracruzanos.info/wp-admin/js/widgets/ murah slot situs judi slot situs togel resmi daftar bandar togel tertua slot togel agen togel resmi aman https://www.la-hunaudaye.com/wp-includes/pomo/ situs togel resmi bo togel situs slot situs slot nama toto togel togel online bandar togel terpercaya 10 situs togel terpercaya https://wegotpowerfilms.com/music/img/ judi slot online situs slot gacor situs agen toto togel resmi situs slot online terbaik 5 bandar togel terpercaya situs slot daftar togel bandar togel lengkap agen slot dan togel terpercaya bandar slot terpercaya dingdong togel agen judi togel situs togel situs judi slot situs togel bandar togel situs togel terpercaya bo togel hadiah terbesar togel 100 perak bo togel terpercaya seratus bandar togel togel 100 situs judi slot online togel hongkong togel sdy situs togel situs toto slot 4d terpercaya bandar togel terbaik togel singapore situs togel terbaik agen togel resmi situs judi slot online bandar togel hadiah 4d terbesar situs slot deposit pulsa agen judi slot online agen judi slot gacor online situs judi slot online togel macau togel macau nama situs togel terpercaya situs bo togel togel kamboja slot mpo situs judi slot terbaik bo judi slot online bandar togel hadiah 4d 10 juta daftar bandar togel terbesar dan terpercaya situs togel terpercaya agen judi slot Duta Jav bo togel situs slot online situs judi slot terbaik agen togel terpercaya situs togel online toto togel lengkap agen slot deposit pulsa tanpa potongan situs togel terbesar dan terpercaya agen togel terpercaya daftar togel toto online agen judi slot gacor online agen slot deposit pulsa tanpa potongan situs bandar togel lengkap situs togel terpercaya daftar togel toto online toto togel lengkap situs togel online bandar togel hadiah 4d 10 juta toto togel slot hoki agen slot dan togel terpercaya situs togel online terbesar agen slot dan togel terpercaya toto togel lengkap agen togel hadiah 2d 100rb bandar togel terpercaya togel wap dingdong togel daftar agen judi slot online situs judi slot online agen judi slot gacor online togel sdy togel hadiah 2d 100rb 5 bandar togel terpecaya daftar bandar togel terbesar dan terpercaya togel hadiah 2d 100rb 5 bandar togel terpercaya daftar bandar togel terbesar dan terpercaya situs bandar togel togel online 10 situs togel terpercaya 5 bandar togel terpercaya situs bandar togel terpercaya situs judi online agen slot gacor bandar togel terpercaya bandar togel terpercaya bandar darat togel judi togel online judi togel online situs bandar togel terpercaya daftar bandar togel resmi bandar togel terpercaya toto togel onilne bandar togel terbesar dan resmi agen togel terpercaya agen togel online situs agen togel agen togel terpercaya judi togel online agen judi slot online situs judi slot online terbaru agen togel online daftar bandar togel terbesar dan terpercaya bandar togel terpercaya hadiah terbesar